Facebookstoring: 'De wereld moet niet leunen op een paar grote bedrijven'
Facebook onder vuur in Senaat wegens verspreiden van desinformatie
10
Facebook-klokkenluider
Frances Haugen betuigde
gistermiddag in de
Amerikaanse Senaat urenlang
hoe het sociale netwerk een
verwoestende invloed
uitoefent op gebruikers
wereldwijd en jonge meisjes in
het bijzonder.
,,Ik ben naar buiten getreden omdat
ik achter een beangstigende waar
heid kwam", vertelde klokkenlui
der Haugen tegenover de onder
commissie Handel van de Ameri
kaanse Senaat. ,,Bijna niemand bui
ten Facebook weet wat er binnen
Facebook plaatsvindt."
Volgens Haugen, die de afgelopen
twee jaar als hoofd productmana
ger op Facebooks desinformatieaf-
deling werkte, verkiest het sociale
netwerk keer op keer winst en de
verspreiding van desinformatie bo
ven mensen.
Zo zou het sociale netwerk on
derzoeksdata achterhouden waar
uit blijkt dat Instagram volgens een
op de drie tieners (meisjes en jon
gens) problemen rond hun li
chaamsbeeld verergert. ,,Ze laten
jonge meisjes zich slecht over zich
zelf voelen", stelde Haugen.
Een andere onthulling: vooraf
gaand aan de Amerikaanse presi
dentsverkiezingen van 2020 veran
derde Facebook algoritmes om ver
spreiding van nepnieuws tegen te
gaan. Maar dit werd direct na de
verkiezingen weer teruggedraaid.
Onthullingen
Om die reden stapte de klokkenlui
der onlangs met tienduizenden pa
gina's aan vertrouwelijke docu
menten en e-mails onder haar arm
naar The Wall Street Journal en
Amerikaanse toezichthouders. De
zakenkrant publiceerde afgelopen
maand een serie onthullende arti
kelen die de werkwijze van Face-
book en het in 2012 overgenomen
Instagram in een kwaad daglicht
stellen.
,,Ik heb sinds 2006 gewerkt voor
Google, Yelp, Pinterest en Face-
book. Ik snap hoe genuanceerd za
ken vaak liggen. De keuzes van Fa-
cebook pakken echter desastreus
uit voor de privacy, veiligheid en
democratie", stelde ze. Dat heeft
soms daadwerkelijk tot etnisch ge
weld geleid, bijvoorbeeld in Myan
mar.
Het is het zoveelste schandaal
rond Facebook, dat maandag getrof
fen werd door één van de grootste
storingen in zijn historie. Enkele ja
ren terug kwam het in 2004 door
Mark Zuckerberg opgerichte soci
ale netwerk negatief in het nieuws
toen het Britse Cambridge Analy-
tica toegang had tot de profielen
van miljoenen Facebookgebruikers.
Die info werd in 2016 gebruikt voor
de verkiezingscampagne van Do
nald Trump.
De keuzes van
Facebook pakken
desastreus uit voor
privacy en veiligheid
De 37-jarige Haugen trok voor de
Senaat een vergelijking met de ooit
machtige tabaksindustrie. ,,Toen si-
garettenfabrikanten stelden dat fil
tersigaretten gezonder waren dan
gewone, konden wetenschappers
die claim checken. Met de algorit
mes van Facebook kan dat niet. Al
leen Facebook weet hoe het jouw
feed samenstelt."
Haugen maande de Senaatsleden
tot actie. ,,Toen we beseften dat ta-
baksbedrijven de schadelijke effec
ten verborgen hielden, ondernam
de overheid actie. Toen we doorkre
gen dat auto's veiliger waren met
gordels, ondernam de overheid ac
tie. En vandaag pakt de overheid
bedrijven aan die bewijs achter
hielden over opiaten. Ik druk jullie
op het hart hetzelfde te doen hier."
Facebook ontkent. ,,Suggereren
dat we slechte content aanmoedi
gen en niets doen is gewoon niet
waar", reageerde het techbedrijf
eerder. Volgens Facebook gaat het
door met belangrijke verbeteringen
om misinformatie tegen te gaan.
