1
Boer maakt kennis
met kruidenrijk gras
Inspiratie voor het derde deel van je leven
4
ENERGIEPRIJS STEEDS MEER ZEEUWEN
Voor je het weet
ben je een
vermogen kwijt
aan energie. Ja, we
kunnen echt goed
merken dat mensen
reageren op de
hoge gasprijs."
,,Nee. Zeker niet", zegt Van Dijck -
die met haar man Frans in 2019
van Eindhoven naar Zeeland ver
huisde. Met dank aan de power
workshops, die haar zelf ook hiel
pen om er achter te komen wat ze
het allerliefste wilde. Vanaf 19 no
vember gaat een nieuwe serie po
werworkshops voor 55-plussers
van start.
,,Het programma van de work
shops laat je kijken naar je vitali
teit en veerkracht op leeftijd. Wat
ga je doen met dat derde deel van
j e leven? Met die laatste 25 jaar van
je leven? Er is veel eenzaamheid
onder oudere mensen en dat komt
ook omdat ze van tevoren nooit
hebben nagedacht over: wat nu?
Maar het is niet per se leeftijdsge
bonden. Er heeft ook een keer een
vrouw meegedaan van halver
wege de veertig. Zij was afgekeurd
door een chronische ziekte en zij
zei: ik moet mijn leven opnieuw
uitvinden. Ik vind het mooi om
dat samen met anderen te doen. Je
wordt door de powerworkshops
aan het denken gezet. Het zorgt
voor inspiratie."
,,Dat mensen niet veel nagedacht
hebben over wat ze zélf belangrijk
vinden. De mantelzorgers, de
moeders, de oma's: iedereen gaat
maar door. We hebben deze work
shops in Eindhoven ook aangebo
den aan groepen vrijwilligers en
mantelzorgers. Mensen die zich
onuitputtelijk inzetten, maar die
altijd alleen met andere mensen
Hoe kunnen ze
dat voor zichzelf
inzetten en voor de
volgende periode
in hun leven?
bezig zijn. Dit laat ze nadenken
over zichzelf."
,,Ze hebben zoveel talenten om
aan te boren. Ze hebben levenser
varing, vaak werkervaring of de
managementervaring van een ge
zin. Hoe kunnen ze dat voor zich
zelf inzetten en voor de volgende
periode in hun leven? Wat jam
mer is, maar dat zie je in heel Ne-
derland, is dat het vooral hbo-ers
zijn die zich aanmelden. Ik denk
omdat die meer gewend zijn te re
flecteren en dit spreekt ze aan.
Maar het opleidingsniveau doet er
niet toe. Het zou zo mooi zijn als
iedereen zou komen."
,,Bij de eerste workshop gaan
mensen kijken wat hun waarden
zijn. Wat vinden zij belangrijk in
hun leven? Voor mij is dat bijvoor
beeld verbondenheid, zingeving,
liefde en vriendschap. Dus ga ik
mijn leven inrichten naar die
waarden. Waar vind ik dat dan al
lemaal? Hetzelfde doen we met
andere thema's, zoals lichaam en
gezondheid, wonen of werk en
vrijwilligerswerk. Dat levert veel
positieve energie op. Het inspi
reert mensen echt. ik hoor dat ook
van anderen terug. Het zet iets in
beweging dat niet meer stopt."
En dus gooi je je leven radicaal
op de schop?
,,Nee, het kan ook zijn dat je tot de
conclusie komt dat je het zo gek
nog niet doet. Maar misschien
denk je wel: ik trek die contacten
eens wat aan, want die betekenen
best veel voor me. Of ik ga meer
sporten. Zo zijn er bijvoorbeeld
ook wandelclubjes door deze
workshops ontstaan."
nergie wordt steeds
duurder. Niet voor
niets zoeken steeds
meer mensen naar ma
nieren om gas en dus
geld te besparen. Ze kiezen ervoor
om óf te isoleren, de cv-ketel te
vervangen door een hybride
warmtepomp óf ze halen een elek
trische kachel in huis.Nee, bij
ISOenergy in 's-Heer Arendskerke
schrikken ze niet van een paar te
lefoontjes zo vlak voor de winter
periode. Dan zijn mensen meer
bezig met isolatie", vertelt Johan
van Belzen. Maar nu ze de gasprijs
dik in hun portemonnee gaan voe
len, gaat de telefoon bij het bedrijf
veel vaker dan anders. ,,Isoleren
ligt voor de hand. Het is een rela
tief goedkope oplossing, waarmee
je ook nog bespaart."
