Kilo's PFAS via Bath de Westerschelde in
5
DUTCH SEAWEED GROUP 120.000 KILO ZEEWIER UIT DE OOSTERSCHELDE
In de Oosterschelde
ligt de grootste
zeewierboerderij van
Nederland. Bij de
Schelphoek zaait de Dutch
Seaweed Group
zeewierplantjes uit de
eigen kweekruimte in
Kamperland. In april
volgend jaar hoopt het
bedrijf 120.000 kilo zeewier
te oogsten. „Zeewier is
gezond en duurzaam. Het
is het voedsel van de
toekomst."
I en jaar geleden nam het bedrijf de
failliete zeewierboerderij van
Seaweed Harvest Holland in de
Oosterschelde over. Investeerder
I Henk Jan Bokhorst, een vastgoed
ondernemer, stak er sindsdien veel geld
in. Samen met zeewierspecialist Julia Wald
en verkoopmanager Sjaak Smeins stapte hij
in een nieuw avontuur. ,,Ik wilde iets doen
om de wereld te verbeteren, want als ik geld
wil verdienen kan ik mijn tijd beter beste
den aan vastgoed. Ik vind het gewoon leuk
om met zeewier bezig te zijn. Zeewier is in
teressant als duurzaam voedsel. Voor de
teelt zijn geen land, zoet water en meststof
fen nodig. Daarnaast slaat zeewier CO2 op.
En tenslotte is het enorm gezond."
Machinaal oogsten
Het inmiddels zeven medewerkers sterke
team van de Dutch Seaweed Group pakt het
groot aan. De zeewierboerderij is uitgebreid
(nu 10 hectare) en daarmee de grootste van
het land en één van de vijf grootste in Eu
ropa. Samen met specialisten uit de zee
wierwereld en de aquacultuur zijn machi
nes ontwikkeld die kunnen zaaien en oog
sten. Het bedrijf werkt ook samen met een
m.
oesterkweker die hiervoor zijn schip heeft
aangepast. Smeins: ,,We hebben de boerde
rij totaal nieuw opgezet. Er kan nu een schip
tussen de lijnen doorvaren, zodat we mak
kelijk machinaal kunnen zaaien en oogsten.
Ook maken we gebruik van lussen in plaats
van rechte lijnen, waardoor we veel meer
kilo's kunnen produceren."
In Kamperland richten Bokhorst en zijn
team de komende maanden een kleinscha
lige fabriek in waar het zeewier wordt ver
werkt. De provincie draagt er 200.000 euro
subsidie aan bij. Bokhorst: ,,Geen enkele
zeewierteler heeft een verwerkingsfabriek.
Wij kunnen straks zeewier vers, gedroogd,
gezouten, gefermenteerd, in flakes of inge
vroren leveren. Dat laatste doen we bij een
Brabants bedrijf. Overigens stellen we de fa
briek ook open voor anderen, bijvoorbeeld
zeekraaltelers die hun zilte groente willen
drogen."
Voedingsindustrie
De Dutch Seaweed Group teelt twee soor
ten zeewier: royal kombu en wakame. Door
de forse kweekvolumes zoekt het bedrijf
klanten in de voedingsindustrie. Bokhorst:
„Zeewier is een oplossing voor tal van pro
blemen, maar de kunst is van de kweek een
rendabel bedrijf te maken. We praten met
Zeewier lost tal van
problemen op, maar de
kunst is van de kweek een
rendabel bedrijf te maken
heel veel partijen om een keten van kweek
tot bord te scheppen. Er zijn talloze moge
lijkheden, van zeewier als grondstof voor
vegetarische snacks tot bindmiddel of zout-
vervanger. Er bestaat al een zeewierburger.
Wat we nu nodig hebben, zijn grotere afne
mers die met ons in zee gaan. Een beetje a la
de Aldi die de afzet van het kipvriendelijke
bedrijf Kipster garandeert."
Verkoopmanager Smeins hoopt vol
doende klanten voor de eerste oogst zee
wier te vinden. ,,Wij willen bewijzen dat
grootschalige zeewierteelt economisch uit
kan. Lukt ons dat, dan kan dat een opstap
naar veel grotere zeewierboerderijen zijn."
