ZEELAND 11
donderdag 16 september 2021
De op deze pagina geplaatste opinie
stukken vindt u ook op onze website
onder het kopje Opinie
OPINIE PIETER IPPEL^
Het aan Vlissingen
beloofde
onderzoekscentrum
voor ondermijnende
criminaliteit heeft de
wind nog niet in de
zeilen, constateert
emeritus-hoogleraar
rechtsgeleerdheid
Pieter Ippel. Als het
nieuwe instituut niet
echt aanhaakt bij de
regio - en daar is hij
bang voor - wordt een
kans voor open doel
gemist.
Door de langgerekte
corona-impasse zijn
we bijna vergeten wat
er net daarvoor ge
beurde. Het kabinet
besloot in februari 2020 definitief
dat er geen marinierskazerne in
Vlissingen zou komen. Het was
een zelden vertoond tafereel: een
heftig en langdurig jokkende
staatssecretaris, een hevig sus
sende premier en - helemaal bij
zonder - boze Zeeuwse provincie
bestuurders. Den Haag onder
nam actie, althans op papier. Er
kwam een Gezant voor Zeeland,
de zeer ervaren en overijverige
Bernard Wientjes ging aan de slag.
En zie: nog voor de zomervakantie
lag er een plan, met als voornaam
ste onderdeel de volstrekt verras
sende aanleg van een 'Law Delta',
bestaande uit een extra beveiligde
bajes, een eveneens extreem be
schermde rechtbank en een exper
tisecentrum voor ondermijnende
en georganiseerde criminaliteit.
Onheilspellend
Karakteristiek en onheilspellend
was dat niemand uit de Zeeuwse
juridische wereld van tevoren van
de komst van het Walcherse Alca-
traz op de hoogte was. Ook de for
meel verantwoordelijken, zoals de
president van de rechtbank Zee
land-West-Brabant, de directeur
van de Middelburgse gevangenis
Torentijd en de plaatselijke officie
ren van justitie wisten van niks.
Over de extra beveiligde gevan
genis en rechtbank valt veel te spe
culeren. Of er werkelijk behoefte
aan is, blijft de vraag. Of er vol-
doende gespecialiseerd personeel
te vinden is, wordt een vraag.
Daarover een andere keer meer.
Net als de meeste insiders betwij
fel ik of die repressieve instituten
er ooit zullen komen.
Wat wel aantrekkelijk en stimu
lerend zou kunnen zijn, is de
komst van een onderzoekscen
trum voor georganiseerde en on
dermijnende criminaliteit. Het
gaat immers om een wijdvertakt
en moeilijk grijpbaar sociaal pro
bleem, dat de kwaliteit van de sa
menleving ernstig kan aantasten.
Het recente oprollen van mo
biele drugslabs in Zeeuwse dor
pen en het opsporen van grote
Zeeland zou zich als
praktijkgerichte
'kennis-hub' kunnen
profileren: Crime and
Criminology by the
Sea
hoeveelheden cocaïne in Vlis-
singse zee-containers maken dui
delijk dat dit probleem dichtbij
opduikt.
Impuls
Een dergelijk onderzoekscentrum
zou een impuls kunnen zijn voor
onderwijs en onderzoek aan de
Hogeschool Zeeland en University
College Roosevelt. Omdat ik lang
de cursus criminologie verzorgde,
weet ik hoeveel belangstelling er
bij studenten (en docenten) voor
deze thematiek bestaat. Zeeland
zou zich zo als praktijkgerichte
'kennis-hub' kunnen profileren:
Crime and Criminology by the
Sea.
Maar hoe zit het eigenlijk met de
voorbereiding? Een ambtelijke
kwartiermaker is al een jaar bezig,
maar veel schot lijkt er niet in te
zitten. Ministeries steggelen er
over wie nu wat moet betalen. Er
is wel een pand gehuurd in Vlis-
singen, maar wat voor soort on
derzoekers er zullen worden ge
huisvest blijft onduidelijk. Provin
cie-ambtenaren zeggen dat hun
'inhoudelijke betrokkenheid' niet
meer dan minimaal kan zijn.
Maar bovendien lijkt het er op
dat eerdere fouten worden her
haald: niemand uit het lokale pro
fessionele netwerk (rechtbank,
justitie) is het afgelopen jaar bij
Voorlopig zijn
de zeilen niet
gehesen en is er
ambtelijke en
politieke windstilte
de voorbereiding betrokken, nie
mand uit de bestaande criminolo
gische onderzoeksinstituten is ge
beld en op geen enkele manier is
nagegaan hoe het op te richten
centrum kan aanhaken bij de re
gionale kennis-economie. Dat is
niet alleen jammer, dat lijkt ook
een gemiste kans voor open doel.
Nieuwe initiatieven moeten open,
interactief en van onderop worden
vormgegeven en niet volgens het
motto 'voor ons, maar zonder ons'.
Het plan van Wientjes en zijn
kameraden heet Wind in de zeilen.
Voorlopig zijn de zeilen niet gehe
sen en is er ambtelijke en politieke
windstilte. Dat moet anders. Het
k^n ook anders. Overheden (pro
vincie, gemeenten) en maatschap
pelijke instellingen moeten er op
aandringen dat het expertisecen
trum onderzoeksprojecten gaat
doen, die werkelijk van belang zijn
voor onze regio. De overheden en
de Zeeuwse samenleving moeten
zich actiever en zelfbewuster op
stellen en de hele gang van zaken
kritischer begeleiden dan tot nog
toe. Het is tijd zelf het roer in han
den te nemen.
Pieter Ippel is emeritus-hoogle
raar rechtsgeleerdheid aan de
Universiteit Utrecht en Univer
sity College Roosevelt, voorzit
ter van het netwerk De Zeeuwse
Meesters en mede-initiatiefne
mer van Samen Recht Vinden
Zeeland. Hij studeerde crimino
logie, rechten en filosofie aan de
VU.
Bernard Wientjes (links) en staatssecretaris Raymond Knops bij de presentatie van Wind in de zeilen, met de aankondiging van onder
meer een Law Delta in Zeeland. foto lex de meester
GO
Nog geen Zeeuw gebeld over nieuw
onderzoekscentrum ondermijning
