je al een eind
Er bloeit juist van alles tegen
een muur op het noorden
23
EIGEN TUIN EERST
ROMKE VAN DE KAA
ï£*$MM
l
ff 9i (KïW
'Uit een bh knip
ik de voeringen.
Die naai ik op elkaar
en dan heb ik een
schoudervulling'
CREATIEF
HERGEBRUIK
stand
vast en
een vor
meloos
overhemd ver
of vaat
doek ge
bruiken. Of
transformeren
tot kussen of tas.
,,Ik haat verspilling en tot
op de dag van vandaag stuit
weggooien mij tegen de
borst. Vooral bij kleding is
dat onnodig. Natuurlijk: je
hebt broeken die op een
bepaald moment levens
moe bij de knieën zijn. Dan
knip je ze af tot bermuda of
hotpants, de meest simpele
vorm van hergebruik.
Ook andere ingrepen
zijn niet ingewikkeld. Ik
maak graag grote wijde
blouses van mezelf of mijn
man vormvaster. Midden
achter op taillehoogte stik
ik aan de binnenkant een
elastiek in uitgerekte toe-
andert voor in een
slank silhouet dat achter
bloest. Bij colberts geldt
hetzelfde.
Met gebreide oude truien
die je niet langer draagt,
kun je van alles. Knip bij
voorbeeld de mouwen van
de trui af, speld en stik de
zijkanten en zigzag de
afgeknipte kant strak
genoeg af. Dan heb je arm-
warmers die leuk staan
onder een jas of trui. Een
wijde mouw kun je afzo-
men en omslaan en aan het
andere eind dichtdraaien
met garen, dan heb je een
muts. Leuk met tricot en
jersey. Ofje knipt twee
mouwen van verschillende
kleuren af en naait de uit
einden aan elkaar, dan heb
je een sjaaltje.
Andere overblijfselen
kun je natuurlijk als stof-
Ook bh's kun je recy
clen. Sowieso haal ik altijd
het elastiek eruit dat elders
van pas kan komen. En bij
bh's met een voering van
dun schuimrubber, geen
push-ups, knip ik die twee
vormen uit. Die leg ik op
elkaar, zigzag ik en dan heb
ik een schoudervulling.
Vier paar vullingen kosten
toch 16 euro.
Zelfmaakmode gaat ook
lang mee: mijn eerste trui
maakte ik vijftig jaar gele
den van twee aan elkaar
genaaide mannenspencers
van wol. Onlangs zag ik
een enorme sjaal met het
zelfde klassieke motief in
een kringloopwinkel. Die
heb ik gekocht en onder
aan die spencertrui gestikt:
nu heb ik een lange jurk
met vijftig jaar tijdsver
schil.''
hoor ik gezeur over
de noordmuur waartegen
'niks wil groeien'. Tja,
klimrozen en vijgenbo
men doen het niet op het
noorden, dat klopt. Maar verder biedt
een noordmuur bijna net zo veel
mogelijkheden als elke andere muur.
Om maar met een heel gewone
struik te beginnen: geen heester is
decoratiever tegen een muur dan
Cotoneaster horizontalis, die in dit
geval natuurlijk beter verticalis had
kunnen heten. Cotoneaster horizon-
talis maakt wijd spreidende takken
die zich in visgraatmodel tegen een
muur drukken zonder dat je ze hoeft
aan te binden. De bloemen zijn
onooglijk, maar als de struik bloeit,
zoemt hij van de bijen. In het najaar
zijn alle takken bezet met piepkleine
rode vruchtjes die schitterend kleu
ren bij het blad dat naar donkerpaars
kleurt voordat het afvalt. Vroeger -
maar dat is heel lang geleden - zag je
deze leiplant in bijna elke tuin. Nu is
hij nauwelijks meer te krijgen. Hij is
door de vuurdoorn uit de markt ge
drukt. En dat terwijl de vuurdoorn,
die altijd obligaat tegen een muur
wordt geplant, juist beter tot zijn
recht komt als vrijstaande struik.
tientallen jaren furore
maakt is de camellia.
Vroeger was die struik
nog een zeldzame oran-
jerieplant die 's winters
naar binnen werd ge
haald. Nu kun je hem
bij elke bouw- of super
markt of op de markt
kopen en prijkt hij pon-
tifïcaal in elke voortuin.
Of dit nu de beste ma
nier is om een camellia
toe te passen betwijfel
ik. De struik zeifis
weliswaar winterhard,
maar vooral in open
situaties hebben de
bloemen snel te lijden
van een late nachtvorst.
Daarna zijn die bloe
men, waarop je maan
den hebt gewacht,
bruin in plaats van wit,
roze of rood. Daarom is
het geen slecht idee om
een camellia tegen een
noordmuur te planten en hem daar
door snoeien plat te houden. Het is
weer eens wat anders dan de geijkte
klimhortensia. Tegen een noord
muur zijn de bloemen van de camel
lia beschermd tegen de ochtendzon
waardoor ze na een nachtvorst
minder schade oplopen omdat ze
langzaam kunnen ontdooien.
Een heester die je vaak als vrij
staande struik maar nooit als
leistruik tegen een muur ziet, is
Viburnum plicatum, bloeiend met
grote witte schermen in de voor
zomer. De struik komt uit Japan, is
bij ons volkomen winterhard en
bloeit lang. Hij laat zich gemakkelijk
plat tegen een muur snoeien en kan
worden gebruikt om een noordmuur
op te vrolijken wanneer de meeste
struiken in mei/juni zijn uitgebloeid.
Kies de variëteit
'Rowallane', met
een overvloed van
rode bessen in de
nazomer.
Muren liggen na
tuurlijk meestal niet
pal op het noorden.
Maar struiken eisen
meestal ook geen
'blakke' zon of vol
ledige schaduw. Je
kunt de noordmuur
uit dit verhaal dan
ook met gemak ver
talen naar muren op
het noordwesten of
het noordoosten.
Of naar muren die
wel zon zouden
vangen als ze
niet werden
overschaduwd
door de reus
achtige kastanje
boom van de
buren.
GO ZATERDAG 25 SEPTEMBER 2021
MAAK
JE ZELF
o
X
I—
Z2
co
X
0
LU
0
H
X
X
LÜ
CO
X
CL
X
0
O
■S* !§f **»'i
S - PIEKE STUVEL
Pieke Stuvel (74) maakt al
decennialang ontwerpen
en is expert in het recy-
clen van kleding en
bedenken van originele
combinaties. Ze schreef
onlangs met Nienke van
Leverink (34) Het grote
naaiboek.
Viburnum plicatum
Een struik die al
Snoeien, stekken,
planten, verpotten,
zaaien en schoffelen.
Tuingoeroe Romke
van de Kaa helpt een
handje.