RIVM-topman Van Dissel verwacht niet weer een avondklok of
4
Het aantal besmettingen en ziekenhuisopnames stijgt.
Moeten we weer vrezen voor een lange, donkere
coronawinter? En wat gaat de griep doen?
Grote actiedag
bij ziekenhuizen
Penisplant staat
eindelijk in bloei
'Fiets reserveren
is een mislukking'
Geregeld spreekt hij
collega's van de cen
tra voor infectie-
ziektebestrijding in
andere landen. En
dan merkt Jaap van Dissel dat ze
allemaal zo'n beetje in dezelfde
fase zitten, met overal steeds
meer inentingen maar ook een
zich nog altijd rap verspreidende
deltavariant.
Zonder Britse mutant of die
deltavariant van het coronavirus
was de crisisklus waarschijnlijk
allang klaar geweest in Neder
land, maar nieuwe versies ver
pestten telkens het feestje. Toch
lijkt de finish nu werkelijk in
zicht.
,,Een boel landen zitten in de
spagaat waar wij ook in zitten'',
zegt Van Dissel. ,,Op sommige
plekken zijn er meer mensen ge
vaccineerd, zoals Portugal, Spanje
en Denemarken. Daar hebben ze
minder druk op de ziekenhuizen.
Maar verder zitten we allemaal
met dezelfde worsteling, en pro
beren we de vaccinatiegraad nog
hoger te krijgen'', zegt de direc
teur van het Centrum Infectie-
ziektebestrijding in zijn werk
kamer bij het RIVM in Biltho-
ven. Aan de muur hangen kaart
jes en tekeningen met aanmoedi
gingen, de 'multomappen met
hatemail' staan elders. De dreige
menten gaan verder dan een sma
keloze tweet, Van Dissel wordt al
een tijdje beveiligd. ,,Je hoopt dat
dat zo snel mogelijk ophoudt.''
Net nu de aantallen infecties en
ziekenhuisopnames weer toene
men, spreekt de voorzitter van
het OMT met deze krant over de
komende winter en de kritische
evaluaties die uitkomen.
,,Dat is lastiger in te schatten dan
vorig jaar en het hangt van een
aantal dingen af. Eerst was de re
latie tussen besmettingen en zie
kenhuisopnames duidelijker.
Maar door de hoge vaccinatie-
graad is die verhouding nu an
ders. Veel van de besmettingen
zien we nu bijvoorbeeld onder
jongeren, dus dat is relatief gun
stig voor het aantal ziekenhuis
opnames. Maar het hangt ook af
van de snelheid van verspreiding
in niet gevaccineerde groepen en
regio's waar minder mensen in
geënt zijn.''
,,Zo'n aantal gaat al snel een eigen
leven leiden, maar het is een orde
van grootte. Het is gebaseerd op
de naar schatting 1,8 miljoen niet
gevaccineerden, en de mensen bij
wie het vaccin niet goed werkt re-
We zitten allemaal
met dezelfde
worsteling, proberen
de vaccinatiegraad
nog hoger te krijgen
kenen we er ook bij. Vaccins wer
ken goed, maar ze bieden niet ie
dereen 100 procent bescherming.
Deze groep wordt natuurlijk niet
in één week ziek, dus in onze mo
dellen schatten we met scenario's
in hoeveel er in het ziekenhuis
belanden in een bepaalde peri
ode. Volgens deze berekeningen
moeten we denken aan een be
zetting op de intensive cares van
ongeveer tweehonderd coronapa
tiënten in de winter, oplopend
tot vierhonderd als het tegenzit.''
,,Zeker, het is altijd spannend na
versoepelingen. Maar we gaan de
komende weken nog veel leren,
onze prognoses worden precie
zer. Eind oktober wegen we alles
opnieuw voor de besluitvorming
begin november.''
Voor wie weer een winter in
harde lockdown vreest, heeft Van
Dissel goed nieuws. Restricties
als school-, winkelsluiting en
avondklok zijn waarschijnlijk
niet nodig. De deltavariant wordt
- hoewel besmettelijker - voor
een groot deel onschadelijk ge
maakt door de vaccins. Bijna 87
procent van de Nederlandse vol
wassenen heeft nu een eerste
inenting gehad, het ministerie
van Volksgezondheid mikt op
een vaccinatiegraad van boven de
90 procent. ,,Dus we zitten in een
principieel andere situatie dan
vorig jaar'', zegt Van Dissel. ,,Toen
hadden we geen vaccins. Dus in
alle realiteit zie ik geen aanlei
ding om zulke ingrijpende maat
regelen te adviseren.''
