5
De muur die is opgebouwd tegen het coronavirus
begint scheuren te vertonen. Zeven oorzaken
waardoor het aantal besmettingen groeit.
TERREIN KAN WINNEN?
In de havenstad Rotterdam blijft
vooral de vaccinatiegraad onder jon
geren achter, zo becijfert de GGD
Rotterdam-Rijnmond. In het Rotter
damse wijk Feijenoord is van de jon
geren van 12 tot 25 bijvoorbeeld maar
28,3 procent volledig gevaccineerd.
Volgens voorzitter van de Neder
landse Vereniging van Artsen voor
Longziekten en Tuberculose Leon
van den Toorn moeten we 'extra
waakzaam' zijn voor het aantal be
smettingen onder jongeren. Dat zijn
er nu relatief veel. „Jongeren raken
besmet en komen in aanraking met
ouderen. Gevaccineerd of ongevacci
neerd, voor hen is de kans toch wat
groter om in het ziekenhuis te ko
men. Ze hebben maar een klein tikje
nodig.''
En uitgerekend bij die kwetsbare ou
deren, blijken de vaccins juist minder
lang te werken. Internist-infectioloog
Astrid Oude Lashof van het Maas-
tricht UMC: ,,We hebben in Israël ge
zien dat met name onder ouderen de
werking van het vaccin afnam.'' Dat
werd onlangs op corona-verpleegaf-
deling van het Maastricht UMC ook
pijnlijk duidelijk. Van de tien co
ronapatiënten waren er negen volle
dig gevaccineerd. Zij hoefden welis
waar niet naar de ic, maar waren wel
zo ziek dat ze in het ziekenhuis be
landden. Oude Lashof: ,,Het kan te
maken met leeftijd van de populatie
in Zuid-Limburg, die relatief hoog is.
We weten dat bij 70-plussers het vac
cin nu voor 90 procent beschermt te
gen ziekenhuisopname, dus het vac
cin doet eigenlijk heel goed zijn werk.
Maar die 90 procent bescherming
Ik begrijp niet
dat de 1,5
meter eraan is
gegaan
houdt ook in dat in 10 procent van de
gevallen de bescherming minder
goed is.'' De gevaccineerde mensen
die nu in haar ziekenhuis liggen, zijn
volgens haar 'vooral erg oude men
sen'. ,,Bijna allemaal ver in de 80. En
de mensen die worden opgenomen,
zijn niet alleen zo ziek vanwege al
leen corona. Meestal hebben ze daar
naast nog andere aandoeningen, zo
als suikerziekte, hart- en vaatziekten,
longziekte of ze slikken afweerver-
minderende medicijnen. Dan loop je
net iets meer risico.''
Wat ook niet helpt, is dat vaccins in
zijn algemeenheid steeds ietsje min
der effectief zijn. Uit een eerder deze
maand gepubliceerd wetenschappe
lijk onderzoek in het vooraanstaande
tijdschrift The Lancet blijkt dat onge
veer de helft van de mensen die zijn
ingeënt met een coronavaccin van
Pfizer, na een halfjaar tóch weer co
rona kunnen krijgen. Gedurende de
eerste maand na de tweede inenting
beschermt Pfizer nog voor 88 procent
tegen het oplopen van het virus, na
vijf maanden was dit 47 procent, al
dus farmareus Pfizer en Amerikaanse
wetenschappers op basis van gege
vens van bijna 3,5 miljoen mensen.
Volgens de wetenschappers laten de
onderzoeksresultaten zien dat boos-
terdoses van het vaccin nodig zullen
zijn.
Daarbij moet wel worden opge
merkt dat als een gevaccineerde be
smet raakt, de kans dat die in het zie
kenhuis belandt na zes maanden
maar liefst 90 procent kleiner is dan
bij ongevaccineerden. De effectiviteit
van het vaccin tegen ziekenhuisop
name nam niet af. Voorzitter van de
Nederlandse vereniging van artsen
voor longziekten en tuberculose
Leon van den Toorn zegt dat ieder
een zich een beetje zorgen maakt
'aangezien we niet weten wat de
winter gaat brengen'. En niemand
weet bovendien wat de in Engeland
ontdekte nieuwe versie van de del
tavariant, met voorlopige naam
AY.4.2, gaat doen. Maar nu ziet hij
nog geen duidelijke toename van op
names van begin dit jaar gevacci
neerde en relatief gezonde mensen.
