Bijieveid wiide niet, maar ging toch
c Minister onaangenaam verrast door opstappen van coiiega Kaag
3
4
Ank Bijleveld wilde doorgaan als minister van Defensie, ook om
de in Afghanistan achtergebleven tolken in veiligheid te brengen.
Haar aanblijven was onderwerp van discussie en zou haar werk
alleen maar in de weg staan. Daarom vertrok ze gisteren toch.
De Kamer nam donderdagavond
een motie van afkeuring aan tegen
Bijleveld én minister van Buiten
landse Zaken Sigrid Kaag. D66'er
Kaag stapte op. Bijleveld hoorde dat
pas, zeggen ingewijden, in de zaal
van de Tweede Kamer. Ze voelde
zich geschoffeerd door D66, klinkt
het, omdat ze er vanuit ging dat
Kaag zou aanblijven. ,,Ank is vol
doende politica om ook af te treden
als ze dit had geweten'', zegt een
betrokkene. Zelf liet Bijleveld haar
verbijstering ook doorschemeren
tijdens de verklaring die ze aflegde.
,,Ik zal niet verhelen dat ik verbaasd
was over de gevolgen.''
Binnen het CDA ontstond giste
ren gedoe: partijgenoten vonden
het 'gek ogen' dat Bijleveld wél
bleef, terwijl Kaag opstapte. In Den
Haag werd een groot deel van de
dag koortsachtig overleg gevoerd.
Bijleveld liet zich niet zien in de
ministerraad, andere CDA-be-
windspersonen - onder wie partij
leider Wopke Hoekstra - arriveer
den later bij de ministerraad, som
migen vertrokken én kwamen weer
terug via een zijdeur. Toch stelde
Bijleveld dat ze niet onder druk is
gezet om af te treden.
Bijleveld geldt als zeer ervaren
bestuurder, binnen het CDA geldt
Ank is voidoende
poiitica om ook af
te treden ais ze dit
had geweten
ze als steunpilaar. Ze werd in 2017
als 'zekerheidje' naar Den Haag ge
haald. Maar als minister van Defen
sie kwam ze de laatste tijd al vaker
in de problemen. Vooral de kwes
tie- Hawija bleefhaar achtervolgen.
In die Iraakse plaats vielen in juni
2015 ongeveer zeventig burgerdo
den tijdens een Nederlands
bombardement. Vier keer werd ze
naar de Kamer geroepen voor een
debat, waarin ze er niet in slaagde
de mist rondom de misgelopen
aanval weg te nemen. Ook toen
kreeg ze een motie van afkeuring
én wantrouwen aan haar broek. Die
haalden destijds geen meerderheid.
'Pijn in het hart'
Bronnen rond het kabinet grapten
donderdag nog dat Bijleveld alleen
het ministerie van Defensie zou
verlaten als ze eruit zou worden ge
dragen, maar gisteren trok ze als
nog haar conclusies. ,,Ik kan niet
meer op een goede manier de ver
antwoordelijkheid dragen voor
mijn mensen'', zei ze. Die laat ze
'met pijn in het hart' achter op het
ministerie.
Terwijl het kabinet
afbrokkelt, levert het
op Prinsjesdag een
begroting af in stijl:
een laatste moetje.
Grote problemen
schuift het vooruit,
alleen het hoogst
noodzakelijke wordt
geregeld.
Te midden van de totale
chaos aan het Binnen
hof levert het demissi
onaire kabinet dinsdag
op Prinsjesdag 'ge
woon' een begroting in voor het
komende jaar. Waar het kabinet
uiteenvalt in onderlinge woede
gaat van de laatste begroting al
even weinig ambitie uit. Dat is
enerzijds niet zo vreemd: het kabi
net is immers demissionair. An
derzijds betekent het wel dat veel
grote problemen op het bordje van
de volgende regering komen. En
die lijkt, de rampzalige formatie
indachtig, verder weg dan ooit.
