9
STROVLECHTEN WILMA MAAKT KUNSTWERKJES
Wilma van Damme van Het Hooge Huis in
Ouwerkerk probeert een oud ambacht
nieuw leven in te blazen: strovlechten. Van
oudsher een kunstvorm die in de donkere
wintermaanden beoefend werd, met niet
veel meer dan tarwehalmen. Liefst zelf
gesneden op het land, natuurlijk.
vrijdag 8 oktober 2021
p' f:
QWilma van Damme
vlecht, zoals genera
ties landbouwers
voor haar, kunst
werkjes van stro.
Ondine van der Vleuten
Ouwerkerk
Stro dat met de hand ge
sneden is: dat is een
voorwaarde, legt
Wilma van Damme
uit. Zelf gaat ze eind
juli, begin augustus ook het land
op om met haar eigen handsikkel
de nog groene aren te snijden.
„Voordat de halmen gaan knakken
en de tarwe rijp is, anders vallen
de korrels er allemaal uit. Je wil
stevige, nog groene aren die zo
lang mogelijk zijn. Daarom kun je
alleen tarwe gebruiken die biolo
gisch geteeld is; gewone teelten
worden bespoten met halmver-
korter. Dat doen de boeren omdat
je dan kort, steviger stro hebt dat
bij regen niet zo snel plat slaat. De
aren kunnen, als de korrels de bo
dem raken, gaan uitschieten."
Jarenlang mocht Wilma
Zeeuwse Vlegel-tarwe snijden van
Joop de Koeijer, die op Schouwen-
Duiveland biologisch teelt. Dit jaar
kwam er iets nieuws bij: ,,De
Doopsgezinde Gemeente Oud
dorp haalde dit jaar de eerste oogst
binnen van Turkey Red Wheat.
Een heel bijzondere graansoort.
Molenaar Voogd maalt het en het
is te koop via de kerk en de leden
van de Doorpsgezinde Gemeente.
Bakkerij Akershoek in Ouddorp
bakt er brood van."
Graangodin
Zolang er tarwe verbouwd wordt,
wordt er al stro gevlochten, weet
de Ouwerkerkse te vertellen. Het
is nagenieten van de zomer in de
donkere winterdagen. ,,Strovlech-
ten is niet typisch Nederlands,
maar typisch iets van boerenge
meenschappen. Het dateert uit
voor-christelijke tijden, toen de
De laatste schoof die
van het land kwam,
werd bewaard
- Wilma van Damme
zon, de maan en de sterren en ook
de graangodin vereerd werden."
„De laatste schoof die van het land
kwam, werd bewaard. De korrels
bleven in de aren. Van die halmen
werd meestal een pop ter ere van
de graangodin gevlochten, maar
ook andere oogstsymbolen en
sierlijke kunstwerkjes als hartjes,
waaiers of zwaantjes. Er zijn ook
regionale patronen, zoals de
Twentse geveltop. In Scandinavië
zie je veel cirkelpatronen: dat heeft
te maken met de zonnewendes,
het moment dat de dagen gaan
lengen of juist korter worden. Een
belangrijk moment voor landbou
wers. In Oostenrijk maken ze sie
raden van heel fijn strowerk. Ik
maak er zelf ook briefkaarten van."
In 1994 begon Wilma met het
'winterwerk'. Om te beginnen
moet de tarwe gedroogd worden.
„Je kunt ze aan de lucht drogen
of, zoals ik, een paar dagen de
ventilator erop laten blazen.
Dan knip je halmpje voor
halmpje de vliesjes van de sten
gel: het schonen. Daarna sorteer
je de halmen op dikte en lengte.
Voordat je kunt gaan vlechten,
moet de tarwe een paar uur in
een lauwwarm bad liggen zo
dat hij lekker soepel wordt."
De strovlechtster, die de
liefde voor haar hobby onder
meer op markten voor oude
ambachten probeert over te
brengen, heeft een grote voor
raad aangelegd, die ze in plas
tic bakken bewaart. Om de
twee jaar is er een landelijke
Stro-contactdag. Het is dat corona
toesloeg, anders zou die in 2020
eindelijk eens in Zeeland zijn ge
weest. „Er is nog een kansje", zet
Wilma hoopvol. Op zulke dagen
deelt het kleine groepje dat de
kennis van het strovlechten in
stand houdt, ervaringen en
tips. Zelfheeft ze veel gehad aan
'Gouden Vlechtwerk',
een handzaam
boekje dat de
basis van het
strovlechten
bevat. Het
boekje, van
lerares han
denar
beid Henny Adamczyk, is nog te
koop via het Nationaal Vlechtmu-
seum in Noordwolde.
Landbouwprovincie
„Het is heel moeilijk om aan infor
matie te komen. Er gaat wel een
Strobrief rond, drie keer per jaar,
met feitjes en workshops. De
meesten die dit doen, zitten boven
de rivieren. Maar het zou zo leuk
zijn als het ook hier ging leven en
behouden bleef voor de toekomst.
Zeeland is toch een landbouwpro
vincie. Daarom was ik ook zo blij
toen de Doopsgezinde Gemeente
mij vroeg: kun je hier eens komen
vlechten? De Doopsgezinde Ge
meente had gelukkig zelf de
eerste oogst van hun Turkey
Red Wheat met de hand
gesneden. Ze hebben
er al brood van gebak
ken, ze verkopen
5* meel en koekjes, en
nu vlechten ze ook
met het stro!"
„Het is geen dure
hobby. Draad, schaar,
lineaal en wat voorbeel
den of een boekje om uit te
werken: meer heb je niet
nodig. En het is super ont
spannend om zo bezig te
zijn. Zelf luister ik naar
a een lezing of mooie
muziek, en ondertus
sen laat ik mijn handen
gaan.
Boerinnetje van stro.
Het is nagenieten van de zomer
FOTO'S MARIEKE MANDEMAKER
