In het nirwana zou het
best vrolijk kunnen zijn
t
Israël boos over boycot
van Ben Jerry's ijs
15
MARJAN BERK
Direct naast de ingang van
een van de mooiste oude
begraafplaatsen van Am
sterdam De Nieuwe Ooster is een
kleine koffiebar, Tot Zover, een
prachtige naam voor deze plek
waar bezoekers even kunnen bij
komen na een emotionele begrafe
nis of zich voorbereiden op de
plechtigheid die nog gaat komen.
Annex deze intieme pleister
plaats is een beeldschoon mu
seum, dat voortdurend bijzondere
tentoonstellingen inricht. Op het
ogenblik exposeert hier Sarah
Grothus, met fascinerend werk dat
ons ogenblikkelijk meesleept in
haar schemerwereld. Ik geef me
over aan haar kleurrijke schilde
ringen, meestal op groot formaat.
Bij binnenvallend zonlicht wis
selen de kleuren en brengen on
verwachte contrasten van zacht
roze tot diep bloedrood, waardoor
je stemming meevibreert in die
schemerige binnenwereld van
Grothus.
Poezelige slapende vrouwen
en meisjeshoofden zien er zo
aanraakbaar uit, tot je ontdekt dat
de wereld waarin ze verzaligd lig
gen te slapen ook bevolkt is door
grinnikende doodshoofden, die de
schattigheid van de slaapster toch
een macaber tintje geven.
Ik stap nu binnen in een doods
kist die aan de binnenkant uitbun
dig is gedecoreerd en ik denk aan
de doodskist van de beroemde
Franse actrice Sarah Bernhardt, die
bij voorkeur in haar eigen doods
kist de nacht doorbracht. Ik heb
die kist gezien tijdens een verblijf
op het Bretonse eiland Belle-Ile,
waar haar verlaten vakantiehuis
met klapperende luiken trooste
loos stond te wachten optja,
waarschijnlijk op de sloper. Ver
gane glorie, memento mori. Maar
bij Sarah Grothus is haar schemer
wereld toch ook een opmaat naar
haar nirwana, waar het best eens
gezellig, vredig en vrolijk zou kun
nen zijn.
Want behalve haar dromerig
heid zit er in haar werk ook de
grap! Ik werd er in iedere geval
absoluut niet somber van.
Wanneer u even wilt glimlachen,
moet de bezoeker ook even een
kijkje nemen in de vaste collectie
van het museum. Daar staat de
vrolijke urn van een van onze
grootste schrijvers van ons vader
lands cabaretrepertoire: Guus
Vleugel. In opdracht van zijn echt
genoot Ton Vorstenbosch maakte
kunstenaar Guusje Beverdam een
schitterende porceleinen Roze
Taart, waar Ton, zijn man, heel
tevreden en blij mee was. De iro
nie in het werk kon hij erg waar
deren. De kleur roze, de gouden
pikjes in de slagroom en de bana-
nenkandelaars duiden op het ho
mo-zijn. De gouden leeuw met ge
trokken zwaard staat voor de iro
nie, en voor zijn aversie tegen het
koningshuis in zijn werk. Op
dracht naar tevredenheid vervuld!
Ikea heeft een zelfbouwkist ont
worpen, althans, blijkens een
kunstproject. De naam: Dödlik.
Ik stap binnen in een
doodskist die aan de
binnenkant uitbundig
is gedecoreerd
Hij is boos op de twee oprichters
van Ben Jerry's, omdat zij on
langs de beslissing van Unilever
verdedigden om geen ijs meer te
verkopen in Israëlische nederzet
tingen in Palestijns gebied.
Ambassadeur Gilad Erdan be
schuldigde deze Ben Cohen en
Jerry Greenfield van het 'helpen
van de antisemieten'. ,,Ben en Jerry
hebben er geen probleem mee dat
hun ijs wordt verkocht aan aanhan
gers van terrorisme, en ze boycot-
ten Israël wel." Ben Jerry meldde
in juli te stoppen met de verkoop
van ijs in de nederzettingen. Het
bedrijf zei dat dit niet in lijn was
met de 'waarden' van de onderne
ming. Kort daarna waarschuwde
de Israëlische premier Bennett dat
de boycotplannen 'ernstige gevol
gen' zouden hebben. Het is niet
duidelijk wat voor consequenties
Israël precies wil verbinden aan een
boycot.
De twee oprichters, die tijdens
een interview op HBO opmerkten
dat ze zelfJoods zijn, hebben aange
geven dat het absurd is om hen van
antisemitisme te beschuldigen.
RECHTSZAAK
'KINDEREN VAN DE ZONDE' DAGEN BELGIË
Voor het eerst kan België
veroordeeld worden voor
misdaden tegen de men
selijkheid. Vijf Congolese
'kinderen van de zonde'
dagen de staat voor de
rechter.
e noemen het een
nachtmerrie, een an
der woord hebben ze
er niet voor. Toen ze
klein waren, werden
ze weggerukt uit de schoot van
hun familie en hun dorp, alleen
maar omdat ze een halfbloed
waren, een mulat, een metisse.
