H 13 DERTIEN DODEN DOOR ONDERGELOPEN KELDERS Het riool van New York kan de hevige regenval niet meer aan. Orkaan Ida maakte dat begin september pijnlijk duidelijk. De metropool zoekt naar kennis van buiten en kwam uit bij projecten en deskundigen uit Nederland. overleden, woonden precies waar vroeger een beek stroomde'', consta teert Bouw. Hij hoopt dat de nieuwe burgemeester aan de slag gaat met zijn ideeën over aanleg van groen stroken waarin oude kreken terugko men om water op te nemen en af te voeren. Dan hoeft het niet in één keer het riool in. Regenwater moet in grote delen van New York door dezelfde pijpen als afvalwater uit huizen en kanto ren. Zulke gemengde rioolbuizen - Nederland kent ze ook - raken vol bij hevige neerslag. Dan loopt vies afval water vijvers, kanalen en straten in. Lokale politici vroegen na de 'Bij belse' regenval vooral om ruimere riolen. 'Er is geen riolering op deze planeet die zoveel water in zo'n korte tijd aankan - en zeker niet onze an tieke riolen hier in New York. Som migen zijn nog van baksteen', be schreef raadslid Justin Brannan in een tweet. Maar riolen vervangen zou beteke nen dat in de hele stad pijpen opge graven moeten worden. ,,Het zou honderden miljarden dollars kosten. Gelukkig zijn er andere manieren'', zegt Amy Chester, directeur van Re build by Design, een organisatie die aan klimaatbestendigheid van steden werkt. Het zou enorm helpen, zegt ook zij, als de stad een 'spons' werd, waarin oppervlaktes water absorbe ren. In Nederland roepen gemeentes bewoners al langer op om betegelde tuinen te vervangen door groen waarin water kan wegzakken. New York heeft met al zijn hoogbouw weinig tuintjes. ,,Dus we moeten cre atiever zijn, op daken, opritten en parkeerplaatsen", zegt Chester. ,,Een groen dak kan ook helpen een ge bouw af te koelen, dat is ook nog handig tijdens hittegolven." Het is anderhalve maand geleden dat orkaan Ida gigahoeveelheden regen liet vallen in New York, maar Samsul Chowd- hury is nog steeds aan het schoonma ken. Zijn straat in stadsdeel Queens liep compleet onder, en dat had rampzalige gevolgen. Twee huizen verderop verdronken twee Nepalese New Yorkers met hun 2-jarige peuter in hun kelderappartement. Chowdhury bracht de huurder die in zijn souterrain woont op tijd in veiligheid in zijn eigen huis, maar de schade is enorm. Het water stond tot zijn middel. Hij verwacht zo'n 10.000 euro kwijt te zijn aan herstel. ,,De hele vloer is eraan, ik heb alles eruit moeten halen.'' New York schrok zich rot, toen de randen van orkaan Ida vorige maand voor de tweede keer in twee weken voor extreme regenval zorgden. In Central Park viel in een uur 80 milli meter water, meer dan ooit gemeten. Het riool kon al dat water niet ver werken. Het gutste metrostations en kelders in. In veel kelders zijn appartementen gebouwd, soms zonder vergunning. Ze bieden onveilig maar relatief be taalbaar onderdak aan New Yorkers met lage inkomens. Dertien mensen verdronken die avond, de meesten toen hun laaggelegen appartement volliep. Het probleem, denkt Chowdhury, is dat aan het einde van zijn straat een geluidswal staat. Het water dat de heuvel afstroomt loopt daar vast en kan niet anders dan de naburige kel ders in. ,,Die muur is daar neergezet tegen het lawaai, maar nu gaan men sen dood.'' Chowdhury wil dat de stad het ding sloopt. „Jammer dan van dat lawaai." Na de verwoesting die or kaan Sandy in 2012 aan richtte in wijken aan het water bouwde New York met hulp van Nederlandse experts betere stormvloed keringen. Maar nu de pla neet opwarmt, blijkt het gevaar voor de kust stad niet alleen uit de oceaan te komen, maar ook uit de lucht. Warmere lucht houdt meer vocht vast. Hevige stormen zijn in het noordoosten van de VS natter ge worden. De hevigste 1 procent zorgt voor 55 procent meer regen dan in het midden van de vorige eeuw, becijfer den experts voor de Amerikaanse overheid. Om New York beter voor te berei den op extreme regenval doet de stad nu inspiratie op in Nederland. De New York Times wees in de dagen na de orkaan op Ruimte voor de Rivier, het programma in ons land dat rivie ren breder maakt, met extra geulen erlangs, om grotere hoeveelheden water te kunnen afvoeren. De man die in november vrijwel zeker wordt gekozen tot bur gemeester, Eric Adams, kon digde aan dat hij van plan is 'snel' naar Amsterdam en Rot terdam te reizen om te zien hoe ze daar met overvloedig water omgaan. Hij volgt daarmee het advies van Matthijs Bouw (kleine foto links), een Neder- Het zou helpen als de stad een 'spons' werd landse specialist in klimaatadaptatie die in New York woont en namens actiegroep Resilience PAC burge meesterskandidaten adviseert over de gevolgen van opwarming en ex treem weer. Beter onderhoud aan af wateringssystemen zou helpen, denkt Bouw, net als duidelijkheid over wie eigenlijk verantwoordelijk is voor regenwater. Amerika kent geen waterschappen. Betonjungle Maar 'betonjungle' New York moet vooral van al het beton en asfalt af. ,,Dat is heel veel gedoe natuurlijk, want mensen willen parkeren. Het is een gevecht. Maar dat is wel iets waar New York onvermijdelijk naartoe moet'', zegt Bouw. De stad is sinds de 18e eeuw razendsnel volgebouwd en daarbij zijn rücksichtslos kreken en vijvers dichtgegooid. Maar water stroomt waar het altijd naartoe heeft gestroomd. ,,Onderliggende natuurlijke syste men die zijn geplaveid of droogge legd zorgen nu voor problemen. Sommige mensen die in Queens GO WOENSDAG 20 OKTOBER 2021 New York zoekt Nederlandse hulp na 'Bijbelse' regenval Karlijn van Houwelingen Op 2 september lagen delen van New York er deso laat bij. Foto rechts- midden: burge meesterskandidaat Eric Adams. FOTO'S AP, GETTY EN WEITZMAN SCHOOL OF DESIGN - Amy Chester, Rebuild by Design

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2021 | | pagina 13