'Mijn vader
noemde zichzelf
weleens een rebel'
4
'Gijs heeft er een
heel mooie film
van gemaakt,
waar ik helemaal
achter kan staan'
de maatschappij was niet aan hem
besteed. Internet had hij ook niet.
Hij was eigenlijk niet meer van
deze wereld. Hij keek het nieuws
en geloofde het verder wel, al
volgde hij wel het voetbal. Tot het
laatste moment zag hij Studio
Sport."
Het leven viel hem in toene
mende mate zwaar. „Mentaal was
hij nog heel erg goed, maar zijn li
chaam werd steeds meer een last.
Hij had heel veel pijn aan zijn
heup. Daar had hij aan geopereerd
kunnen worden, maar dat wei
gerde hij. Hij wilde niet dat er een
mes in zijn lijf kwam. Met massa
ges, vitaminepillen en oefeningen
probeerde hij de pijn te verzach
ten, maar zijn zelfredzaamheid
werd op den duur wel heel erg op
de proef gesteld. Het kostte hem
een hele dag om op te staan, iets te
eten en zichzelf te verzorgen. Maar
hij zag zichzelf niet in een verplee
ghuis, of door ons verzorgd wor
den. Daarvoor was hij te lang uit
de maatschappij en leefde hij, met
al zijn rituelen, te zeer in zijn ei
gen wereld."
Geregisseerd einde
De gesprekken gingen steeds va
ker over een geregisseerd levens
einde. ,,Om het wat concreter te
maken heb ik hem het boekje Uit
weg van de psychiater Boudewijn
Chabot gegeven", zegt Michiel.
,,Daarin worden drie methodes
beschreven. Hij vond ze alle drie
verschrikkelijk, maar is toen wel
gaan nadenken. Uiteindelijk be
sloot hij dat het stoppen met eten
tot het laatst toe. Daarom wist ik
dat dit hem zou lukken. Vanaf de
eerste dag heeft hij echt niet meer
gegeten en slechts heel kleine
beetjes gedronken. Tegen de droge
mond nam hij af en toe wat roo
mijs. Daar genoot hij van."
De broers omschrijven hun va
der als een 'andersdenker'. ,,Hij
noemde zichzelf weleens een re
bel. Hij vermeed de gebaande pa
den en vond dat je alles op een
speelse manier moest benaderen.
Het was voor hem een sport om
anders naar dingen te kijken."
Maar er was ook een oorlogs
trauma. ,,Zijn beide ouders zijn
opgepakt en nooit meer terugge
komen. Hij was toen twaalf jaar.
Dat heeft hem getekend. Hij ge
loofde in een betere wereld, maar
raakte later het geloof in de maak
baarheid van het leven en de
maatschappij kwijt. Hij begon zich
af te zetten tegen de gezondheids
zorg en het schoolsysteem. Dat
vond hij allemaal afschuwelijk, net
als de manier waarop we mensen
eindeloos op de been willen hou
den en met de dood omgaan. Hij
vond dat je de natuur haar gang
moest laten gaan: het leven is
mooi, maar de dood hoort erbij."
Vrouwenpolder
In 2002 verhuisde Floor Haak -
wiens vrouw al vroeg overleed -
van Amsterdam naar Vrouwen
polder, de plek waarmee hij altijd
al een warme band had. ,,Hij
voelde zich steeds minder thuis in
de wereld en trok zich geleidelijk
terug. De hele ontwikkeling van
en drinken het beste bij hem paste.
Dat is de meest natuurlijke ma
nier, zei hij."
,,Het voordeel is dat je geen
goedkeuring van artsen hoeft te
hebben. Tegelijkertijd is het niet
iets wat je zomaar even doet. Ik
denk dat het belangrijk is dat je
heel goed weet waar je aan begint.
Je moet de verzorging goed rege
len en begeleiding hebben van je
huisarts. Die van mijn vader was
fantastisch. Hij is voor het hele
proces erg belangrijk geweest."
Michiel, die in de psychiatrie
werkt, verklaarde zich bereid zijn
vader te verzorgen tijdens het pro
ces. ,,Daar was hij heel erg opge
lucht door. Ik denk dat het hem
ook rust gaf, omdat hij vanaf dat
moment zeker wist dat er een uit
weg was. Daarna heeft hij een paar
maanden allerlei dingen gedaan
die hij nog graag wilde doen. Ver-
volgens belde hij op en zei: het is
zover."
Boodschap aan de buitenwereld
Floor Haak vroeg Gijs, een erva
ren filmmaker, zijn laatste dagen
vast te leggen. ,,Zijn dood was voor
hem ook een soort statement: zijn
boodschap aan de buitenwereld. Ik
vond het wel interessant om dat te
filmen, hoewel we op dat moment
nog totaal niet wisten of we iets
met die beelden zouden doen. We
hebben gewoon een camera neer
gezet en laten lopen."
Vanwege de opnamen was ook
Gijs tijdens het hele proces in het
huis in Vrouwenpolder. ,,Dat was
aanvankelijk niet de bedoeling. Ik
zou gewoon thuis in Middelburg
zijn en af en toe langskomen. Dan
zou het voor mij een heel andere
ervaring zijn geweest. Achteraf
ben ik heel blij dat het op deze ma
nier is gegaan."
ZATERDAG 25 SEPTEMBER 2021 GO
VERVOLG
VAN
PAGINA 3
Michiel Haak
