'HF
QaANfl
if
ÜAf.
25
fli
OP IN DENEMARKEN
4 Lv
"Jr
Soms
kreeg ik
het gevoel
dat ik geen
leuke
moeder
kon zijn
geleden onze speeddate... Stond je op
dat bordes alleen maar naar mij te
kijken. Tijdens de logeerweek sloeg
de vonk echt over. Jan was gezellig,
een goeie prater en ja, hij had iets."
Ze trouwden, kregen zoons Melle
en Siem en bouwden op Texel een
megabedrijf op, want behalve een
schapenhouderij bestierden de twee
Hoeve Vrij Blij, een boerencam-
ping, bezoekboerderij en slagerij.
Toch werd het steeds lastiger alle bal
len in de lucht te houden: in financi
eel én gevoelsmatig opzicht. ,,Na de
geitenstop (een tijdelijk verbod op
uitbreiding en vestiging van nieuwe
geitenhouderijen) gingen veel boe
ren schapen houden", vertelt Jan.
,,Gevolg: de prijs daalde, de afzet
werd minder. Van de 350.000 liter
melk per jaar mochten we nog maar
150.000 leveren. En dat terwijl we net
geïnvesteerd hadden in veel vee. We
verzonnen wel 100.000 dingen om de
schapenhouderij rendabel te krijgen.
Het lukte niet."
Irritaties
Ze leverden lamsvlees aan restau
rants, maar die moesten tijdelijk slui
ten vanwege corona. Ook de toeristen
bleven weg. Rianne: ,,Om het hoofd
boven water te houden, deden we
veel zelf. Ik had alleen al 40 uur werk
aan de administratie. Plus de winkel,
de camping, het huishouden, de kin
deren. Soms kreeg ik het gevoel dat ik
geen leuke moeder meer kon zijn. Er
ontstonden irritaties. Jan en ik had
den ook amper nog tijd voor elkaar."
Dat is nü al anders. In de kantine
zitten ze tegenover elkaar en eten ze
samen. Net als vanmorgen met het
personeel en straks thuis, tegen zes
sen, dan met de kinderen erbij. Ze
zijn nu bij de opvang. ,,Ze praten
straks beter Deens dan wij", zegt Ri-
anne, terwijl ze broodjes serveert.
En toen, in april vorig jaar, hing
Yvon Jaspers aan de lijn. Of ze wilden
meedoen aan Onze Boerderij in Eu
ropa. ,,Met een coronaproof busje
Europa door. Op bezoek bij boeren in
het buitenland. Wat kunnen we van
hen leren?" Jan had wel oren naar het
idee. ,,Yvon kende onze situatie. Ze
zei: 'Misschien kunnen we een oplos
sing zoeken in het buitenland.' ik
weet nog dat ik zei: 'Wat nou als het
buitenland de oplossing is?'"
Ze gingen op pad en kwamen in
augustus 2020 uit in Denemarken bij
boer Sjaak en Jacqueline, inmiddels
goede vrienden op 20 minuten rij
den. Bijna ongemerkt werd een
zaadje geplant. Rianne kreeg dat een
paar weken later langzaam in de
gaten. ,,Jan kwam na het melken
steeds later thuis. Wat deed hij alle
maal nog?" Jan: ,,Ik zat op het trappe
tje bij de schapen. Scrollen in mijn
telefoon. Zoeken naar boerderijen in
het buitenland. Canada, Zweden,
Denemarken."
Rianne: ,,Toen kwam de aap uit de
mouw. Mijn eerste reactie was: 'Denk
maar niet dat ik ga verhuizen.'" Jan:
„Uiteindelijk ging bij jou nog sneller
de knop om." Wat meehielp de stap
over de grens sneller te zetten: hij
mist in Nederland de waardering
voor de boeren. ,,We zijn door de
ontwikkelingen, de regelgeving en de
media in een verdomhoekje terecht
gekomen. Neem de zorg. Doktoren
krijgen respect voor wat ze doen. In
Canada en Noord-Europese landen
hebben boeren dat aanzien ook. Zij
zorgen voor ons voedsel. In Neder
land zien veel mensen boeren als
degenen die gif gebruiken, dieren
mishandelen en poep in de sloot
laten lopen. En dan kun je blijven
mopperen. Op je land, de regelge
ving, de overheid. Je kunt ook zeg
gen: 'Ik ben het zat, ik ga.'"
