Nederlanders met apneuapparaat klagen Philips aan
9
voelig zijn voor het donker, vertelt ook
Meijer. En ze raken ontregeld door het
kunstlicht. ,,Dieren denken door het
licht dat het een zomerse nacht is, ter
wijl het winter is. Ze denken dan dat
het een goede tijd is om zich voort te
planten. Als de jongen dan geboren
worden, is er te weinig eten.'' Onder
zoekers leggen pas sinds een paar jaar
een verband tussen overmatig kunst
licht en het uitsterven van dieren.
Paling
Interessant is ook de paling, waarvan
niemand weet waarom die uitsterft.
,,Het is wel duidelijk dat het niet door
overbevissing of pesticiden komt'',
zegt Meijer. ,,We weten wel dat de pa
ling een nachtdier is, die gewend is bij
nieuwemaansnachten naar de Sargas-
sozee te zwemmen. Maar nu de nach
ten niet meer écht donker zijn, doen
ze dat niet meer.''
Meijer is sinds juli van dit jaar hoofd
van de Nederlands onderzoeksgroep-
BioClock die zich bezighoudt met de
biologische klok. De wetenschappers
onderzoeken de gevolgen van licht
vervuiling en Meijer stuurt een team
aan waar acht universiteiten aan deel
nemen. Ze wijst op onze economie die
24 uur per dag draait, en het gevaar
voor mensen in ploegendiensten. Ook
wijst ze erop dat iedereen tot 's avonds
laat bezig is met beeldschermen en te
lefoons, terwijl blootstelling aan licht
op dat tijdstip slecht is. Ze vindt ook
dat bedrijven en ziekenhuizen bewust
met licht zouden moeten omgaan.
,,Waar gewerkt wordt, moet vol
doende licht zijn, maar daar buiten
niet. Veel licht blijft nodeloos aan
staan.''
Uit onderzoek van het RIVM blijkt
dat 5 procent van de Nederlandse be
volking ernstige lichthinder onder
vindt en 3 procent slaapverstoring.
Meijer vergelijkt een verstoord ritme
met een jetlag waar je elke dag tegen
aan loopt. ,,Je bent actief als je lichaam
daar niet aan toe is.'' Het gevolg vol
gens Meijer: ,,Een slechte stemming,
slaapstoornissen, depressies en hart
en vaatziekten.''
Nachtwandeling
Om 8.00 uur staat boswachter Brink
man in het centrum van Schiermon
nikoog te wachten op vijftien deelne
mers aan de nachtwandeling over het
eiland. ,,Maak zo min mogelijk licht'',
zegt hij bij het verzamelpunt. ,,En laat
In het Westland
kun je 'snachts
een boek lezen
je ogen wennen aan het donker. Je ziet De nacht
meer dan je denkt.'' Ook deze groep valt over
leidt Brinkman binnen anderhalf uur Schiermonni-
naar de hooggelegen bunker. De deel- koog.
nemers wandelen over een schelpen- Boswachter
pad, de boswachter herkent het geluid Nathan Brink
van de sabelsprinkhaan en vertelt over man is op weg
planeten. Sterren blijven verstopt ach- naar de bun
ter een wolkendek. Bovenop de bun- ker op het
ker wijst Brinkman naar de krachtige eiland, waar
lichtbundel van Schiermonnikoogs het aarde-
vuurtoren, de lampen van strandpa- donker is.
viljoen De Marlijn, de lichtjes van de foto corné
boten die naar Hamburg en Gdansk sparidaens
varen. ,,Dan denk je dat je op de don
kerste plek van Nederland bent. Maar
zelfs hier is er altijd licht.''
Het gaat om de Dreamstatiom. Af
gelopen zomer waarschuwde Phi
lips al voor mogelijke defecten aan
het apparaat. Volgens Philips kun
nen er deeltjes loslaten en chemica
liën vrijkomen met hoofdpijn,
ademhalingsproblemen, ontste
kingen, duizeligheid en mogelijk
kanker als gevolg. Het bedrijf is al
een terugroepactie begonnen in
september. Advocaat Mark de Hek
zegt dat naar schatting 50.000 men-
sen in Nederland een Dreamsta-
tiom gebruiken. Volgens de advo
caat hebben 'veel mensen' last van
de genoemde bijwerkingen. Op dit
moment vertegenwoordigt De Hek
vier van hen.
Een van de vier aanklagers (74
jaar) die al vier jaar een neusmasker
draagt, laat - anoniem - via de advo
caat weten: ,,Het is zeer confronte
rend als je na zo'n lange periode
hoort dat je risico hebt gelopen. Hoe
groot dat risico is, wil Philips nog
niet zeggen. Dat maakt het nog
moeilijker, want ik kan niet zonder
dat apparaat: ik word meer uitge
rust wakker, heb meer energie, be
tere concentratie, geen hoofdpijn
bij opstaan en ben niet meer slape-
rig bij autorijden. Ook is het van be
lang voor mijn hersenen, hart en
longen. Er moet snel een onafhan
kelijk onderzoek komen, dat duide
lijk maakt wat er aan de hand is.
Onafhankelijk, omdat het niet zo
kan zijn dat de slager - Philips - haar
eigen vlees - Dreamstation1 - keurt.
Het is voor mij erg belangrijk, om
dat ik de laatste jaren steeds meer
onverklaarbare last heb gekregen
van mijn allergie en astma, in com
binatie met duizeligheid en irritatie
van mijn ogen."
Advocaat De Hek zegt dat bij een
van de vier cliënten recent long
kanker is geconstateerd, maar hij
benadrukt dat er zonder onderzoek
geen link kan worden gelegd met
de apparatuur van Philips. De Hek:
,,De gebruikers hebben recht op ze
kerheid en duidelijkheid. Philips is
verantwoordelijk voor het pro
bleem, dus ook verantwoordelijk
voor een oplossing.''
In een reactie laat Philips weten
niet inhoudelijk in te kunnen gaan
op de aansprakelijkstelling. ,,We
nemen de veiligheidsmelding met
betrekking tot deze apparaten zeer
serieus en streven ernaar om dit zo
goed mogelijk en zo snel mogelijk
op te lossen'', aldus een woordvoer
der.
Philips is onder meer in de Ver
enigde Staten al begonnen met het
repareren en vervangen van zijn ap
paraten tegen slaapapneu. In totaal
gaat het om drie tot vier miljoen ap
paraten. Philips heeft in totaal 500
miljoen euro opzijgezet voor de
kwestie. Philips-topman Frans van
Houten gaf eerder deze maand aan
dat dit genoeg moet zijn om de ap
paraten te repareren of te vervan
gen.
Er is nog geen geld vrijgemaakt
voor rechtszaken die zijn aange
spannen tegen Philips vanwege de
beademingsapparatuur. Er lopen
inmiddels meer dan honderd za
ken. Volgens Van Houten is het nog
te vroeg om daar iets over te zeggen
en geeft het bedrijf daarover waar
schijnlijk volgend jaar uitsluitsel.
GO VRIJDAG 29 OKTOBER 2021
- Joke Meijer, hoogleraar
Zaterdagavond houden Natuur-
en Milieufederaties de Nacht van
de Nacht, een jaarlijks initiatief om
de donkerte te waarderen. Door heel
Nederland worden nachtwandelingen
en avondconcerten georganiseerd.
EINDHOVEN
Via hun advocaat hebben vier
Nederlanders Philips aansprake
lijk gesteld, omdat hun apneuap-
paraat mogelijk niet deugt en
zelfs kanker zou kunnen veroor
zaken.
- Peter Schouten
