Werknemers in de prostitutie willen af van stereotype imago
S
16
Ze zijn het beu. In de beeldvorming zijn
sekswerkers altijd óf slachtoffer van
mensenhandel óf 'happy hooker'. ,,Maar de
meesten van ons zijn gewoon bezig hun
dagelijks brood te verdienen."
'Ik ben geen
slachtoffer.
Ik ben vrijwillig
de prostitutie
ingegaan'
Iedere keer als Sabrina die ene
foto weer ziet, komt de boos
heid van toen boven. Het is
een foto van acht jaar geleden,
gemaakt in een van de woon-
bootjes aan het Zandpad, de be
kende prostitutiezone in Utrecht.
Groot in beeld: Sabrina's bijna
blote billen en de hoge laarzen er
onder.
De foto (zie rechtsboven) is ge
maakt op de dag van de gedwon
gen sluiting van het Zandpad. Die
was voor Sabrina heel ingrijpend,
omdat ze haar werkplek kwijt
raakte: ,,Ik zette me in om in
Utrecht een vrouwvriendelijke
onderneming te starten: door
sekswerkers voor sekswerkers.
Maar we kregen geen vergun
ning.''
De foto zou over de sluiting van
het Zandpad moeten gaan, maar
dat zie je nauwelijks. ,,Je ziet mijn
billen en mijn laarzen.'' Het Zand
pad is sinds die tijd dicht. Sabrina
- destijds haar werknaam - is an
der werk gaan doen en volgt een
studie.
Maar de foto blijft opduiken. Als
anonieme, algemene illustratie bij
verhalen over sekswerk. ,,Het
meest kwalijke vind ik dat de foto
soms bij een verhaal over mensen
handel staat'', zegt ze. ,,Ik ben geen
slachtoffer. Ik ben vrijwillig de
prostitutie ingegaan en gedwon
gen gestopt door de gemeente. Het
is dus omgekeerd.''
Sekswerkers willen van hun
eeuwige stigma af. Ze zijn niet al
leen óf een slachtoffer van men
senhandel, uitgebuit door een
pooier óf de happy hooker die haar
droombaan beleeft. Ze zijn ook
vele tinten grijs daartussen. Om
dit aan de buitenwereld duidelijk
te maken, ondernemen ze nu ac
tie.
,,Voor veel escorts, webcammers
of pornomakers is het gewoon
werk. We zijn bezig ons dagelijks
brood te verdienen", zegt Yvette
Luhrs, sekswerker, maker van de
eerder dit jaar uitgezonden docu-
serie Ik word prostituee en
oud-voorzitter van belangenver
eniging Proud, voor wie in de ero
tische industrie werkt.
Luhrs is betrokken bij project
Reimagining Sex Work, dat moet
leiden tot een completer, meer di
vers beeld van sekswerkers bij het
grote publiek. Onderdeel van dit
project zijn werkgroepen waarin
online van gedachten wordt ge
wisseld en fotoworkshops in Am
sterdam, Utrecht en Tilburg waar
aan journalisten en fotografen en
sekswerkers meedoen.
Ze hopen zo onder meer te be
reiken dat bij verhalen over seks-
werk niet steeds dezelfde stan
daardfoto's worden geplaatst. ,,Ze
doen de breedte van het werk geen
recht."
Geweld
Het imago maakt het sekswerkers
moeilijk en kan zelfs leiden tot ge
weld tegen hen, is de ervaring van
Mariëlle, escort en mede-initia
tiefnemer van het project. Zij wil
niet met haar echte naam in de
krant uit angst dat ze haar huur
huis uit moet.
,,Een voorbeeld? Ik heb al tien
jaar last van een stalker die bij
mijn buren brieven in de bus doet
waarin staat dat er een illegaal
prostitutiebedrijf in hun complex
zit, dat daardoor hun woningprijs
daalt en ziektes worden verspreid.
Hij roept mensen op de woning
bouwvereniging te bellen", vertelt
ze.
Verontwaardigd: ,,Maar ik werk
niet thuis en het werk dat ik doe is
legaal. Mensen denken dat het ille
gaal is, omdat er vaak zo over ge
schreven wordt."
Niemand weet precies hoeveel
sekswerkers er in Nederland zijn.
Er is een paar jaar geleden een
schatting gemaakt dat 22.000
mensen structureel of af en toe
aan prostitutie doen. Maar dan zijn
er nog de webcammers, pornoma
kers, strippers, parenclubs en
mensen die telefoonseks aanbie
den.
,,Dat we het niet precies weten,
komt óók door het slechte imago:
mensen gebruiken een andere
naam als ze werken en veranderen
vaak van plek. Het is geen vak waar
je heel open over bent", weet
Minke Dijkstra, antropoloog,
actieonderzoeker en ook een van
de initiatiefnemers van dit project.
,,En wanneer ben je sekswerker?
Ook als je het alleen nu en dan
doet voor wat extra vakantiegeld?"
Er zijn niet slechts één of twee
soorten sekswerkers, is de bood
schap van Mariëlle, Luhrs en Dijk
stra. Dat beeld verdient nuance
ring. ,,Zie sekswerkers gewoon als
mensen die werken", zegt Luhrs.
,,Veel van ons hebben zelf de
keuze gemaakt dit werk te gaan
doen, omdat het op dat moment
het beste paste. Is het dan een
droombaan? De kassière bij Albert
Heijn zal ook niet gedroomd heb
ben van dat werk."
De kern van het imagoprobleem
zit hem volgens de vrouwen in het
taboe op seks en vrouwelijke sek
sualiteit. ,,Iedereen vindt iets van
seks'', stelt ze. ,,Maar dat jij je niet
kunt voorstellen dat iemand aan
betaalde seks doet, wil niet zeggen
dat iedereen er zo over denkt.''
,,Je ziet in discussies in de lokale
politiek vaak dat ze giechelen als
het over seks en prostitutie gaat. Ja
hallo, ik wil niet dat een stelletje
volwassen pubers over mijn inko
men en mijn veiligheid beslist.
Want daar heb je het wel over.''
Legaal
Moralistische gedachten over seks
kunnen hen het werk lastig ma
ken. Terwijl het legaal werk is,
voeren ze aan. En het wordt erger.
Mariëlle vertelt dat een hotelka
mer boeken om met een klant af te
spreken veel moeilijker is gewor
den. Door controles en personeel
dat getraind wordt op het herken
nen van sekswerkers.
Luhrs kan bijna nergens een za
kelijke bankrekening openen
waarop ze de inkomsten uit haar
prostitutiewerk kan ontvangen.
En gebruik van social media is
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 2021 GO
Seks werkers zijn meer dan
hoge laarzen en blote billen
CYRIL ROSMAN en SASKIA WASSENAAR
Een geën
sceneerde
foto van een
sekswerker
die 'recht
zou moeten
doen aan de
veelzijdig
heid van het
vak'.
FOTO SABINE
JOOSTEN
