Zelfkritiek bij rechterlijke macht
Met een
dekentje op
de bank
5
wanneer ik wordt flink
koud vind je dat in,de-
minder onderling besproken.
Doordat de Belastingdienst zijn
besluiten bovendien vaak in tal
loze deelbesluiten opknipte, had
den rechters bij de meeste recht
banken 'geen zicht op de gevolgen
voor individuele burgers'.
Wat ook niet meehielp is dat veel
ouders zonder advocaat of rechts
bijstand procedeerden. Bij be
zwaarprocedures in toeslagenza
ken bestaat namelijk geen recht op
rechtsbijstand. ,,Uit ons onderzoek
blijkt dat rechters het ontbreken
van rechtsbijstand als tekort heb
ben ervaren voor een goede pro
cesvoering."
Confronterend
Het reflecteren op hun eigen werk
is de Werkgroep Reflectie niet in
de koude kleren gaan zitten. ,,Wij
hebben het terugkijken soms als
confronterend ervaren, vooral in
de ontmoeting met gedupeerde
ouders die ons vertelden over de
gevolgen van de toeslagenaffaire
voor hun persoonlijke leven."
De ouders kwamen in die gesprek
ken ook met adviezen aan be
stuursrechters. ,,Wees als rechter
meer mens. Houd rekening met de
persoon die voor je staat en pro
beer je in die persoon te verplaat
sen." Een andere les: „Behandel
ons niet als nummer, want iedere
zaak is anders." Ook moeten uit
spraken in begrijpelijkere taal.
Ook advocaten kwamen met aan
bevelingen aan bestuursrechters.
Rechtbanken moeten meer een ei
gen koers varen als zij vinden dat
de rechtspraak van de Raad van
State onjuist is. „Enkelen van hen
constateerden dat rechtbanken
steeds meer beslisten op de auto
matische piloot."
Het rapport bevat ook de
persoonlijke ervaringen van
diverse rechters, waarin ze
kritisch naar zichzelf kijken.
Onder hen een rechter van
de rechtbank Noord-Holland:
,,Ik kan me een zaak herinne
ren waarin we de zeswekenter-
mijn voor het doen van uit
spraak meerdere malen uitstel
den in de hoop een oplossing
te bedenken De Raad van
State had net een nieuwe, rui
mere lijn uitgezet. Als iemand
enkele procenten van de kos
ten niet kon bewijzen, hoefde
toch niet de gehele toeslag te
worden terugbetaald. Maar het
lukte niet. Bewijs van 90 pro
cent was niet genoeg, ik be
sloot de rechtzoekende toch
ongelijk te geven. Ik kijk met
twijfel terug op die beslissing."
,,Zo'n tweeënhalfjaar geleden
had ik een alleenstaande moe
der op de zitting die opvang
voor haar kind had geregeld,
zodat zij een opleiding kon
volgen. Haar financiële uit
gangssituatie was lastig en er
waren psychische proble
men^.] De kinderopvangtoe-
slag gaf zij uit aan schulden en
levensbehoeften. Voor de crè
che bleef geen geld over. Zij
sprak lange tijd een regeling af
met de crèche, draaide elke
cent om en was bezig schulden
af te betalen. Zo kwam ze voor
de rechter. Toen ik haar zei dat
zij volgens de regels waar
schijnlijk de hele toeslag moest
terugbetalen, een enorm be
drag, zag ik de grond onder
haar voeten wegzakken."
Een Amsterdamse rechter
die tijdelijk bij de Rotter
damse rechtbank was gesta
tioneerd: ,,Ik heb mij de vraag
gesteld hoe het komt dat de
rechtbank Rotterdam in 2013
wél op de barricaden is ge
klommen en weerwerk heeft
geleverd. De zaken zelf en de
frisse blik heeft hiertoe bijge
dragen, en vooral de groepsdy
namiek. Ieder van ons, was los
van elkaar, tot dezelfde conclu
sie gekomen We wilden
ons niet verschuilen achter
vaste rechtspraak."
