Geen beeldjes voor vrouwen bij Gouden Kalveren
De vraag is groot, het aanbod klein en dan moet de winter nog beginnen
3
De prijzen van stroom, gas, benzine en steenkool zijn zo
hoog opgelopen dat experts inmiddels spreken van een
echte energiecrisis. Consumenten kunnen hun borst
natmaken, want de tariefstijgingen gaan door. Veel gaat
afhangen van hoe koud de winter wordt.
,,Ik houd eigenlijk niet zo van het
woord crisis," zegt Ben Woldring,
directeur en oprichter van vergelij-
ker Gaslicht.com. ,,Maar de energie
crisis is al gaande. Er is sprake van
chaos en gekte op de markt." De ge
volgen zijn op zijn site waarneem
baar. De prijzen voor energiecon
tracten gaan door het dak. ,,Veel
energiebedrijven hebben hun prij
zen op 1 oktober flink verhoogd.
Kijk je naar de gasprijs dan bedroeg
die donderdag nog in diverse geval
len i euro en 4 cent ofenkele centen
meer per kubieke meter. Maar kijk
nu: Engie vraagt al 1,22 euro per
kuub en Eneco 1,31 euro."
Inmiddels doet het goedkoopste
jaarcontract al bijna 3000 euro
(huishouden van drie personen).
,,Vorig jaar lagen de voordeligste
energiedeals rond de 2000 euro per
jaar." Energiedeskundige Lucia van
Geuns van het Den Haag Centrum
voor Strategische Studies valt Wol-
dring bij. ,,Of we naar een energie
crisis gaan? We zitten er middenin:
de gasprijs, de olieprijs, de prijs van
steenkool en de prijs van CO2-emis-
sierechten. Alle tarieven zijn hoog.
En dan moet de winter nog begin
nen."
Benzine
De gevolgen zijn ook aan de pomp
te zien. Voor het eerst doorbrak de
adviesprijs van benzine (E10) giste
ren de magische grens van 2 euro.
,,We zullen moeten leren leven met
hoge benzineprijzen", zegt Paul
van Selms van UnitedConsumers,
het consumentencollectief dat de
pompprijzen al jaren minutieus
bijhoudt. Over de oorzaken van de
energieproblemen is al uitvoerig
geschreven. Hoofdoorzaak is een
nijpend gastekort in combinatie
met de wereldwijd herstellende
economie. ,,In het verleden veerden
de economieën van de VS, Europa
en Azië nooit precies tegelijk op.
Daardoor was er altijd wel ergens
op de wereld gas beschikbaar", ver
telt Aad Correljé, hoogleraar aan de
TU Delft. ,,Maar nu zie je dat alle
drie tegelijk de coronapandemie
achter zich laten. In Azië zijn ze
daarbij bereid veel meer geld voor
vloeibaar gas te betalen dan bij ons
in Europa."
Waar de vraag hoog is, is het aan
bod juist beperkt. Europa is afhan
kelijk van Rusland, alleen levert
Moskou weinig gas. Volgens staats
bedrijf Gazprom is er sprake van
productieproblemen en liggen veel
gasvelden stil voor onderhoud. Vol
gens deskundige Van Geuns zou
den de Russen een strategisch spel
kunnen spelen. Het Internationaal
Energie Agentschap (IAE) denkt
eveneens dat Rusland meer kan
doen en heeft het land verzocht
meer gas te leveren aan Europa. Te
gelijk zijn in Europa eveneens de
nodige gasvelden in onderhoud,
terwijl Nederland zelf de Gro-
ningse gasproductie afbouwt.
Haalde de NAM in 2013 nog ruim 50
miljard kuub gas uit het enorme
Groninger veld, komend jaar zal
nog slechts 3,7 miljard kuub wor
den gewonnen. Ook de Neder
landse gasvoorraden - buffer voor
de winter - zijn slechts voor de
helft gevuld, waar ze normaal al
bijna vol zijn.
Gevolg van de tekorten zijn
enorme prijsstijgingen. Op de
markt doet een megawattuur gas
soms al meer dan 90 euro, ruim een
keer zoveel dan de 41 euro begin au
gustus. Het zorgt ervoor dat burgers
en bedrijven vanaf januari fors
meer gaan betalen voor gas en
licht. Een gemiddeld gezin is dan op
jaarbasis misschien wel 500 euro
meer kwijt voor gas en licht dan nu.
De torenhoge prijzen brengen
bovendien de energiebedrijven zelf
in gevaar. Veel klanten hebben hun
tarieven laten vastzetten op een
veel lager niveau. In Groot-Brittan-
nië zijn hierdoor al diverse energie
bedrijven omgevallen en al 1,7 mil
joen Britten hun leverancier kwijt
geraakt.
Zekerheid
In Nederland vreest de Autoriteit
Consument en Markt (ACM)even-
eens voor faillissementen. De toe
zichthouder heeft alle leveranciers
verplicht voor 1 oktober duidelijk
heid te geven over hun leveringsze
kerheid, een maand eerder dan nor
maal. Het zou verstandig kunnen
zijn om het maandelijkse voorschot
iets te verlagen, stelt Dirk-Jan Wol-
fert van de Vastenlastenbond.
,,Mocht een energiebedrijf failliet
gaan, ben je het te veel betaalde geld
namelijk kwijt." Ook Ben Woldring
adviseert om je energieleverancier
niet als spaarpot te gebruiken. ,,Je
kunt beter je voorschot iets verla
gen en het geld op een spaarreke
ning zetten."
GO ZATERDAG 2 OKTOBER 2021
UTRECHT FOTO ANP
Voor het eerst in de geschiedenis
van de Gouden Kalveren, de belang
rijkste filmprijs van Hollandse bo
dem, ging geen enkele actrice met
een beeldje naar huis. Dat is het ge
volg van de keuze om voortaan bij de
uitreiking geen onderscheid meer te
maken tussen mannen en vrouwen.
De eerste 'genderneutrale Kalveren'
gingen gisteravond naar Fedja van
Huêt (zijn vierde) en Yorick van Wa-
geningen (zijn eerste) voor hun res
pectievelijk hoofd- en bijrol in De Ver
oordeling. Dit ook door de Vader
landse filmpers geprezen drama over
de Deventer Moordzaak werd tevens
uitgeroepen tot 'beste film' en won
'beste scenario'. Van Wageningen
was één van de mensen die nadat
bekend werd dat het gouden kalf
'genderneutraal' zou worden zijn lid
maatschap van de Dutch Academy
opzegde.
De Slag om de Schelde kreeg tijdens
het jaarlijkse gala in de stadsschouw
burg van Utrecht één Kalf meer, maar
die vijf prijzen vielen in technische ca
tegorieën als camerawerk en kos
tuumontwerp. De bookmakers gaven
vooraf de peperdure en groots opge
zette oorlogsfilm de meeste kans om
ook de hoofdprijs voor de beste
speelfilm te pakken, deels vanwege
het enorme succes aan de bioscoop
kassa. De producent maakte gisteren
bekend dat in Nederland al meer dan
een half miljoen mensen een kaartje
kochten.
- Gudo Tienhooven
Heuse energiecrisis doet
de tarieven exploderen
David Bremmer
Rotterdam
Al 1,7 miljoen Britten raakten
hun energieleverancier kwijt als
gevolg van een faillissement.
