Op mijn dochters
geboortekaartje
hangt een meisje
aan een ballonnetje
dat danst in de wind
rouwkaart een gedichtje van Toon. Als ik het
lees krijg ik nog steeds een brok in mijn keel:
op mijn grootvader die vanuit de rododendron opdook
om hen te groeten. In het echt leek hij niks op de man met
de fonkelende ogen die mijn grootouders zo kon optillen.
De artiest die zo geliefd was dat zijn naam bij ons op de
wc-kalender stond: 17december Toon Hermans. Dicht in
de buurt van Sinterklaas.
Al heb ik hem zelf nooit in het theater gezien, jarenlang
heb ik zijn onemanshows bestudeerd. Voor mijn studie
Theaterwetenschappen begroef ik me in zijn archief, las
alles wat over hem en door hem is geschreven. Ik maakte
boeken, cd's en dvd's over hem. Toon heeft zelfs mijn man
en mij samengebracht. Hij regisseerde een tv-programma
over Toon, maar had zelfs niks met hem. Of ik hem niet
iets over Toon kon bijbrengen. Een paar jaar later prijkte
op het geboortekaartje van onze dochter een tekening van
een meisje hangend aan 'een ballon een ballon een
ballonnetje, een ballonnetje dat danst in de wind'. Nu is
het mijn man die vraagt of ik een boekje van Toon mee
wil nemen op vakantie. Met zijn hoofd op mijn schoot lig
gend in een duin lees ik hem dan een paar regeltjes voor.
Het steekt ook bij ons het vuur van de liefde weer aan.
Toen mijn grootmoeder overleed, plaatste ik op haar
Nu 't rouwrumoer rondom jou is verstomd,
de stoet voorbij is, de schuifelende voeten,
nu voel ik dat er 'n diepe stilte komt
en in die stilte zal ik je opnieuw ontmoeten.
En telkens weer zal ik je tegenkomen,
we zeggen veel te gauw: het is voorbij.
Hij heeft alleen je lichaam weggenomen,
niet wie je was en ook niet wat je zei.
Ik zal nog altijd grapjes met je maken,
we zullen samen door het stille landschap gaan.
Nu je mijn handen niet meer aan kunt raken,
raak je mijn hart nog duidelijker aan.
WAT TOON ZEGT IS WAAR. Mijn grootmoeder zit bij ons
aan de keukentafel als haar uitspraken uit mijn mond
komen. Als ik haar liedje zing wanneer ik de haren droog
van mijn kinderen. Als ik door de tuin wandel en een
vlinder aanwijs of mijn dochter optil om haar aan de
kamperfoelie te laten ruiken. Dat wat je deelde met een
ander laat zijn sporen na. En verandert je. Het leeft met
je mee. De dood is daardoor minder dood. Iets van dat
mysterie, van die nalatenschap van de liefde, heeft Toon
in zijn werk weten te vangen. Zijn woorden over het
simpele alledaagse van het mens-zijn verbinden ons
weer even met elkaar. Ik kon Toon zelfs na zijn dood
ontmoeten. En ik weet zeker dat hij steeds weer nieuwe
mensen zal aanraken met zijn troostende woorden. Met
zijn lieve, vrolijke en wijze woorden over het kleine geluk.
De klank van de lach en vier andere bundels van Toon
Hermans verschijnen op 12 oktober in een nieuw jasje bij
uitgeverij Lannoo €12,50.
26