Een senior rechter van de
rechtbank Overijssel: ,,Als
iets mij tegen de borst stuit, is
het mensen proberen blij te
maken met een 'dead parrot'.
Dus ging ik mee in de stroom,
en achteraf ben ik daar niet ge
lukkig mee. Ik zou alleen niet
zo goed weten hoe ik het an
ders had kunnen aanpakken.
Misschien hadden informele
signalen naar de Raad van
State iets kunnen betekenen?
Misschien hadden we als
rechtbanken meer moeten sa
menwerken om in onze uit
spraken duidelijk te maken
waar het misging? Ik hoop dat
een affaire als deze geen herha
ling kent. Mocht het zo ver ko
men, dan zijn dat in ieder geval
opties om te proberen."
Frank
Poorthuis
Nog 34 dagen
Het is 16 graden in mijn werk
kamer, zegt de thermo-app
die ik net heb geïnstalleerd.
Ik denk dat-ie dat niet kan meten,
overigens. Hij gokt maar wat. Dit is
vast ergens buiten, op een vast
meetpunt. Ik haal hier de 18 wel.
Koud? Welnee, ik heb een vest over
mijn T-shirt aan. Dikke sokken aan
de voeten.
Waarom moet u dit allemaal we
ten? Ik leg het uit. Ik ben al vele da
gen zoet met het lezen van mails
over hoe lezers hun pensionering
ervaren. (Even geduld: in november
maken we d'r een special van.) Een
terugkerend onderdeel is de finan
ciële klap die zo'n pensioen voor je
bankrekening betekent. Het valt me
mee overigens. De meeste mensen
zijn redelijk voorbereid, een enke
ling heeft ruzie met instanties en er
is natuurlijk veel boosheid over het
niet-indexeren van de pensioenen.
Maar de meesten hebben de re
kensom wel gemaakt: die waarde
ren vrijheid en een goede gezond
heid minstens even hoog als een
gevulde
bankreke
ning. Nou ja,
iedereen wil
meer geld,
Ik tast nu af maar er
gerelativeerd.
het echt Toch merk
len van het
land, en ze
ker bij de se
nioren, elke euro wordt omge
draaid. Dus dat dezer dagen de gas-
prijs stevig omhoog gaat, komt hard
aan. Het zijn die momenten dat je je
afvraagt: van wie krijg ik het gas ei
genlijk? En wat voor contract heb
ik? Stom, maar ik wist het niet. Uit
eindelijk vond ik een mapje met
alle mails van de energiemaat
schappij en zag tot mijn geruststel
ling dat ik vorig jaar in een lucide
bui niet alleen een nieuwe leveran
cier had genomen, maar ook een
vast contract. Was een zeer content
momentje.
Toch ben ik nu even aan het af
tasten wanneer ik het echt koud
vind. Ook handig voor als ik straks
alle dagen thuis ben. En een beetje
uit recalcitrantie tegen al dat consu
meren. Het wordt buiten kouder,
maar ik verdom het nog even om de
verwarming aan te zetten. 16 gra
den is het 's ochtends als we bene
den komen, kan best. Iedereen be
weegt. De pap maakt de kleintjes
warm. Eind van de morgen is het
17,5; 18,5 als wat later de zon op de
serre staat. Lekker. 's avonds koelt
het weer af. Zit ik met een dekentj e
op de bank. Niet zo aantrekkelijk
misschien, maar ach
GO VRIJDAG 8 OKTOBER 2021
misleidt magistraten
Een rechter van de recht
bank Midden-Nederland:
Rechters zien achteraf wel
waar het fout liep. foto anp
Frank Poorthuis beschrijft hoe
het leven verandert als je stopt
met werken.
I Reageren:
frankpoorthuis@dpgmedia.nl
KlMNERt'
VOOR B"""1'
KERST voor m
iuNDI" l"
1 MENSEN j
PRODUCT L
'EMfiAE
'/OOR Of