Of het veel helpt is de vraag, want
één van de weinige zaken waar De
mocraten en Republikeinen het
eens over lijken is hun afkeer van
Facebook en Big Tech. ,,U komt hier
met zeer krachtig bewijs", stelde
Richard Blumenthal, Democra
tisch senator van de staat Connecti
cut en voorzitter van de ondercom-
mité Handel, al bij de opening van
de zitting. Hij noemde het techbe-
drijf 'moreel failliet'.
Republikeinse collega Marsha
Blackburn ergerde zich op de reac
tie van Facebook dat de informatie
van The Wall Street Journal niet
klopt. ,,Alsof The Wall Street Journal
geen stukken kan lezen." Senator
Edward Markey waarschuwde Fa-
cebookbaas Mark Zuckerberg in de
hardste bewoordingen. ,,Mark Zuc
kerberg, uw tijd om op kinderen en
tieners te jagen, is voorbij. Uw tijd
is om en we zullen handelen."
De voormalige Facebookmede-
werker Haugen zegt in het publiek
belang te hebben gehandeld. ,,Ik ge
loof dat wat ik deed juist was."
WOENSDAG 6 OKTOBER 2021 GO
'Zuckerberg, uw tijd is om'
David Bremmer
Rotterdam/Washington
- Facebook-klokkenluider
Frances Haugen
@Twitter
hello litterally everyone
@PannekoekPeter
Door de storing app ik maar
even via twitter: 'Ja is goed,
ben onderweg. Moet jij nog
iets hebben van de super
markt?' #WhatsApp
@JacobSpoelstra
Is Trump weer aan de macht?
#facebookdown
@li3jam
hebben ze al geprobeerd om
facebook en instagram in rijst
te leggen?
@ErikGemser
Poeh! Over negen maanden
weer een babyboom...
'Krijgen we over negen maan
den een geboortegolf?' grapte
Danny Meki maandagavond op
Twitter. De jurist en technolo-
giedeskundige kon de lol er wel
van inzien: mensen die zonder
Facebook, Instagram of
WhatsApp in lichte paniek
raakten of zich verveelden.
Toch viel het best mee met de
schade, denkt de it-expert. Het
was wellicht vervelend voor som
mige gebruikers, maar zij konden
terugvallen op alternatieven als
Signal of Telegram. ,,Het was mis
schien een gedoe om WhatsApp-
groepen over te hevelen, maar dat
was het ook wel."
Hoewel de directe schade voor
Nederland lijkt mee te vallen,
hoopt Meki dat de storing een wa-
ke-upcall is. Volgens hem worden
we steeds afhankelijker van
nieuwe technieken en dat brengt
risico's met zich mee. ,,Instagram
is vooral een funplatform. Maar
wat als zo'n storing gebeurt met
Google of met ons betalingsver-
keer? Ik vraag mij af in hoeverre
men een plan heeft als het beta
lingsverkeer voor langere tijd uit
valt. Of hoe groot zal de impact
zijn als Google langer kampt met
een storing? Dan heb je echt een
probleem."
Nu lijkt de ramp zich voornamelijk
te beperken tot het bedrijf zelf.
Facebook verloor flink op de
beurs. Daarnaast schat Meki dat
het techbedrijf enkele tientallen
miljoenen is misgelopen aan ad
vertenties. „Verder heeft Face-
book kosten moeten maken om
de storing te verhelpen en moge
lijk kan het schadeclaims tege-
moetzien."
De storing werd veroorzaakt door
een mislukte 'routinematige up
date'. De problemen kwamen
voort uit 'veranderingen aan de
configuratie van de routers die het
netwerkverkeer tussen de data
centers coördineren', aldus Face-
book in een verklaring.
Volgens de Europese Commissie
laat de urenlange storing van
vooral zien dat de wereld niet
moet leunen op een paar grote
bedrijven. ,,We hebben alternatie
ven en keuzes nodig in de tech-
markt", aldus Eurocommissaris
voor Mededinging Margrethe
Vestager. Ze probeert al jaren de
macht van de grote internetbedrij
ven te beteugelen en ziet haar ge
lijk onderstreept. Al te grote af
hankelijkheid van enkele reuzen
maakt kwetsbaar, vindt ze. ,,Wie
het ook zijn.''
- Natasja de Groot
Oud-Facebookmedewerker Frances Haugen komt aan in de Senaat om te getuigen tegen haar voormalige werkgever. foto afp