Het gaat om kinderen als Si-
mone Ngalula (nu 71), Ma-
rie-José Loshi (74), Monique
Bitu Bingi (72), Léa Tavares Mu
jinga (78) en Noëlle Verbeeken
(76). Zij werden geboren uit een
Congolese moeder een (blanke)
Belgische vader.
De Belgische kolonisator, we
hebben het in dit geval over de
jaren 50 van de vorige eeuw, was
in zekere zin bang voor deze kin
deren. Wie weet zouden ze wel
in opstand komen tegen hun
overheersers. Bovendien was het
niet de bedoeling dat rassen zich
zouden vermengen.
In heel Congo, maar ook in
Rwanda en Burundi, kregen
missieposten de opdracht om
'het probleem' te helpen oplos
sen. Koloniale ambtenaren wer
den eropuit gestuurd om de
kleintjes op te sporen. De 'kin
deren van de zonde' werden ver
zameld en ondergebracht in
weeshuizen en in missies bij de
nonnen (foto inzet). Na de onaf
hankelijkheid in 1960 zijn velen
van hen overgebracht naar Bel
gië. Om hoeveel kinderen het in
totaal gaat, is niet te zeggen.
Morgen staan vijf van deze
kinderen, bovengenoemde be
jaarde vrouwen, voor de rechter
in Brussel. Ze hebben de Belgi
sche staat aangeklaagd wegens
mishandeling, ontvoering, het
wegnemen van hun identiteit en
het gescheiden worden van hun
families. En dat alles op basis van
hun huidskleur. Ze eisen per
persoon een schadevergoeding
van 50.000 euro, plus een onder
zoek naar de schade die bij kin
deren als hen is aangericht.
Simone Ngalula kwam terecht
bij de zusters in de missiepost
Katende, nabij de grens met An
gola. Haar broertjes werden er
gens anders ondergebracht. ,,Ik
heb een dag en een nacht ge-
We sliepen op
houten bedjes
zonder matras en
zonder lakens
huild", herinnert ze zich in de
krant De Standaard. ,,Ik was nog
zo klein, mijn moeder gaf me
nog borstvoeding. En nu was ik
ook mijn broers kwijt. Hoe oud
ik precies ben, weet ik niet. De
zusters schreven dat ik geboren
ben in het jaar 1950, zonder pre
cisering."
Over Katende is ze kort: ,,Het
was een nachtmerrie. We slie
pen op houten bedjes zonder
matras en zonder lakens. We
hadden alleen een kleine deken,
zoals gevangenen. We liepen
blootsvoets." Toen in Congo de
eerste opstanden tegen de over
heerser begonnen, vluchtten de
zusters met de kinderen naar het
vliegveld. De militair daar liet de
kleintjes echter niet door: ,,Geen
mulatten." De zusters stapten
toen maar zelf aan boord. Léa
Tavares Mujinga, haar vriendin
netje van toen, noemt hun jeugd
'een opeenvolging van versto
ting, altijd opnieuw'.
Excuses
Uiteindelijk kwamen ze allemaal
in België terecht. Sommigen
werden geadopteerd, anderen
(zoals Marie-José Loshi) moes
ten als aspirant-non het klooster
in. ,,Waarom stelde niemand
vragen toen ik als minderjarige
het land binnenkwam?" zegt ze
nu. ,,Hoe kan je als 16-jarige zo'n
keuze maken?" Hoewel de kin
deren allemaal een Belgische va
der hebben, kregen ze niet zijn
nationaliteit. Simone werd pas
Belgische toen zij en haar Belgi
sche man een Belgische dochter
kregen. Tot op de dag van van
daag ervaren de kinderen van
toen administratieve en psycho
logische problemen.
In april 2019 bood toenmalig
premier Charles Michel namens
België zijn excuses aan. Dat heeft
echter nog niet zo veel veran
derd, constateert Jacqui Goege-
buur, die ook als metissenkind
naar België kwam. ,,Hoewel we
al 70-plus zijn, zijn velen van ons
nog altijd niet erkend door de
Belgische overheid. Dat is, na al
die jaren, hallucinant", zegt ze in
De Standaard.
Advocaat Michèle Hirsch staat
de vijf vrouwen bij in hun pro
ces, dat nu al te boek staat als his
torisch. Nog nooit eerder moest
de Belgische overheid vrezen
voor herstelbetalingen wegens
misdaden tegen de menselijk
heid in Congo. ,,Wij vragen dat
ze veroordeeld wordt om de
schade te herstellen die ze deze
vrouwen heeft aangedaan."
GO WOENSDAG 13 OKTOBER 2021
Laatste nieuws van het museum:
WASHINGTON
De Israëlische ambassadeur in
de VS heeft hard uitgehaald
naar ijsmerk Ben Jerry's.
VInr. Simone Ngalula, Monique Bitu Bingi, Marie-Jose
Loshi, Léa Tavares Mujinga en Noëlle Verbeeken. fotoap
Een leven
lang verstoten
Mark van Assen
Brussel
- Simone Ngalula, slachtoffer
