Saskia Noort Vrijheid, gelijkheid, we eisen het allemaal op Dierenmens Die verdomde, nuttige mug Sommige muggen zijn obees, ze slaan vet op 12 Saskia Noort schrijft op deze plek wekelijks over nieuws dat haar raakt e meeste mensen die me uitschelden zijn zo evident dom dat ik me daar niet druk om maak', zei Maarten van Rossem afge lopen woensdag in Boerderij van Dorst. En ik kan me daar vol ledig in vinden. Naast hun anonimiteit beheersen de schel ders de Nederlandse taal nauwelijks en zijn ze doorgaans to taal niet op de hoogte, en zo stupide om boeken te verbranden die ze eerst hebben moeten kopen. Waar de schelders vaak wel dol op zijn, is de vrijheid van meningsuiting. Hun gescheld valt hier volgens hen onder, mijn columns en de praatjes van Van Rossem niet. Zij mogen zeg maar doen en laten en zeggen wat ze wil len, maar als bijvoorbeeld Raven van Dorst besluit zichzelf non-binair te noemen, dan blijkt die vrijheid van doen en laten een begrensd begrip. Vrijheid en gelijkheid, we eisen het allemaal op als recht, desnoods ten koste van anderen. Gingen we zes jaar geleden nog met tranen in de ogen de straat op, met een potlood in de hand, om te demonstreren voor vrijheid van meningsuiting naar aanleiding van de aanslag op het hoofdkantoor van het satirische tijdschrift Charlie Hebdo - voor wie vandaag satire bedrijft, cartoonist of columnist is, journalist, of zelfs wetenschapper, zijn bedrei gingen aan de orde van de dag en ligt gecanceld worden 24/7 op de loer. En allang niet meer alleen door oerdomme lieden die niet beter weten. Een cartoon van Oppenheimer bijvoorbeeld, waarin Sigrid Kaag op een bezem richting de Twin To wers vloog waarop Mark Rutte was afgebeeld, leidde tot hysterische ophef. NRC moest afstand nemen van de cartoon. Het zou anti-Kaag, anti- Ik vrouw, antimoslim zijn, Oppenheimer moest op het schavot bij Opi, excuses werden geëist, zijn ■HHB ontslag, een vrouw als heks afbeelden, schande!!!! Tegelijk met deze verontwaardiging werd een vrouw veroordeeld voor het met de dood bedrei gen van dezelfde cartoonist. Zouden we nu nog steeds met ons potloodje de straat op gaan als een redactie van een satirisch tijdschrift, waarin de spot wordt gedreven met vrouwen, mensen van kleur, witte mannen en re ligie, wordt afgeslacht door extremisten? Ik weet het nog zo net niet, gezien de komst van sensitivity readers, door activisten geschreven recensies, het normaliseren van excuses en oproepen tot ontslag of boycotten van profes sionals met een onwelgevallige mening. Een mening waar je het verschrik kelijk mee oneens mag zijn, en waarover op het scherpst van de snede ge discussieerd mag worden, want dat is doorgaans precies de bedoeling van cartoonisten en columnisten. Satire, ironie, spot, overdrijving, het is alle maal om de geest te prikkelen, de denkenden uit te dagen om het gesprek aan te gaan, het is de kijk van een kunstenaar op wat leeft in het nieuws. Vandaag, na het Afghanistan-debat, heeft Sigrid minder vrienden, en eisen degenen die vorig weekend nog het ontslag van Oppenheimer wensten nu het aftreden van Kaag. Over al deze zaken en meer mogen columnisten en cartoonisten schrij ven en tekenen wat ze maar willen. De vrijheid om zonder angst voor ver volging je mening te kunnen uiten staat vermeld in de Universele Verkla ring voor de Rechten van de Mens. Betekent dit dat deze vrijheid onbe grensd is? Nee. Bij vrijheid komen ook verantwoordelijkheden kijken. Aan zetten tot haat, leugens verspreiden, beledigen en discrimineren, dat mag allemaal niet. En Oppenheimer deed niets van dit alles. Vind ik het dan prima dat vrouwen met een mening als heks worden afgebeeld? Ja, eigen lijk wel. Ik vind Heks een geuzennaam. is Meestal gaat de krant over mensen. Annemarie Haverkamp schrijft over dieren met een verhaal. Vannacht nog: dikke vette mug in de slaapka mer. Doodgeslagen met een roman die naast het bed lag. Vlek op de muur, vlek op de achterkant van het boek. En de slaap kwam ook al niet terug. Waar komen al die mug gen opeens vandaan? En waarom lijken ze steeds dikker te worden? Het is geen hogere wis kunde. Muggenlarfjes ont wikkelen