DE BOER OP Het akkerbouwbedrijf van de familie Vael bij Hulst
rS. VAEL-THOMAES,
8
Boeren zijn het gesprek van de dag.
Ze stoten (te veel) stikstof uit,
spuiten (teveel)
bestrijdingsmiddelen,
zorgen voor (te veel) slik
op de weg, bezetten met
(te grote) tractoren het
Haagse Malieveld. Maar wfe zijn
die boeren nu eigenlijk? In deze serie
zoeken we hen op. Vandaag
aflevering 6: Wim en Tom Vael, vader
en zoon, akkerbouwers langs de
N258 net ten westen van Hulst.
V-FARMS AKKERBOUW
HULST 2020
'Als Tom de
boerderij niet
wil? Dan zet ik
een bord te koop
in de tuin'
AKKERBOUWBEDRIJF lz:
JAN VAN DAMME
Het is een in
drukwekkend
gezicht. Drie op
het oog hagel
nieuwe schu
ren. Die is van
2008, die daar
achter van 2017, die naast ons van
2020. Twee loodsen zijn voor de
opslag van aardappelen, uien en
wortelen of 'peekes' zoals ze in
het land van Hulst zeggen. De
nieuwste is werkplaats en maga
zijn. Op die plaats stond een 52
meter lange schuur waarvan tij
dens de storm van 10 maart 2019
een deel van het dak werd afge
rukt. Herstel, restauratie bleek
minder aantrekkelijk dan nieuw
bouw. Dus staan er nu drie impo
sante, uit betonpanelen opge
trokken loodsen.
Wim Vael (1968) en zoon Tom
(1998) laten hun werkomgeving
zien. Trots? Jazeker. Wim is de
boer. Tom is de aankomende
boer, hij heeft nog één jaar te
gaan op de Hogere Agrarische
School in Dronten waar hij be
drijfskunde en agrifoodbusiness
studeert. Wim heeft zijn groen
zwarte overall aangetrokken. Niet
dichtgeritst, die gewoonte heeft
hij overgenomen van zijn vader.
Tom houdt het op een zwarte
polo. Op alle werkkleding prijkt
het logo van landbouwbedrijf V-
Farms, met de V van Vael-Tho-
maes.
Oude bomen
De boerderij ligt aan de Riet- en
Wulfsdijkweg, een ventweg naast
de N258, de doorgaande route van
Hulst naar de Tractaatweg tussen
Terneuzen en de Belgische grens.
Volgens Wim stamt de woning
uit 1880. Die heeft dus heel wat
oudere papieren dan de schuren.
Er is meer historie. Pal achter het
woonhuis laat een kastanjeboom
momenteel zijn kastanjes rijkelijk
vallen. Hij stond er al in de tijd
van Wims opa. Het bedrijf is
sinds 1868 in de familie, Wim is
de vijfde generatie in lijn. Of Tom
de zesde generatie wordt? Dat
vragen we hem straks. Wim kan
verhalen over oude bomen: ,,We
hadden een beuk. Die was ge
plant in 1930, het jaar dat mijn va
der werd geboren. Hij is gestor
ven in 2019, 88 jaar oud. De
enorm uitgegroeide beuk was on
dertussen ziek geworden en was
een jaar later ook weg. Ik ben niet
bijgelovig. Maar die beuk was de
levensboom van mijn vader."
De uien liggen binnen. Die
oogst was niet helemaal top, door
late valse meeldauw viel de op
brengst per hectare zo'n 10 ton la
ger uit dan verwacht. Dezer da
gen is het tijd om de bieten te
rooien. Wim is er vroeg bij dit
jaar. Ook het aardappelpootgoed
moet uit de grond. Hij noemt die
teelt 'vermeerdering voor eigen
gebruik'. Met elke hectare poot-
goed kan hij 10 hectare consump
tieaardappelen terug telen. We
hebben het over agria en fontane,
beide goede frietaardappelen.
Wim: ,,Die worden in een met
buitenlucht gekoelde loods opge
slagen. Ik gebruik al vier jaar geen
enkele vorm van kiemremmers
meer in de schuur. Je zag het aan
komen dat die door overheids
maatregelen veel duurder zouden
worden. Nu spuit ik één keer met
kiemremmers op de akker, dan is
het goed te doen." Tom: ,,Als de
aardappelen er weer uit zijn, ma
ken we de schuur schoon met een
hogedrukspuit zodat we geen
ziektesleep hebben."
Wim woonde heel zijn leven
op de boerderij: ,,Ik wist dat ik
boer wilde worden. Dat is een ge
voel, een passie. Waarom kan ik
niet zeggen. Weet jij waarom je
van je vrouw houdt? Als je dat
kunt uitleggen, voorspel ik je dat
het niet lang gaat duren voor je
zal scheiden. Ik scheelde 39 jaar
met mijn vader, hij was 60 toen ik
van de Middelbare Agrarische
School in Goes kwam. Ik moest
haast maken en heb naar mijn
doel toegewerkt. Toen ik het be
drijf overnam, was driekwart van
de 80 hectare pacht. Nu is 80 pro
cent eigendom. Ik ben blij dat ik
doe wat ik doe. Content dat ik op
mijn eigen hof rondloop, zeker. Ik
kan me onafhankelijk opstellen.
Een beetje het gevoel van: wie
doet me wat?"
Afgezien van hobbypony Ma-
riëtte - een communiecadeau van
Wim Vael (links) en zoon Tom in een perceel wortelen, die bijna
goed zijn om te oogsten.
opa voor Tom - is er geen vee op
de boerderij. Dat was er wel tot
december 2005, tot die tijd fokte
Wim Belgisch witblauw, een
runderras voor de luxe vlees
markt, dus geen koe voor de
McDonald's maar wel voor de be
tere slager. ,,Ik heb destijds een
rekensom gemaakt", zegt hij, ,,die
viel niet goed uit. We konden
makkelijk afscheid nemen van de
fokkerij omdat we zelf geen wei
des hadden, die huurden we."
Eigen keuzes maken, dat doet
hij ook als het om het gebruik van
bestrijdingsmiddelen gaat. Zo
min mogelijk is het credo. V-
Farms is daarmee behoorlijk bij
de tijd. Zoals met de steriele-in-
secten-techniek waarbij steriele
insecten worden vrijgelaten om
populaties van schadelijke beest
jes beheersbaar te houden. Op het
wortelperceel staan bakjes met
uienolie die zo stinkt dat de wor-
telvlieg zich niet of weinig laat
zien. Wim: ,,Door dat extract van
uienolie te plaatsen, hoef ik niet
te spuiten. Van hogerhand wor
den we gestimuleerd om minder
middelen te gebruiken, er ver
dwijnen er steeds meer. Als boer
is het verstandig om die signalen
op te pikken." Tom: ,,Wij kunnen
van biologische boeren leren. Je
werkt voor en met elkaar, dat is
belangrijk." En zelf de overstap
naar helemaal biologisch maken?
ZATERDAG 9 OKTOBER 2021 GO
'Ik ben content op mijn
&IET- Elj ja 3Sfc
