H
9
Nobelprijswinnaar hekelt wereldwijd wegkijken van verkrachtingen
beter zal wanen dan meisjes. Voor
mij is het belangrijk ook dit soort za
ken te onderzoeken.''
„Misschien is 99 procent géén ver
krachter, maar de grote vraag is
waarom die ene procent die wél ver
kracht door de anderen de hand bo
ven het hoofd wordt gehouden. En
door het systeem. Waarom laat die 99
procent zich niet horen en roepen ze:
verkrachting is onaanvaardbaar,
echte mannen doen dat niet! Herin
ner je je Oscar Pistorius, die
Zuid-Afrikaanse hardloper die zijn
vriendin vermoordde. Hoeveel sym
pathie was er wel niet voor hem tij
dens het proces? Mannen geven altijd
uitleg waarom zoiets gebeurt. De
schaamte wordt neergelegd bij de
vrouwen. Dat vermindert meteen
hun capaciteit zichzelf te verdedigen.
Als vrouwen kunnen laten zien dat
verkrachters en moordenaars geen
echte mannen zijn maar kwetsbare
types, krijg je misschien wat veran
dering in dat denken.''
,,Als je criminelen aanwijst, krijg je
geen applaus. De meesten weten dat
ze in de gevangenis belanden als de
internationale gemeenschap eens
krachtig zou reageren op de gebeur
tenissen in Congo. Daar wordt syste
matisch verkracht en gemoord. Er is
heel veel corruptie om illegaal te
Leerstoel
universiteit
van Luik
kunnen handelen in de kostbare
grondstoffen. Ik heb het over mach
tige mensen die veel geld en wapens
hebben. Ik heb alleen mijn tong om
te vertellen wat ik aantref in ons zie
kenhuis.''
Wist u dat er in Europa
elke drie dagen een
vrouw wordt gedood?
Wat te doen?
,,Het is geen fataliteit hoe het er in
Congo aan toegaat. Als de internatio
nale gemeenschap die al ons kobalt
verwerkt in zijn telefoons en laptops,
ervoor zou kiezen die grondstoffen
legaal te kopen, dan komen we er
gens. Iemand moet dat besluit dur
ven nemen. Want veel van die ver
krachtingen worden ook gedaan om
dorpsgemeenschappen te breken en
het verzet tegen die illegale handel te
ondermijnen. Iedereen weet dat het
zo gaat, alleen kijkt de internationale
gemeenschap de andere kant op.''
De Congolese chirurg
en gynaecoloog Denis
Mukwege redde
duizenden gewonde
vrouwen. Meestal
behandelde hij ze in zijn
geboorteland, waar al
decennia een vergeten
conflict gaande is.
Den Haag
ukwege, bijgenaamd
'de man die vrouwen
repareert', opereert
verkrachtingsslacht
offers met gevaar voor
eigen leven. Inmiddels is hij uitge
groeid tot een universeel icoon. De
Nobelprijswinnaar voor de Vrede
(2018) benoemt en veroordeelt als
geen ander het onbeschrijfelijke leed
dat vrouwen in Congo en elders
wordt aangedaan. Het maakte hem
tot doelwit van regionale krijgsheren
en criminelen die heel andere belan
gen hebben. Mukwege ontkwam aan
verschillende moordaanslagen,
waarbij tot zijn grote verdriet enige
naaste medewerkers het leven lieten.
Hij is in Nederland voor de promo
tie van zijn nieuwe boek De Kracht
van Vrouwen. De titel slaat op de
'moed en veerkracht' van extreem
kwetsbare vrouwen die hij heeft be
handeld, legt hij uit. Vrouwen, meis
jes, soms kleuters strompelen dage
lijks zijn kliniek binnen. Velen van
hen zijn gruwelijk en levensgevaar
lijk verwond in hun vrouwelijkheid.
De daders, niet zelden kindsoldaten,
is geleerd dat verkrachting het recht
is van de sterken en een beloning
voor hun strijd.
Verkrachtingen zijn van alle tijden
en van alle continenten, zegt Muk-
wege. Wat ook een rode draad is: de
schuld wordt bijna systema
tisch neergelegd bij de
vrouw. Want, zo beschrijft
Mukwege het in zijn boek,
een vrouw die schuld wordt
aangepraat, zal zwijgen
over de daders die er
zo mee wegkomen
en geen reden heb
ben niet opnieuw te
verkrachten. Zo
kom je in een vici
euze cirkel die ook
de beste chirurg niet
kan doorbreken.
Mukwege: ,,In onze
samenleving willen
mensen niet over dit
soort dingen horen,
maar het gebeurt ook
in Nederland. Ik wil de
waarheid op tafel leggen. Tegelijk
wil ik laten zien hoe groot het vrou
welijke vermogen is om zoveel vij
andigheid het hoofd te bieden. Wist
u dat er in Europa elke drie dagen
een vrouw wordt gedood? In Eu
ropa. Denk daar eens over na en stel
je voor dat die onbekende vrouw je
dochter was, ofje zus. Die dus
wordt gedood door een man alleen
omdat die gefrustreerd is over iets.''
„Persoonlijk denk ik dat het geweld
voortkomt uit de ongelijkheid tus
sen mannen en vrouwen. Dat is
geen anatomische ongelijkheid,
maar iets wat vaak al in de opvoe
ding begint. Het is de toxische, gif
tige mannelijkheid die veel leed
veroorzaakt. Overal ter wereld.
In China bijvoorbeeld kunnen
vrouwen tot vier keer abortus
plegen als ze in verwachting
zijn van een meisje. De ouders
willen een jongen die vervol
gens wordt opgevoed als
een kleine prins die zich
Mensen willen
niet over dit
soort dingen
horen, maar het
gebeurt ook in
Nederland
GO ZATERDAG 23 OKTOBER 2021
Mukweges strijd tegen de
'giftige' mannelijkheid
De meeste mannen zijn gelukkig
geen verkrachters, zegt u.
U bent altijd heel uitgesproken, ook
over de situatie in uw eigen land.
Hoe moeilijk is dat?
De Nederlandse
regering betaalt
mee aan de
VN-soldaten die in
het vrouwenzie
kenhuis zijn inge
kwartierd en die
Mukwege en zijn
artsen dagelijks
beschermen. De
Denis Mukwege
Stichting neemt
het inmiddels op
mondiaal niveau
op voor vrouwen
die met seksueel
geweld zijn gecon
fronteerd en wordt
mede gesteund
door de Nationale
Postcode Loterij.
Met dat geld is
ook een leerstoel
opgericht aan de
universiteit van
Luik. Daar doen
psychologen, an
tropologen, histo
rici, economen en
juristen onderzoek
naar alle aspecten
van seksueel ge
weld tegen vrou
wen.
- Dennis Mukwege, Congolese
chirurg en gynaecoloog
Het boek van Denis Mukwege 'De kracht
van vrouwen' is deze week uitgekomen bij
uitgeverij De Bezige Bij. prijs 24,99 euro,
ISBN: 97 894 0315481 7
Bob van Huet
Debby Gerritsen
Dennis Mukwege op zijn ronde in het ziekenhuis, waar veel verkrachte vrouwen worden behandeld. fotogetty images
De vraag blijft waarom mannen
zich zo beestachtig gedragen.
