c Schrijven hielp Rinus Spruit door een rouwperiode
9
Rinus Spruit uit 's-Heerenhoek is
toe aan zijn vierde roman. Over
Gerard Stroband die een verhaal
schrijft over de Zeeuwse
vroedmeester Jacob
Smallegange. Een boek in een
boek dus over een man die veel
op de schrijver lijkt.
Natuurlijk is Rinus zijn
uitgever dankbaar. Zon
der Uitgeverij Cossee
had zijn debuut De riet
dekker in 2009 nooit een
landelijke verspreiding gekregen en
had hij nooit nog twee boeken ge
schreven. Drie inmiddels. Vandaag
wordt zijn vierde roman gepresen
teerd: De verlossing van Jacob Smalle
gange.
Over die titel moeten we het even
hebben. Rinus had zelf in zijn hoofd:
'De verlossingen van Smallegange'.
Hij zegt: ,,Ik heb het opgezocht in de
bibliotheek. Je vindt duizenden titels
met het woord 'verlossing'. Meestal
zijn dat zware werken over religie en
zonde. Het meervoud, 'verlossingen',
kom je in de titels van romans vrijwel
niet tegen. Voor mijn boek is het
meervoud toepasselijk. Vroedmees-
ter Jacob Smallegange doet in de ne
gentiende eeuw immers verlossin
gen, hij staat vrouwen bij bij de be
valling. En er zijn meer verlossingen
in het boek. Smallegange observeert
de bevalling van een kat in de bed
stede. Nog een verlossing: de hoofd
persoon wordt verlost van zijn rouw-
depressie. Al met al vond ik dus dat ik
best een leuke titel voor mijn nieuwe
boek had."
,,Ik ben enorm stom geweest. Nadat
ik mijn tekst had ingeleverd, kwam
de uitgeverij opeens met De verlos
sing van Jacob Smallegange. Ik heb
daarop gereageerd en kreeg vervol
gens het bericht dat ze toch mijn titel
zouden handhaven, met het meer
voud en zonder de voornaam. Daar
was ik blij mee want het is de uitge
ver die daarover mag beslissen. Toen
heb ik om iets vriendelijks te zeggen,
gereageerd met 'jouw titel was ook
niet zo slecht'. Dat hebben ze kenne
lijk zo opgevat dat nu toch hun titel
er weer boven staat. Misschien heb ik
me dus niet zo duidelijk uitgedrukt,
maar ik vind het wel erg jammer. Dit
boek voelt als je kind, ik heb er twee
jaar aan gewerkt. Stel, je gaat bij de
burgerlijke stand je kind aangeven.
Als jij zegt 'we willen hem Pietje
noemen', zegt de ambtenaar 'ik had
gedacht dat het Brammetje moet
worden'. Zo voelt het."
Ik ben niet de
hoofdpersoon,
maar lijk er wel
veel op
,,Klopt", zegt hij. ,,Met mijn 1 meter
85 weeg ik nu 59 kilo. En ik val nog
steeds af, hoeveel ik ook eet. Ik ben al
naar de dokter geweest. Zelf denk ik
dat het kan komen door het overlij
den van mijn vriendin Ank, novem
ber vorig jaar. Dat vreet aan me, let
terlijk. We hebben elkaar tien jaar ge
kend, een lat-relatie. Elk weekend
waren we bij elkaar, en ook de dins
dag- en vrijdagavond. Ik zag het aan
komen, ze was vreselijk ziek, ze had
een kwaadaardige beenmergaandoe-
ning. Als het eenmaal gebeurt, is het
toch een klap. Ik zit niet zo dik in de
contacten. De afgelopen tijd was
moeilijk. Mijn vriendin kwijt, en ook
mijn boek. Met het schrijven van
mijn boek had ik aanvankelijk geluk.
Je moet je daarin onderdompelen,
helemaal begraven. Je hebt dan een
soort concentratie waardoor je alles
vergeet. Dat is goed om een rouwpe-
riode door te komen."
