Duizend kinderen toeslagenouders uit huis geplaatst
Premier verwijt Brussel 'ondermijning democratie' en 'financiële chantage'
3
Polen stuurt onverminderd aan
op een keiharde confrontatie
met Brussel. Aan de
vooravond van een EU-top
later deze week verwijt
premier Morawiecki Brussel
zelfs 'ondermijning van de
democratie' en 'financiële
chantage'.
Brussel had gehoopt op een redelijk
gesprek om een frontale botsing
met andere staatshoofden en rege
ringsleiders te kunnen vermijden,
maar in plaats daarvan vloog de
Poolse premier er vol in. ,,Het hoog
ste recht voor de Poolse republiek is
de grondwet. Daar gaat niets bo
ven", aldus Morawiecki, die in een
debat in het Europese Parlement
'constitutioneel pluralisme' be
pleitte. Europese burgers, stelde hij,
blijven niet toestaan te worden be
stuurd 'vanuit ivoren torens in
Luxemburg' (waar het EU-Hof ze
telt) en door een Commissie in
Brussel 'die voor ons allemaal be
sluit wat goed is'.
Minder confronterend maar even
vastberaden bracht Commissie
voorzitter Ursula Von der Leyen
daar tegenin dat Europa alleen kan
functioneren als alle 450 miljoen
Europeanen dezelfde rechten heb
ben. ,,De rechtsstaat is de lijm die
onze Unie samenhoudt, de basis
van onze eenheid." Ze zei Polen
weer in het gareel te kunnen krij
gen met een procedure bij het Hof,
maar ook door ontneming van het
stemrecht in Brussel of inhouding
van de 36 miljard herstelsteun voor
Polen. Dat wat Morawiecki dus 'fi
nanciële chantage' noemt.
Ondergeschikt
Brussel en Polen liggen al j aren met
elkaar overhoop: over ontslagen van
rechters, de benoeming van rege
ringsgetrouwe opvolgers in hun
plaats, inperking van de mediavrij-
heid en discriminatie van minder
heidsgroepen. Het arrest van het
Poolse grondwettelijk hofdat Euro
pese wetten ondergeschikt zijn aan
Poolse, en Europese rechters aan
Poolse, was de druppel. Von der
Leyen vindt dat 'een directe aanval
op de fundamenten van de Unie'.
Veel fractieleiders waarschuwden
Morawiecki dat hij gevaarlijk bezig
is door - tegen de wil van een zeer
ruime meerderheid van de Poolse
bevolking - ultiem het Poolse
EU-lidmaatschap op de helling te
zetten. De liberale fractie riep de
U zaait tweedracht,
waarmee u mensen in
de kaart speelt die we
dat zeker niet gunnen
Commissie en Raad bij monde van
Malik Azmani op Polen nu meteen
zowel stemrecht als subsidies af te
pakken. Ook In 't Veld (D66) en
Strik (GroenLinks) maanden Von
der Leyen tot spoed: „Ingrijpen is
uw plicht." De Zweedse Alice
Kuhnke: ,,Met elke dag dat u wacht
maakt u zich medeschuldig aan on
dermijning van de Europese demo
cratie."
Morawiecki zelf zei herhaaldelijk
dat Polen niet weg wil uit de EU. Hij
erkende dat het EU-lidmaatschap
Polen veel voordeel heeft gebracht,
maar Polen de Unie ook. Hoe hij
denkt Polen in de Unie te houden
zonder de Europese rechtsregels te
erkennen, maakte hij niet duidelijk.
EVP-fractieleider Weber, doelend
op de Russische president Vladimir
Poetin: ,,Het enige wat u doet is
tweedracht zaaien, waarmee u
mensen in de kaart speelt die we
dat zeker niet gunnen." Tientallen
Europarlementariërs haalden
daarna fel uit naar de Poolse pre
mier. Ze verweten hem Europa ka
pot te maken, of samen met de
Hongaarse premier Orban een ge
zamenlijke exit voor te bereiden. ,,U
gebruikt uw eigen hof om Europa
aan te vallen en wil niet zien met
welke ramp dit eindigt", aldus de
Belgische oud-premier Guy Ver-
hofstadt.
Inhakken
Marek Belka, zelf Pools oud-pre
mier: ,,U spreekt over vrijheid, ter
wijl uw politie inhakt op vreed
zaam betogende vrouwen en kin
deren." Magdalena Adamowicz:
,,Uw leugens zijn als konijnen, zo
snel vermenigvuldigen ze zich."