Theo Giele
Vlissingen
Dit blijkt uit onderzoek van het
Stowa, de denktank van de Neder
landse waterschappen. Om een
beeld te krijgen hoeveel PFAS de
rwzi's passeert, werden op acht
plaatsen metingen verricht. Bath
werd geselecteerd omdat hier rela-
tiefveel industrieel afvalwater naar
wordt afgevoerd. Het water dat deze
zuiveringsinstallatie op de Wester-
schelde loost, bevat meer PFAS dan
wenselijk is.
Dat rwzi's tegen wil en dank een
verzamelpunt en doorgeefluik van
PFAS zijn, was bekend. Maar over
de hoeveelheden en de bronnen
van PFAS is nog veel onbekend. Het
onderzoek van Stowa geeft hierin
nu wat meer inzicht.
Samenklonteren
De onderzoekers maten bij acht
rwzi's hoeveel PFAS het afvalwater
vóór en na zuivering bevatte. PFAS
is een verzamelnaam voor duizen
den chemische stoffen. Er werd
naar 35 'soorten' PFAS gezocht.
Rwzi's verwijderen ze niet of nau
welijks uit het afvalwater, zo bleek.
,,In veel gevallen is zelfs sprake van
een toename." De verklaring is dat
Het water dat deze
zuiveringsinstallatie
op de Westerschelde
loost, bevat meer
PFAS dan wenselijk is
niet-meetbare PFAS-soorten in de
rwzi samenklonteren tot een van
de 35 soorten die wel gemeten kon
den worden.
De hoeveelheden PFAS die de
onderzochte rwzi's lozen, varieer
den van 40 gram per jaar in Asten
tot 12,5 kilo in Dordrecht en 20,8
kilo in Bath. Waarschijnlijk is het
(veel) meer, want 99 procent van
alle PFAS-soorten kan niet geme
ten worden.
Speurtocht is nodig
Een verdere speurtocht naar de
bronnen van alle PFAS in het riool
water is nodig. Zo leerde het onder
zoek in Dordrecht dat niet Che-
mours, maar stedelijk afvalwater uit
Dordrecht en omgeving de grootste
bijdrage levert. Chemours reinigt
zelf het afvalwater voordat het naar
de rwzi gaat. Rwzi's met enkel aan
voer vanuit huishoudens kregen
meer PFAS binnen dan verwacht.
De rwzi in Bath is van Water
schap Brabantse Delta, maar staat
op Zeeuwse bodem. De rwzi zui
vert afvalwater van 35 dorpen en
steden in West-Brabant en van het
industrieterrein Moerdijk. Be
halve Bath zijn in het onderzoek
geen andere rwzi's in Zeeland mee
genomen. Waterschap Scheldestro-
men laat binnenkort zelf metingen
verrichten.
Belangrijke vraag is: kunnen
rwzi's PFAS afvangen zodat het gif
zich niet verder verspreidt? Daarop
is nog geen antwoord te geven: 'Met
de huidige stand van zaken is niet
duidelijk of de verwijdering van
PFAS op de rwzi's technisch moge
lijk en kosteneffectief is'.
dinsdag 26 oktober 2021
GO
Zeewierkwekerij pakt het groot aan
Frank Balkenende
Kamperland
De kraamafdeling van de Dutch Seaweed Group in Kamperland. Hier worden zee
wierplantjes gekweekt die daarna worden uitgezet in de zeewierboerderij in de Oos
terschelde FOTO DUTCH SEAWEED GROUP
-Henk Jan Bokhorst,
Dutch Seaweed Group
Vanuit West-Brabant wordt jaar
lijks minimaal 21 kilo PFAS in de
Westerschelde geloosd via de ri
oolwaterzuiveringsinstallatie
(rwzi) Bath. Dat is bijna twee
keer zo veel als de rwzi Dor
drecht, waar afvalwater van
chemiebedrijf Chemours naar
toe gaat.