Spouwmuren
Als mensen bellen weten ze vaak
al wat ze geïsoleerd willen hebben.
,,Toch kijken we altijd even mee
en geven we advies. Heb je bij
voorbeeld een vrijstaande woning,
dan zijn de spouwmuren de groot
ste oppervlakte van je thermische
schil. Zorg er dan voor dat eerst de
spouwmuren zijn geïsoleerd en ga
dan verder kijken. Bij een tussen
woning kan het zijn dat het dak
het grootste oppervlak is. Pak dan
ook het dak aan, want warmte
stijgt immers op."
Ja, mensen kunnen subsidie
aanvragen om hun huis te isole
ren. Net als voor het vervangen
van de oude gasketel door een mo
derne hybride warmtepomp. Die
zijn al een tijdje populair, weet di
recteur Daniël Lodders van Saman
Groep in Zierikzee. Maar nu zijn
ze nauwelijks aan te slepen. ,,Met
een hybride warmtepomp kun je
70 tot 80 procent aan gas besparen.
Ook in woningen die minder goed
geïsoleerd zijn."
Je hangt het apparaat gewoon op
de plek van de oude ketel, vertelt
Lodders. ,,Zo'n hybride ketel werkt
Niet alle boeren zijn blij met de kli
maatactiegroep Urgenda. Toch zijn
er ook terreinen waar ze de handen
ineen slaan. Zoals bij de aanleg van
kruidenrijk grasland in Zeeland.
Urgenda, landbouworganisatie
LTO en Pure Graze, een organisatie
voor natuurinclusieve landbouw,
willen in Nederland 1001 hectare
kruidenrijk grasland realiseren. Het
provinciebestuur heeft geld be
schikbaar gesteld voor 101 hectare
in Zeeland.
Kruidenrijk grasland is beter
voor klimaat, milieu, koe en biodi
versiteit. Uit ervaring blijkt dat op
kruidenrijk grasland minder
kunstmest ingezet hoeft te worden
terwijl de opbrengst gelijk blijft.
Dat vermindert de uitstoot van
schadelijk broeikasgassen. Voor de
koeien is een mengsel van grassen
en kruiden gezond. Het kruiden-
rijke gras kan beter tegen droogte
en levert meer voedsel voor insec
ten en vogels dan een normaal wei
land.
Na Brabant, Utrecht, Gelderland
en Groningen verleent ook Zeeland
een subsidie (15.150 euro) aan Ur-
genda. Zeeuwse veehouders kun
nen voor maximaal drie hectare
geld aanvragen, zodat veel boeren
kennis kunnen maken met krui
denrijk gras.
woensdag 6 oktober 2021
GO
55-plussers zijn
geen stumperds
Marga van Dijck uit Zierikzee
geeft powerworkshops aan
mannen en vrouwen van 55 jaar
en ouder. Zijn dat allemaal van
die stumperds dan?
Esme Soesman
Zierikzee
Wat maakt die groep zo bijzon
der?
Wat zijn knelpunten die je vaak
hoort?
- Marga van Dijck geeft
powerworkshops
Wat is de kracht van 55-plus-
sers?
Wat houden de powerwork-
shops in?
Meer info en opgeven kan via:
Margavdijck@gmail.com of
06 - 2298 4624.
Marga van Dijck verruilde met haar man Frans Eindhoven voor Zierikzee. De plek waar ze jarenlang
met de boot kwamen en waar ze het meest naar verlangden als ze terugkwamen van hun tripjes naar
Portugal. foto Marieke mandemaker
Omlaag met
Jeffrey Kutterink
Vlissingen
Elmer van Gurp van ISOe-
nergy isoleert een spouwmuur.
FOTO ISOENERGY
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