,,Uit een enquête onder onze leden
en cijfers van het RIVM blijkt dat
driekwart van de mensen die zijn op
genomen in het ziekenhuis niet ge
vaccineerd is. Dat beeld is onveran
derd. In Israël zijn er al iets meer zie
kenhuisopnames van volledig gevac-
cineerden. Het kan zijn dat dat ook
bij ons gebeurt; daar moeten we op
blijven letten.''
Een ander risico is volgens arts infec-
tieziektebestrijding Jos van de Sande
dat er 'nogal veel waarde aan de zelf
test wordt gerecht. ,,Als je een beetje
verkouden bent, dan doe je een zelf
test. Maar als je echt klachten hebt
moet je naar de GGD. Dat gebeurt
ook nog onvoldoende op het mo
ment. En dat is jammer, want zo'n
zelftest zit er vaker naast.''
Arts-microbioloog van het Canisi-
us-Wilhelmina Ziekenhuis Bert
Mulder is desondanks toch fan van
de zelftest. ,,Voor bij mensen die heel
besmettelijk zijn, en veel virus bij
zich dragen, werkt de test goed. Wel
voor 90 procent, dat is bijna net zo
goed als een echte echte PCR-test.
En mensen die veel virus bij zich dra
gen, zijn juist ook de mensen die an
deren besmetten.'' Een familie die
een zelftest doet, waarbij alle familie
leden negatief testen, zal volgens
hem 'een heel klein risico op besmet
tingen lopen'. ,,Dus ik wil de risico's
niet zo benadrukken: we moeten
juist testen, testen en nog eens tes
ten.''
Deze week zei RIVM-topman Jaap
van Dissel in een interview met deze
krant dat we 'in een principieel an
dere situatie zitten dan vorig
jaar. Restricties als schoolsluitingen
en een avondklok zijn waarschijnlijk
niet nodig. ,,Toen hadden we geen
vaccins. Dus in alle realiteit zie ik
geen aanleiding om zulke ingrij
pende maatregelen te adviseren." Het
stuit experts als Baidjoe en Van de
Sande tegen de borst dat de directeur
van het Centrum Infectieziektebe-
strijding (CIb) dergelijke uitspraken
doet in het licht van stijgende be-
smettingscijfers. ,,Dat stimuleert niet
het urgentiebesef. Eerder het omge
keerde!'' aldus Van de Sande. ,,Zo be
grijp ik ook niet dat de 1,5 meter er
aan is gegaan. Heel veel mensen be
groeten elkaar weer met een hand of
een kus. Dat was helemaal niet nodig
geweest!'' Volgens voorman Ernst
Kuipers van het Landelijk Net
werk Acute Zorg (LNAZ) kan het in
Nederland, met circa 1,8 miljoen on
gevaccineerden, wél nodig zijn in de
strijd tegen corona 'lokale lockdowns
in te zetten'. De directeur van het
Erasmus MC vindt de stijgende be-
smettingscijfers reden tot zorg. ,,In
Nederland is het aantal opnames ver
driedubbeld in drie weken. In het
Verenigd Koninkrijk zie je toch weer
hoge aantallen ziekenhuisopnames.
Dat kan hier ook gebeuren.''
GO ZATERDAG 23 OKTOBER 2021
zwakke
plekken
in onze
aanpak
van corona
Ongevaccineerde jongeren
besmetten ouderen.
4 Juist bij ouderen werken
vaccins minder goed.
Marcia Nieuwenhuis
Jurriaan Nolles
Foto's vlnr: Kerkbe
zoek in Staphorst,
prikcampagne in een
Rotterdamse wijk,
vaccinaties en fees
tende jongeren.
FOTO'S ARIE KIEVIT ANP, GETTY
- Jos van de Sande,
arts
Naarmate de tijd verstrijkt,
werken vaccins minder goed.
Mensen vertrouwen te veel op
de zelftest.
1 Mensen doen alsof de
pandemie voorbij is.
