9
ill m
v*. --
'De boerderij
Oranjepolder
was een
statussymbool,
geld speelde
geen rol'
het varkenshok en twee vijvers be
schermd. Ik moet zeggen: bij de
restauratie van de schuur werd er
heel goed gesubsidieerd. Die
kostte vier ton, we hebben ander
halve ton zelf betaald." Sentine:
,,Jawel, maar dan nog stop je er een
woonhuis aan kosten in en de
schuur wordt er niet groter door."
Jo ziet ook bezwaren: ,,Elke zes jaar
moet de schilder rond gaan. Als je
geluk hebt, wordt dat gesubsidi
eerd, anders kost je dat 10.000 euro
per jaar. Feitelijk krijg ik nog
steeds een sik van dat monumen-
tenverhaal. De schuur is voor een
miljoen verzekerd. Daarvoor be
taal ik meer premie dan voor de
rest van het bedrijf."
Archeologe
De boerderij staat officieel nog op
naam van de ouders. Maar Sentine
- een van oorsprong Westkappelse
naam - is nu de boerin. Ze loopt op
klompen. Dat wil niet veel zeggen,
ze deed het al toen ze als meisje bij
de scouting zat. Toch, meteen al in
haar eerste jaar op de boerderij
kreeg ze van een jongetje op de
camping een tekening. 'Voor de
boerin', stond erop. Die tekening
heeft ze bewaard. Terugblikkend
is het niet zo voor de hand liggend
dat Sentine in haar vaders voet
sporen zou treden. Ze heeft een
oudere broer en zus. Ga maar stu
deren, was het advies van haar ou
ders. Ze dacht aan studies met een
agrarische inslag zoals tropische
landbouw en tuin- en landschaps
inrichting. Maar opeens, van het
een op het andere moment, was
daar een ingeving: archeologie.
Dat studeerde ze van 2000 tot 2007
aan de Vrije Universiteit van Am
sterdam. Daarna werkte ze als ar
cheologe bij het Archeologisch
Dienstencentrum, een landelijk
onderzoeksbureau. Tot in 2017 de
boerderij riep.
Sentine: ,,Ik heb het boerenle
ven van kleins af aan geromanti
seerd. Het familiegevoel op zo'n
bedrijf, het samenwerken, dat is
mooi. Mijn vader benaderde me
zeven jaar geleden. Als ik niet voor
de boerderij voelde, zou hij delen
gaan verkopen. Ik had plezier in
het veldwerk als archeoloog, maar
twee derde van de tijd ging op aan
het schrijven van rapporten, wat ik
verschrikkelijk vond. Ik had mijn
man Gavin leren kennen in de be
roemde kazernebouwput van
Middelburg, waar hij de leiding
had over de opgraving. Hij heeft
altijd gezegd dat hij twee dingen
niet wilde: naar Zeeland verhui
zen en op een boerderij wonen."
Ze moet er zelf ook om glimla
chen. ,,En dat hebben we toch ge
daan. Hij is drie dagen per week
voor zijn werk van huis weg, mo
menteel zit hij in Delft in een op
graving naast de grafkelders van
de Oranjes omdat die moeten
worden uitgebreid. Als hij thuis
komt wachter er drie kinderen op
hem en een camping. Daar hikt hij
soms tegenaan. Hij wil wel eens
op de bank zitten. Met mij erbij."
Vijfde gewas
De camping, speelt die een rol van
betekenis? Sentine: ,,Het ging mij
meer om het boeren, de camping
was een bijkomstigheid." Tineke:
,,Vroeger gingen we van het met
de camping verdiende geld een
week of veertien dagen skiën." Jo:
,,We noemen de camping ons
vijfde gewas." Sentine: ,,Wie weet
hoe lang de akkerbouw nog blijft
lonen. Inmiddels heb ik het idee
dat we de camping goed hebben
neergezet. We zijn van 15 naar 25
plaatsen gegaan, er staan in het
seizoen permanent acht luxe ten
ten en je kunt sinds dit jaar privé-
sanitair huren. Het werkt, we heb
ben gasten die elk jaar terugko
men."
