Dit is monnik Wilbert uit Kloosterzande,
'n man met een vriendelijke oogopslag
■KÉi^
7
HOF TE ZANDEKERK SKELET HEEFT NAAM EN GEZICHT
Archeoloog Richard Lensen vond
een middeleeuws skelet bij de Hof te
Zandekerk in Kloosterzande. Dat
skelet heeft nu een naam en een gezicht:
zo zag monnik Wilbert eruit.
i en hoog voorhoofd,
blozende wangen en
een vriendelijke oogop-
slag. Monnik Wilbert
I uit Kloosterzande was
tussen de 63 en 73 jaar oud toen hij
stierf en leefde tussen de tweede
helft van de veertiende eeuw en
zestiende eeuw. Toch kan hij je nu
recht aankijken. Zijn gezicht is ge
reconstrueerd, met de intensiteit
van een foto. ,,Je kunt nu oog in
oog met een cisterciënzer staan",
zegt archeoloog Richard Lensen.
In de middeleeuwen woonden
en werkten er in Kloosterzande
monniken op de uithof te Zande.
Dat was een kloosterboerderij van
waaruit het land werd bewerkt dat
bij de kloosterorde hoorde. Wil-
bert was zeer waarschijnlijk één
van die monniken van de Orde der
Cisterciënzers, zegt de archeoloog.
De huidige Hof te Zandekerk is
herbouwd in 1609, de oostkant is
nog origineel uit 1250.
Intact geraamte ontdekt
De beenderen van Wilbert kwa
men daar in 2013 aan het licht. De
begin zeventiende eeuw ge
bouwde tuinmuur werd afgebro
ken en om de muur steviger te
kunnen herbouwen, werd er een
sleuf gegraven om beton in te stor
ten. Richard Lensen, toen nog stu
dent archeologie, kwam toevallig
langs. Hij ontdekte in deze sleuf
een intact geraamte. Hij stelde het
skelet veilig en een bevriende os-
teologe, iemand die gespeciali
seerd is in botten, deed uitgebreid
onderzoek. Zo bleek Wilbert een
reumatische aandoening aan zijn
rug te hebben, was bijna al zijn
tanden kwijt en was tussen de 1,60
en 1,63 meter lang.
Je kunt nu oog in oog
met een cisterciënzer
staan
Op basis van alle bevindingen,
de diepte van het graf en daarbij
gevonden scherven, kon Richard
vrijwel zeker vaststellen dat Wil-
bert leefde in de tijd dat de cister
ciënzers de uithof bewoonden. De
manier van begraven is typisch
middeleeuws: ,,Met de voeten naar
het oosten en hoofd naar het wes
ten." Begraven was met de ge
woonte op een uithof. De reis van
de uithof naar de abdij in Koksijde
bedroeg al gauw drie dagen. ,,De
uithof had mogelijk een vrijstel
ling om mensen te mogen begra
ven."
Het skelet lag na de vondst een
tijdje bij Richard thuis. Hij kreeg
in huize Lensen de koosnaam
'Stille Willie' en dat werd uitein
delijk Wilbert. Daarna was het
skelet te zien in de archeologiekel-
der van museum Hulst. Totdat de
Oudheidkundige Kring De Vier
Ambachten recent geld uittrok om
pSsl
i
V W0ö,\M t-
«SSblV
het gezicht van Wilbert te laten
reconstrueren. Wilberts schedel
ging naar Amsterdam, naar fysisch
antropologe en archeologe Maja
d'Hollosy van Skullpting.
Zij is gespecialiseerd in het ma
ken van gezichtsreconstructies op
basis van archeologische vond
sten. Ze combineert forensische
wetenschap, archeologie en anato-
De uithof had
mogelijk een
vrijstelling om
mensen te mogen
begraven
mie. Daar vertelt ze meer over op
zaterdag 9 oktober. Om 13.30 uur
wordt het jaarboek van de Oud
heidkundige Kring gepresenteerd
in Hotel van Leuven in Klooster-
zande. Richard Lensen schreef
voor het jaarboek een artikel over
zijn vondst. Toegang is gratis, er is
een coronatoegangsbewijs nodig.
Een jaarboek kost 23,50 euro voor
niet-leden van de kring.
dinsdag 5 oktober 2021
VL
Sophie Stockman
Kloosterzande
Archeoloog
Richard Len
sen (links) en
Jan de Kort
van Oudheid
kundige Kring
De Vier Am
bachten, bij
het Hof te
Zandekerkje in
Klooster-
zande. Bij de
tuinmuur vond
Richard het
skelet van Wil-
bert. FOTO CAMILE
SCHELSTRAETE
- Richard Lensen, archeoloog
Oudheidkundige Kring De Vier Ambachten nam het initiatief om Het gezicht van monnik Wilbert te
laten reconstrueren. Dat werd in Amsterdam gedaan door Maja d'Hollosy van Skullpting.
FOTO MAJA D'HOLLOSY - SKULLPTING/OUDHEIDKUNDIGE KRING DE VIER AMBACHTEN
IP®,
•».v-
- Richard Lensen, archeoloog