,,De hoofdpersoon Gerard Stroband
lijkt veel op mij. Hij is een alleen
staande man die zin wil geven aan
zijn leven. Dat doet hij door studie te
maken van de tijd van zijn grootmoe
der die in 1874 werd geboren. Hij las
een artikel in de PZC over Otto
Hoogerhuis die in 2003 promoveerde
op 'Baren op de Bevelanden'. De zui
gelingen- en kindersterfte was
enorm in die tijd: vier op de tien
stierven voor hun eerste jaar, zes op
de tien voor hun tiende. Gerard be
sluit daarnaar onderzoek te gaan
doen. Tussendoor heeft hij wel wat
met vrouwen. Dat heb ik grotendeels
verzonnen. Ik heb zelf nooit samen
gewoond met een vrouw die psychi
sche problemen had. Ik heb mijn met
de hand geschreven verhaal ook niet
Ik had een happy end
geschreven, maar ik
heb het niet gebruikt
door een typiste uit laten tikken. Ge
rard doet dat wel, door Henriette. Hij
zit dicht bij haar, ze zegt niet veel, hij
kijkt naar haar rug. De lezer moet
denken dat hij wel wat in haar ziet.
Maar het wordt geen happy end. Dat
had ik overigens wel geschreven,
maar heb ik niet gebruikt. Had ik dat
wel moeten doen?"
,,Dat is Van der Valk in Middelburg.
Als je daar binnenkomt heb je links
de bar, een besloten ruimte waar je
nooit veel mensen treft. Zit je daar
met je rug tegen de scheidingswand
met vlammen dan zie je een grasveld
met daarachter de Lange Jan. Ik lette
daar op de wind, de vlaggen die bui
ten stonden, de dieren - ooievaars in
dit geval - het vallen van de avond.
Dat doet Gerard ook. Ik laat Gerard
naar 's-Heerenhoek verhuizen. Dat
heb ik zelf ook gedaan. Zo speel ik
een spel met de lezer. Ik ben niet de
hoofdpersoon maar lijk er wel op."
,,Nog niet. Ik zou graag nog eens een
dun boekje willen maken, een no
velle. Ik denk daarbij aan Nescio. Een
klein, diep menselijk boekje waar
naar de mensen altijd zullen grij -
pen."
,,Dat zou mooi zijn."
GO VRIJDAG 29 OKTOBER 2021
'Dit boek voelt als je kind, ik
heb er twee jaar aan gewerkt'
's Heerenhoek
Jan van Damme
Wat ging er mis?
We zitten nu in zijn tuin in 's-Heeren-
hoek, een rijtjeshuis dat hij een paar
jaar geleden betrok. Afgelopen zo
mer vierde hij zijn 75ste verjaardag.
Rinus Spruit: ,,Ik
moet mezelf opnieuw
uitvinden. Dat gaat
wel lukken." foto johan
VAN DER HEIJDEN
- Rinus Spruit
Hij oogt afgevallen.
Met dit levensverhaal hebben we al
veel over het nieuwe boek verteld.
- Rinus Spruit
Gerard komt veel op locaties waar
Rinus Spruit ook komt. Zo is er
sprake van een wegrestaurant.
Hebben zich al ideeën aangediend
voor een nieuw boek?
Wie weet ligt dat boekje hier al voor
ons.
Presentatie vrijdag 29 oktober om
16 uur in boekhandel De Koperen
Tuin in Goes. Daarna een reeks le
zingen: woensdag 10 november om
16.00 uur in boekhandel de Drvkkery
in Middelburg; donderdag 11 novem
ber om 19.30 uur in boekhandel De
Boekenmolen in Meliskerke; vrijdag
12 november om 15.00 uur in boek
handel 't Spui in Vlissingen; zaterdag
13 november signeren in boekhandel
Lectori in Kapelle van 11.00 tot 12.00
uur en in boekhandel Paard van
Troje in Goes van 14.00 tot 15.00
uur.