Dan is er de kwestie van de
overname van de boerderij. Sen-
tine knikt, er zijn nog wat hobbels
te nemen. Jo schat de veertig hec
tare land met boerderij op zo'n
vier miljoen euro. Hij wil het ge
heel graag voor een zacht prijsje
overdoen. ,,Maar", zegt hij, ,,voor
de helft is het nog niet haalbaar
voor haar."
Daarnaast is er de onzekere toe
komst van het boerenonderne-
men. Vader Jo noemt de huidige
situatie al verre van rooskleurig.
Van tarwe kun je niet leven en de
laatste vijf bietenjaren waren ma
ger. Vanuit Brussel worden toesla
gen verminderd, toeslagen die als
steun werden ingevoerd toen de
Europese markt werd opengesteld
voor Amerika, Rusland en de rest
van de wereld. Van 350 per hectare
naar 250 euro, dat voel je. Sentine
bezoekt bijeenkomsten waar ze
met collega-boeren de toekomst
aftast. Strokenlandbouw komt ter
sprake. En agroforestry, waarbij
bijvoorbeeld walnotenbomen
langs akkers worden gezet. Ook
over biologisch boeren wordt ge
sproken. Sentine: „Daarvoor heb
ik de kunde niet. Ik moet eerst de
reguliere akkerbouw in mijn vin
gers krijgen. Mijn vader zegt dat
het op zware klei niet gaat."
Jo: ,,Als ik 25 jaar was en ik zat op
goede grond, dan zou ik biologisch
gaan werken omdat er op dit mo
ment een goede boterham in zit.
Spuiten is een noodzakelijk
kwaad, we doen het zo weinig als
we durven. Weet wel, als de hele
wereld biologisch gaat, hebben
drie tot vier miljard monden niet
te eten."
En regels, natuurlijk gaat het over
de steeds weer veranderende re
gelgeving vanuit Den Haag en
Brussel. Sentine: ,,Om het kiemen
van opgeslagen aardappelen tegen
te gaan, bliezen we er tijdens de
bewaarperiode drie keer gas in.
Dat mag niet meer. We moeten
een alternatief middel gebruiken
dat vier keer zo duur is en minder
goed werkt."
Straks is het de tijd voor aardap
pels en bieten rooien, ploegen,
wintertarwe inzaaien. Sentine zit
graag op de tractor. Of het span
nend is, het leven van een boerin:
,,Het is meer dat het alomvattend
is, je bent nooit klaar. Het is jam
mer dat er voor de landbouw geen
stip op de horizon wordt gezet."
Jo: ,,Die onzekerheid door steeds
nieuwe regels, die raakt je diep in
je ziel." Sentine: ,,Iedereen weet
wat er met moet en veel ideeën die
worden aangedragen zijn niet toe
pasbaar in het hier en nu." Jo: ,,Een
paar jaar geleden moesten de
koeien de wei in, nu moet je ze ei
genlijk binnen houden en de me
thaan afvangen. Al die regels."
Sentine: „Gelukkig ben ik chro
nisch optimistisch." Jo: ,,Ik denk
dat je het best de recreatiekant op
gaat. En zorg dat je man zijn vaste
baan houdt."
V*.
Wie*
GO ZATERDAG 18 SEPTEMBER 2021
in je ziel
je diep
De 'riet-onderlaten-kap' van de schuur, dat wil zeggen:
het aan de binnenkant met riet beklede pannendak,
goed voor de isolatie en de ventilatie.
De vloer van de oude paardenboxen met
hardsteen op de plek waar de beslagen
achterbenen van de paarden stonden.
Boerderij annex minicamping
Oranjepolder bij Arnemuiden.
FOTO'S RUBEN OREEL
