m
MM iifa
8
En daar is ineens die mail van de energie
leverancier: uw termijnbedrag wordt
fors verhoogd. Wat is er aan de hand met
de energieprijzen? En wat kunnen we zelf doen?
VRAAG EN ANTWOORD
De energieprijzen stijgen hard,
door een samenloop van omstandig
heden. De economie herstelt zich na
corona, niet alleen in Nederland,
maar tegelijkertijd in heel Europa én
in de VS én in Azië. Daardoor neemt
de vraag naar energie, met name gas,
toe. De productie van energie blijft
juist achter. Nederland is zoals be
kend vrijwel gestopt met aardgas
winning in Groningen. Duitsland is
gestopt met kernenergie na de ramp
in Fukushima. Rusland - dat in 40
procent van de Europese gasvraag
voorziet - zegt niet meer te kunnen
leveren momenteel. De meest ver
vuilende kolencentrales zijn gesloten
in de strijd tegen klimaatverande
ring. En de voorraden houden niet
over: door een koud voorj aar in Eu
ropa en een hete zomer in Azië ston
den de verwarming hier en de airco's
daar een standje hoger.
Ze lopen al sinds begin dit jaar
op, maar de afgelopen weken zijn ze
geëxplodeerd. Elektriciteit is acht
keer duurder dan een jaar geleden,
gas zelfs tien keer. Nu waren de prij
zen vorig jaar laag, omdat de econo
mie wereldwijd was getroffen door
de coronacrisis en er dus weinig
vraag was. Maar gas is op dit moment
zeker drie keer zo duur als in eerdere
dure periodes de afgelopen tien jaar.
Dus ja, dat is nogal wat.
De vraag is vooral wanneer. Dat
hangt af van uw energiecontract.
Wie zijn tarief voor één of meer ja
ren heeft vastgezet, merkt pas iets als
Opjaar-
basis
kan een
gemiddeld
huishouden
zomaar
500euro
extra
kwijt zijn
het huidige contract afloopt. Heeft u
niets vastgelegd, dan betaalt u net als
ongeveer de helft van de Nederlan
ders een variabel tarief, dat meebe
weegt met de prijzen op de wereld
markt. Dit tarief wordt traditiege
trouw op twee momenten in het jaar
aangepast, op 1 juli en 1 januari. Voor
lopig betaalt u dus het tarief van
1 juli, waarin de prijsverhogingen
van de afgelopen drie maanden nog
niet in meegenomen zijn. Per 1 janu
ari zal dat fors meer worden. Op jaar
basis kan een gemiddeld huishouden
zomaar 500 euro extra kwijt zijn aan
energie. En dat is gemiddeld. Woont
u in een tochtig huis en zet u de ther
mostaat toch op 20 graden, dan kan
dat zo het dubbele worden. Waar
schijnlijk maken energiebedrijven de
nieuwe tarieven al eind oktober of
begin november bekend, dan weten
we wat ons te wachten staat.
Het is niet gebruikelijk, maar als u
een variabel contract heeft, mag het
wel. Twee kleinere energieleveran
ciers hebben het afgelopen week al
gedaan. Let op: het termijnbedrag is
niets meer dan het voorschot dat u
maandelijks betaalt op de eindafre
kening. De hoogte is een schatting
op basis van uw eerdere gebruik en
de verwachte energieprijs. De eind
afrekening is gebaseerd op uw daad
werkelijke verbruik en de daadwer
kelijke prijs. Normaal wordt het ter
mijnbedrag jaarlijks aangepast. Maar
het kan ook tussentijds, als uw leve
rancier ziet dat of uw verbruik of de
energieprijzen mee- ofjuist tegen
vallen. Dat nu leveranciers het ter
mijnbedrag tussentijds fors verho
gen brengt de energiecrisis akelig
dichtbij.
Nee hoor. Bij sommige leveranciers
kunt u het termijnbedrag online ge
woon zelf veranderen, bij andere
moet u schriftelijk vragen de verho
ging ongedaan te maken. Doet het
bedrijf dat niet, dan kunt u bezwaar
maken. Maar uiteindelijk betaalt u
wel de energie die u verbruikt. Of nu,
in een verhoogd termijnbedrag. Of
straks, bij de jaarnota. Er zijn ook
consumenten die zélf al hun ter
mijnbedrag hebben verhoogd, om
nare verrassingen later te voorko
men. Addertje onder het gras: als uw
leverancier onverhoopt failliet gaat,
krijgt u eventueel te veel betaald geld
waarschijnlijk niet meer terug.
Als u afgelopen jaren niet van ener
giebedrijf bent gewisseld en uw
energietarieven ook niet voor langere
tijd heeft vastgezet, dan heeft u een
variabel contract. Voordeel daarvan is
dat u het maandelijks kan opzeggen.
De energiemarkt is sinds 2004 geli
beraliseerd, zoals dat heet, en in Ne
derland zijn er al ruim zestig aanbie
ders die allemaal naar de gunsten van
huishoudens dingen. Overstappen
kan een gemiddeld huishouden hon
derden euro's per jaar opleveren. Al
leen, in de huidige situatie met in
eens sterk oplopende prijzen is de si
tuatie ronduit onduidelijk geworden,
ook voor de leveranciers zelf.
De chaos op de energiemarkt is in
middels zo groot dat online vergelij-
kers Nederlanders adviseren om
even niet over te stappen. Een advies
dat compleet tegen hun verdienmo-
del en bestaan ingaat. Of het verstan
dig is het tarief vast te zetten, is een
lastige vraag, niemand weet of, en zo
ja, hoe ver de gasprijzen nog zullen
oplopen. Duidelijk is wel dat veel Ne
derlanders tariefstijgingen proberen
voor te blijven. Zo zag onlinevergelij-
ker Independer vorige maand het
aantal afgesloten energiecontracten
met liefst 40 procent toenemen.
,,Echt een uitzonderlijke piek, zeker
nu bijna iedereen dat in de laatste da
gen van september deed", stelt Joris
Kerkhof, energie-expert bij Indepen
der. Volgens Kerkhof hebben de
ZATERDAG 9 OKTOBER 2021 GO
Plots stijgt
de energieprijs
Wat nu?
Hans Nijenhuis en David Bremmer
Wat is er aan de hand?
De prijzen stijgen, maar hoe hard?
Wat merkt ik daar zelf van?
u
FOTO'S GETTY IMAGES,
ANP HOLLANDSE HOOGTE
-
Mijn energieleverancier ver
hoogt het termijnbedrag nu al,
mag dat?
Moet ik die verhoging zomaar
accepteren?
Variabel of vast contract, hoe
weet ik wat ik heb?
Is het verstandig om mijn energie
tarief vast te zetten?
