Onder politici Keijzer botste met Haagse code: er is een grens aan eigen mening 4Partijen zijn beducht vooreen splijtzwam 17 'Producenten laten proefballon los om te kijken hoe het publiek reageert' Politiek verslaggever Hans van Soest schrijft elke week over wat er speelt in Den Haag. Deze week: de Haagse code tegen ongehoorzaamheid. bWU mufl lÉfcM IIMHl pssüsfc mm mm raBfli w 8 erwijl alle aandacht deze week uitging naar een naderende apothe ose in de formatie, zei Partij voor de Die- ren-leider Esther Ouwehand iets radicaals bij Opi: „Burgerlijke on gehoorzaamheid is gezond.'' Dat zei ze ter verdediging van een ve ganistisch restaurant dat weigert zich aan de coronaregels te hou den. Een restaurant dat overigens eigendom is van een partijgenoot. Toejuichen dat burgers de wet overtreden, dat deed Forum voor Democratie-voorman Thierry Baudet ook toen hij zijn achterban opriep de maximumsnelheid te overtreden. Dat is ieders 'burger plicht', vindt hij. Maar waar oproe pen tot 'burgerlijke ongehoor zaamheid' blijkbaar normaal is in Den Haag, is het nog steeds not done 'politiek ongehoorzaam' te zijn. Dat merkte CDA-staatssecre- taris Mona Keijzer toen ze op staande voet werd ontslagen na een interview waarin ze zei moeite te hebben met het corona- beleid van het kabinet. Ontslagen worden uit een kabi net, dat was niet meer gebeurd sinds D66-staatssecretaris Jan Glastra van Loon (Justitie) in 1975 door zijn collega's werd gedwon gen op te stappen nadat hij in in terviews kritiek had geuit op de ambtelijke leiding van zijn minis terie. Toen leidde dat nog bijna tot een kabinetscrisis, nu was het ont slag van Keijzer met een paar tele foontjes beklonken. Premier Mark Rutte maakte dui delijk dat als een bewindspersoon iets afwijkends zegt, dat niet per se een probleem hoeft te zijn: ,,Het is echt niet zo dat het allemaal koe koek-één-zang moet zijn.'' Maar bij een kabinetsbesluit dat tot veel weerstand leidt in de samenleving en ook nog eens de ongelukkige ti ming van Keijzers interview op de dag dat de regel inging, was 'on dermijnend', zei Rutte. Daar bleef het niet bij. Een dag later werd na overleg met de CDA-fractie besloten dat Keijzer niet kon terugkeren in de Kamer. Veelzeggend: geen CDA-Kamerlid wil er met naam en toenaam iets over zeggen. Maar meerdere CDA'ers maken duidelijk dat Keijzer 'de code' doorbrak. Haar opvatting over het coronabeleid wijkt af van het fractiestandpunt en de rest van de Kamerleden was duidelijk dat zij zich er niet naar zou voegen. ,,In onze fractie zitten meer Kamerleden die moeite heb ben met het beleid'', zegt een CDA'er. ,,Of omdat ze het te streng vinden ofjuist niet streng genoeg. Maar de afspraak is dat je samen tot een besluit komt en dat ook sa men verdedigt.'' Wie uit ervaring kan vertellen hoe 'de code' werkt, is voormalig CDA-Kamerlid Rendert Algra. In 2003 stemde hij zeer tegen de zin van zijn partij als enige voor een motie van de oppositie om asiel zoekers na vijfjaar een verblijfs vergunning te geven. Uit 'persoon lijk rechtvaardigheidsgevoel', zei hij in zijn stemverklaring. CDA-premier Jan Peter Balke nende keek hem woedend aan vanuit het ministersvak in de ver gaderzaal. Later zou Algra nog een keer afwijkend stemmen over or gaandonatie. Hij werd beloond met een onverkiesbare plek 54 bij de eerstvolgende verkiezingen. door de rest van de fractie met de nek