Diverse parlementsleden adviseer
den Morawiecki eens te gaan kijken
in Groot-Brittannië, alvorens Polen
de Unie uit te loodsen.
Morawiecki zei daarna dat Polen
zich aan de Europese Grondwet
houdt, maar Brussel zich buiten de
Verdragen om bevoegdheden
toe-eigent. ,,Ik daag u uit één arrest
te noemen dat in Polen onder poli
tieke druk tot stand is gekomen.
Dat gebeurde onder voormalig pre
mier Tusk." Morawiecki haalde ook
hard uit naar EVP-leider Weber.
,,Hij noemt Poetin. Een Duitser die
samen met Poetin de (gaspijplei-
ding) Nordstream-2 aanlegt, een
project dat vergeleken wordt met
het Hitler/Stalin-pact."
Niemand hoeft volgens Von der
Leyen te twijfelen dat actie volgt.
,,Maar in een democratie en rechts
staat kost dat meer tijd dan in een
autocratie. Bij ons staat zorgvuldig
heid voorop. We hebben nog nooit
een rechtsstaatprocedure verloren,
en ik zal zorgen dat dat zo blijft."
'Wat een ellende', reageert SP-Ka-
merlid Peter Kwint via Twitter. Hij
stelde al eerder Kamervragen over
deze kwestie. 'En dit is alleen nog
maar tussen 2015 en 2020. Terwijl
we allemaal weten dat dit schan
daal al veel eerder begon.' Het totale
aantal kinderen dat in pleeggezin
nen of gesloten jeugdzorg werd ge
plaatst, ligt dus waarschijnlijk ho
ger, omdat de toeslagenaffaire al ver
vóór 2015 begon. Dat er 1115 kinde
ren in vijf jaar tijd uit huis werden
geplaatst, is becijferd door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek
(CBS) op verzoek van het ministe
rie van Justitie en Veiligheid. Het
CBS geeft het aantal 'bij benade
ring' door te kijken naar kinderen
die met jeugdbescherming in aan
raking kwamen in combinatie met
'jeugdhulp met verblijf. Dat is bij
voorbeeld als een kind wordt on
dergebracht in een jeugdzorginstel
ling of bij een pleeggezin. Het is
niet bekend welke omstandighe
den er speelden en ofer meer facto
ren speelden dan alleen de schul
denproblematiek.
Kwint kondigt, net als Christen-
Wat een ellende.
En dit is alleen nog
maar over de
periode 2015-2020
Unie-Kamerlid Don Ceder, nieuwe
Kamervragen aan. Ceder wil weten
hoeveel uithuisplaatsingen had
den kunnen worden voorkomen.
Denk-fractieleider Farid Azarkan
reageert woest. 'De overheid die
burgers geld afpakt, hun waardig
heid afpakt en hun kinderen af
pakt', twittert hij.
De Kamer vroeg in debatten over
de toeslagenaffaire meermaals naar
het aantal uithuisplaatsingen, stelt
Kamerlid Pieter Omtzigt. Hij is
boos dat de informatie via het CBS
naar buiten wordt gebracht in
plaats van in een brief naar de
Tweede Kamer, waarin ook staat
welk plan er wordt gemaakt voor
deze groep kinderen. ,,Dit maakt
duidelijk dat de regering totaal het
overzicht kwijt is van de gevolgen
van het eigen beleid."
Janet Ramesar, een ouder die
door de toeslagenaffaire in nood
kwam, zegt in Binnenlands Bestuur
dat het aantal dat het CBS geeft 'een
zware onderschatting' is. Het CBS
kijkt naar twee criteria, een rechter
die een dwingende maatregel heeft
opgelegd én jeugdhulp met verblijf
buiten het eigen gezin. Haar eigen
zoon werd uit huis geplaatst zonder
dat die criteria van toepassing wa
ren, omdat hij bij zijn vader ging
wonen. Over het aantal van 1115
zegt Ramesar: ,,Ik denk dat je het
sowieso wel kan verdubbelen."
- Hanneke Keultjes
GO WOENSDAG 20 OKTOBER 2021
Polen botst hard met EU
Premier Morawiecki blijft uiterlijk onbewogen onder de kritiek van de fractieleiders in Brussel. foto reuters
Frans Boogaard
Brussel
- Manfred Weber,
EVP-fractieleider
DEN HAAG
Tussen 2015 en 2020 zijn ruim
duizend kinderen van ouders die
de dupe zijn geworden van de
toeslagenaffaire onder jeugdbe
scherming en uit huis geplaatst.
De Tweede Kamer is verbijsterd
over dat hoge aantal.
- Peter Kwint, kamerlid SP