In december namen ze het eerste
kijkje bij het huidige bedrijf en huis.
Als Jan daarover vertelt, begint hij
meteen te stralen. ,,De koeien, de
stallen, de robots, alles schoon en
netjes. Ik dacht: dit is het. Hier kun je
boer zijn. De rust, ruimte en de vrij
heid. Kijk nou", wijst hij op het
weidse uitzicht over de weilanden en
de baai Limfjord.
Uithoek
Ze gingen het avontuur aan: namen
de failliete melkveehouderij over en
verruilden in april Texel voor
Logstor. Een uithoek? Welnee,
schudt Jan het hoofd. ,,Mijn moeder
neemt zondag om zes uur de boot
vanaf Texel. Met bus, trein en vlieg
tuig staat ze om twaalf uur op Aal-
borg en zit ze om een uur bij ons aan
de lunch. Mijn zus is er nu al voor de
tweede keer, Riannes ouders komen
regelmatig. Er is voldoende aanloop."
En om de boost in hun sociale
leven aan te geven: gisteren zaten ze
met z'n tweetjes in de bios (,,James
Bond, Engels gesproken, Deens on
dertiteld, ook nog leerzaam''), van
daag gaan zij met Jans zus en hun
kinderen naar de dierentuin in Aal-
borg. ,,Het is heerlijk hier", zegt Ri-
anne. ,,Ik heb les, zit al in een Deens
boerinnengroepje. Help veel mee in
het bedrijf, maar er is ook tijd voor
het gezin."
Ze benadrukken wel dat de focus
op het bedrijf ligt, hün toekomst. Als
ze hun bezoek een rondleiding
geven, raken ze er niet over uitge
praat. Over de koeien, de melkrobots,
de voermenger, de kalveren. ,,We
zien ons werk niet als werk, maar als
ons leven", filosofeert Jan. ,,Het avon
tuur is pas geslaagd als we een goede
boekhouding draaien, want er moet
natuurlijk wel geld verdiend worden.
En ja, ik zie ons wel oud worden
hier."
Yvon Jaspers verdiept zich in keuzes van boeren
GO VRIJDAG 29 OKTOBER 2021
Rianne Blom op de boerderij in
Denemarken.
Rianne en Jan
Blom hebben
het naar hun zin
op hun nieuwe
boerderij in
Denemarken.
FOTO'S DPG DENNIS
JANSEN
m
- Rianne Blom
G Rianne en Jan in hun koeienstal:
,,Dit is het, hier kun je boer zijn.''
Onze boerderij is vanaf zondag
31 oktober te zien om 21.25 uur bij
KRO-NCRV op NPO 1.
Wanneer doe je het
als boer goed? Moet
je groter worden of
juist klein en exclu
sief? Gangbaar of
biologisch? En hoe ga
je om met consumen
ten die steeds kriti
scher worden. In de
vierde serie van Onze
boerderij bezoekt
Yvon Jaspers boeren
die bepaalde keuzes
hebben gemaakt.
Jaspers bezoekt on
der anderen boer
Driek, Steffi, Henk en
Bertie. Kippenboer
Ruud vertelt hoe hij
het roer omgooide en
Patrick Roest, wereld
kampioen schaatsen,
praat over zijn toe
komst op de boerderij.
Orchideeënkweker
Lennart blikt terug op
een fatale winter, ter
wijl boerenzonen Bart
en Tom besloten zelf
soja te gaan verbou
wen om hun eigen
plantaardige melk te
produceren.