Toch trekt het kabinet, zo bleek
gisteren toen de stukken volgens
traditie uitlekten, wel veel geld uit
op het gebied van klimaat. Zo'n
6,8 miljard euro extra gaat naar
maatregelen om de CO2-uitstoot
te verminderen. Ook dat is inge
geven door dwang: het kabinet
geeft zo simpelweg gehoor aan de
uitspraak van het Urgenda-vonnis.
De Hoge Raad bepaalde eind 2019
dat de uitstoot van broeikasgassen
eind 2020 met ten minste 25 pro
cent verminderd moest worden
ten opzichte van 1990.
Verder dicht het kabinet vooral
een aantal gaten. Er wordt ruim
een half miljard extra besteed aan
de bestrijding van criminaliteit.
Volgens afspraak met de Kamer
gaat er ook 150 miljoen extra naar
de sociale advocatuur, en extra
geld naar Defensie.
Economische groei
Het kabinet wordt geholpen door
het economisch tij. In zijn voor
woord van de Miljoenennota
schrijft demissionair minister
van Financiën Wopke Hoekstra
dat de Nederlandse economie er
'opvallend goed' voor staat. De
'effectieve' steunpakketten - goed
voor in totaal 80 miljard euro -
hebben geholpen, denkt hij. Net
als de 'veerkracht' van de burgers.
Het Centraal Planbureau (CPB)
voorspelt zelfs een economische
groei van 3,5 procent, terwijl het
begrotingstekort in 2022 alweer
gaat dalen naar 2,3 procent. Ook de
staatsschuld daalt - en verder dan
eerder werd voorspeld. De werk
loosheid loopt na het wegvallen
van de steunpakketten slechts
licht op tot 3,5 procent in 2022,
voorspelt het CPB.
Daarmee draait de economie,
ook in vergelijking met andere
landen, alweer als een tierelier.
Toch kan de vlag nog niet uit: de
koopkracht neemt nauwelijks toe
volgend jaar - gemiddeld met
0,1 procent. Voor gezinnen met
kinderen en gepensioneerden zit
er gemiddeld geen vooruitgang in.
Het kabinet voelt zich kennelijk
niet aangewezen om burgers meer
geld toe te stoppen, wellicht van
wege de demissionaire status.
Tweedeiing
Die terughoudendheid is volgens
het CPB niet zonder gevaar: zo ligt
er een 'tweedeling' op de loer voor
mensen met een eigen woning en
huurders. Die laatste groep wordt
relatief armer door hoge huren,
terwijl huiseigenaren overhouden.
Dat zorgt voor 'vermogensonge
lijkheid'. Terwijl er juist een 'her
nieuwde financiële crisis' dreigt
als de huizenprijzen gaan dalen en
mensen in de schulden raken.
Mensen gaan bovendien meer
schulden aan, terwijl ook nog
wordt belegd met geleend geld.
Daarin schuilt het gevaar van
een financiële bubbel, iets waar
tegen het kabinet niet kan of wil
ingrijpen.
En het kabinet maakt op meer
terreinen een 'beleidsarme' begro
ting. Op het gebied van stikstof
werd achter de schermen gewerkt
aan nieuwe stikstofplannen, met
miljarden om boeren uit te kopen.
Maar met de instabiliteit van het
kabinet en te weinig draagvlak in
de Kamer schuift de regering dat
probleem door. Voor de woning
markt wordt weliswaar zo'n 100
miljoen uitgetrokken, maar dat
bedrag staat in schril contrast met
wat er nodig wordt geacht.
Zo komen veel vraagstukken
op het bordje van de volgende
regering. Terwijl op de vorming
daarvan - zacht gezegd - nog
weinig zicht is.
GO ZATERDAG 18 SEPTEMBER 2021
Ank Bijleveld legt
een verklaring af op
haar ministerie.
Hanneke Keultjes
Den Haag
- Ingewijde
Prinsjesdag is een
laatste moetje voor
instortend kabinet
Tobias den Hartog
Jan Hoedeman
Den Haag
Volgens
Wopke Hoek
stra staat
Nederland er
'opvallend
goed' voor.
FOTO ANP
De koopkracht neemt nauwe
lijks toe, maar het CBS voorspelt
3,5 procent economische groei.