aangekeken. ,,Jan met de Pet begrijpt best dat als er tien men sen in een fractie zitten die niet alle tien over alle onderwerpen precies hetzelfde denken'', vertelt hij. „Alleen partijen denken an ders. Die denken: als we niet met één mond spreken, lijkt het alsof we ruzie hebben. En kiezers hou den niet van ruzie.'' Dat is ook wat Algra te horen kreeg toen hij aankondigde anders te willen stemmen. Hij noemt dat het 'campagne-argument'. ,,Ik kreeg te horen dat de kiezers dat niet zouden begrijpen en het de partij zetels zou kosten. In ge meenteraden gebeurt het voort durend dat fracties niet eensge zind stemmen, in Provinciale Sta ten ook. Maar in de landelijke poli tiek is het not done. Dat komt om dat Den Haag altijd in de verkie zingsstand staat. Partijen zijn voortdurend beducht voor splijt zwammen.'' Dat is overigens niet alleen bij het CDA zo, maar bij alle partijen. Ook bij partijen die roepen dat burgerlijke ongehoorzaamheid een deugd is. Zo brak de Partij voor de Dieren met Femke Merel van Kooten omdat ze naar eigen zeggen niet kon zeggen wat ze wilde. Het is op zijn minst dubbelhar tig: stimuleren dat burgers de wet overtreden, maar 0 wee als een geko zen collega het waagt de fractiedisci pline te doorbreken. fessor verder, „steeds meer zwarte mensen hoor ik juist zeggen: Bond van kleur laten veranderen, is niet de oplossing. Het is nu eenmaal een witte man, dat moet je maar zo laten. Je kan dan beter een heel nieuwe filmheld, gespeeld door iemand van kleur, introduceren." Volgens Hassler-Forest is logica wel van belang. ,,Bond werd nooit ouder, hij werd na zoveel jaar ge woon ineens vervangen door een jongere acteur. En qua verhaal werd net gedaan alsof eerdere Bondfilms nooit hebben bestaan. Je begint gewoon weer opnieuw. Ik vraag me af of dat nog wel kan. Die medialogica werkt niet meer in het tijdperk van Marvel-super heldenfilms. Die maken allemaal onderdeel uit van één universum met één doorlopende verhaallijn. Neem Thor. In de nieuwe film stopt het personage met het Thor- zijn en zijn vriendin gespeeld door Natalie Portman neemt de fakkel van hem over." „Nogmaals, eerst worden de re acties op déze Bondfilm gepeild. Hoe bevalt een vrouwelijke 00-agente? In de sciencefictionse- rie Dr. Who werd de titelrol ineens gespeeld door een dame en dat werd redelijk posi tief ontvangen. Maar toen de Ghostbusters in een nieuwe film (uit 2016) door vrouwen werden ge speeld, waren de fans woe dend. Bond blijft hoe dan ook be staan. Of het meteen een zwarte, lesbische vrouw moet zijn, weet ik niet." Lashana Lynch als Nomi in No Time to Die is dus zo'n 'klein stapje'. „Gewel dig dat de producenten het Bondconcept naar de toe komst duwen en een jonge, zwarte vrouw introduceren in dit universum. Het is het soort ci nema dat we nu moeten zien", al dus de Jamaicaans-Britse actrice. ,,Ik verheug me wel steeds meer op het moment dat we deze dis cussie niet eens meer hoeven te voeren. Dat zulke keuzes vanzelf sprekend zijn. Maar dat ik nu on derdeel mag zijn van dit debat, vind ik een eer.'' GO ZATERDAG 2 OKTOBER 2021 vrouw? iïAï i BH nMfiWS&s* •■El' 'iöI -■ c ~:.i mge 1™ sa» FOTO HH ROBIN UTRECHT Maar voor die tijd werd Algra al Boven: Lashana Lynch vindt het een eer dat ze onderdeel van het debat mag zijn. Idris Elba wordt vaak genoemd als de nieuwe Bond.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2021 | | pagina 65