zich sneller bij hoge temperaturen en de laatste weken was het ein delijk warm in Nederland. Dus gonsde het in de dak goot van de muggen. De muggen die onze huizen binnendringen, zijn overwegend van de soort 'huissteekmug'. Die naam heeft een knusse bij klank, maar het dier dat zich erachter verschuilt is een ware kwelgeest. Tenzij het een mannetje betreft, daar heeft de mens weinig van te duchten, omdat mannetjes niet prikken. ,,Als ik zie dat het een mannetje is, mep ik hem niet dood", zegt entomo loog Sander Koenraadt. ,,Dan laat ik hem zitten." De meeste mensen zul len echter minder clemen tie tonen. Alleen al omdat ze niet weten hoe je een man van een vrouw onder scheidt en geen zin hebben daar in het holst van de nacht, met een boek in de hand, gevoed door agressie, een studie van te maken. Wie zich toch geroepen voelt zijn leven te beteren: de man heeft een soort snor. De antennes op zijn kop lijken op pluimpjes. Het bloeddorstige vrouw tje heeft kalere sprieten. Pak er in de slaapkamer een vergrootglas bij (wel even het grote licht aan) en je weet of een aanslag al dan niet gelegitimeerd is. Als onderzoeker aan de Wageningen Universiteit riep Koenraadt Nederlan ders afgelopen winter op hun platgeslagen muggen Mug Soort: huissteekmug Woonplaats: heel Nederland Bijzonderheid: steekt niet tijdens winterslaap naar hem op te sturen. 5600 enveloppen kreeg hij binnen; hij kwam nauwe lijks nog aan zijn laborato riumwerk toe. ,,Al die dode muggen zitten nu in de vriezer voor verdere ana lyse", zegt Koenraadt. ,,Dit jaar zullen we opnieuw een oproep doen." Wat hij wil, is inventari seren welke soorten voor komen in Nederlandse huizen en of ze wellicht ziektes met zich meedra- gen. Uit een eerste studie blijkt dat dit niet zo is, maar er bestaan wereld wijd wel degelijk levensbe dreigende ziektes die via muggen worden overge bracht. Denk aan malaria en zika, maar ook aan het dodelijke usutuvirus dat merels de das om doet. Nu het september is, worden de huissteekmug- gen inderdaad dikker, be aamt de onderzoeker. Sommige zijn zelfs obees. Niet omdat ze zich volvre ten met ons bloed, maar omdat ze zich tegoed doen aan nectar. Ze slaan vet op dat ze nodig hebben om te kunnen overleven in de aanstaande winterslaap. Deze muggen gaan in een soort stand-bystand tot ze in februari weer actief wor den en eitjes gaan leggen. Daarmee leeft de herfst- mug vele malen langer dan de andere generaties die ons door het jaar heen pla gen. De meeste muggen gaan maar een paar weken mee. Vrouwtjes nemen onge veer elke drie dagen een 'bloedmaal', dat is te verta len in één muggenbult. Dat bloed hebben ze nodig om later eitjes van te leggen op het water (honderd tot tweehonderd per keer). Volgens Koenraadt moe ten we trouwens niet zeg gen dat muggen steken, ze bijten. ,,Ze hebben een kaak en lippen, die samen een lange prikkende snuit vormen. Er zitten twee ka naaltjes in: met het ene spuugt de mug speeksel in de mens waardoor ons bloed dunner wordt, het andere kanaaltje dient om bloed mee op te zuigen." Het speeksel veroorzaakt die irritante muggenbult; de zwelling en jeuk zijn al lergische reacties. De laatste lichting heeft de taak de winter te overle ven. Het zijn slome mug gen die je makkelijk dood slaat. De vraag is hoe nood zakelijk dat is, want ze zijn minder actief (minder ge zoem!) en bijten niet. Je kan ook empathie tonen en de dappere mug haar nage slacht gunnen. Een tweede vraag is dan natuurlijk: wat is het nut van de mug? Koenraadt: ,,Dat is weer zo'n mense lijke benadering... Je kan je ook afvragen wat het nut van de mens is. Ik spreek liever van de rol van mug gen. Ze worden gegeten door vogels en vleermui zen, larfjes zijn visvoer. Ze zijn dus een onderdeel van de voedselketen." Net zoals wij mensen dat eigenlijk zijn. Wij hebben een rol als muggenvoer. Een gedachte om troost uit te putten als we weer eens wakker liggen van dat irri tante gezoem. Heeft u een suggestie voor een dier met een ver haal? Mail annemarie.haver- kamp@persgroep.ne t D ZATERDAG 18 SEPTEMBER 2021 GO FOTO GETTY IMAGES

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2021 | | pagina 60