Experts vrezen een taai griep-
seizoen. Hoe zit dat?
,,We weten dat als griep een of
twee seizoenen bijna weg is ge
weest zoals nu, de golf die daarop
volgt zo'n 60 procent heftiger is.
In het seizoen 2017/2018 kregen
ongeveer één miljoen mensen de
griep, toen zaten we op 16.000
ziekenhuisopnames. Toen moes
ten ook operaties afgezegd wor
den door de drukte. Dus daar
moet je op letten. De basisregels
helpen ook tegen influenza. Niet
op pad gaan bij klachten. Ga niet
stoer doen als je verkouden bent.
Blijf dan thuis, ook als je negatief
test op corona kun je andere vi
russen meebrengen naar het
werk.''
Dan toch even volgens het
zwarte scenario dat Covid-19 én
griep alsnog hard toeslaan. Is er
wel draagvlak voor eventuele
maatregelen - ik noem een hore-
casluiting - nu bijna negen op de
tien mensen ingeënt zijn?
„Draagvlak is natuurlijk van be
lang, maar als OMT laten wij ons
vooraf niet beperken door die
vraag. Dat moet de politiek doen.
Belangrijker lijkt me ook: zorg dat
meer mensen het vaccin nemen.
Als je het hebt over samenleving,
heb je het toch over samen leven.
Laten we ook die solidariteit heb
ben met elkaar door de inentingen
te nemen, voor de kwetsbaren on
der ons. Dat is toch wat ons uit de
brand helpt.''
,,Dat gold voor pokken ooit ja, in
de 19de eeuw. Alleen met een pok
kenbriefje mochten kinderen naar
school. Daar was veel verzet tegen,
het was wel effectief. Maar het is
iets van vroeger. Ik denk dat we nu
ook al een boel bereikt hebben en
WOENSDAG 20 OKTOBER 2021 GO
ROTTERDAM
De 'grootste actie ooit in de
academische ziekenhuizen'
is ophanden, meldt vakbond
FNV Medewerkers van alle
acht universitaire ziekenhui
zen in Nederland doen mee
aan de reeds aangekondigde
demonstratie voor betere ar
beidsvoorwaarden,
volgende week dinsdag. De
actievoerders gaan een zon
dagsdienst draaien, waardoor
alle planbare zorg die dag
komt te vervallen en alleen
spoedzorg en behandelingen
die niet kunnen worden on
derbroken doorgaan. De
werkdruk en het ziektever
zuim zijn hoog, het loonbod is
lager dan de inflatiecorrectie.
LEIDEN
De penisplant in bloei.
FOTO ANP
In de tropische kassen van de
Hortus Botanicus in Leiden
staat de penisplant in bloei.
Het is voor zover de planten-
kenners van de Hortus weten
pas de derde keer dat een
Amorphophallus decus-silvae
in Europa in bloei komt. De
plant, die in het wild alleen op
Java voorkomt, bloeit in twee
fasen: eerst de vrouwelijke,
dan de mannelijke. Tijdens de
bloei heeft de plant een lange
stengel met daarop een fal
lusachtig deel van ongeveer
een halve meter. De plant
deed er zes jaar over om te
gaan bloeien.
UTRECHT
De Fietsersbond en reizigers
organisatie Rover roepen de
NS op geen vervolg te geven
aan de proef met 'fiets reser
veren' in de trein. Het ver
plicht reserveren van een
fietsplek leverde volgens hen
problemen op 'tijdens alle
momenten van de reis'. De
twee belangenorganisaties
noemen de proef een 'digitale
schijnoplossing voor een fy
siek probleem: te weinig ruim
te voor fietsen in de trein'.
NS experimenteerde met het
reserveren omdat er veel
klachten zijn over het meene
men van fietsen. Maar hoewel
reserveren verplicht was, was
er geen garantie op een plek.
'Het is altijd
spannend na
versoepelingen'
Niels Klaassen
Den Haag/Bilthoven
De coronagrafieken stijgen weer.
Moeten we ons zorgen maken?
Toch schatten jullie nog altijd
een grote groep potentiële co
ronapatiënten. Als die allemaal
besmet raken, telt dat zelfs op
tot 23.000 in de kliniek. En maar
liefst 4800 patiënten op de ic.
Hoe kan dat?
En zelfs 800 in het uiterste geval
in januari. Ziekenhuizen kunnen
zo'n piek helemaal niet aan. Is dit
dan een spannende periode?
U bestudeert graag de geschiede
nis van infectieziekten. Vroeger
gold soms een vaccinatieplicht.
Bent u daarvoor?
