II
II
Kelders voor soldaten en vleermuizen
8 ZEELAND
Herman Koch vertelt tijdens filmfestival over nieuw boek én Jiskefet
Martin Koolhoven in gesprek met Herman Koch (r). foto lex de meester
een rij. ,,Het was idioot. Er kwamen
enorm veel studenten op af, maar
ook hardcore Ajax-hooligans. De
Heineken Music Hall zei achteraf:
in onze hele geschiedenis hebben
we nog nooit zoveel bieromzet ge
had."
Het gesprek ging, uiteraard, ook
over film. Zoals over Wings of fame
uit 1990, waarvoor Herman Koch
samen met regisseur Otokar
Votocek het scenario schreef. Colin
Firth en Peter O'Toole speelden
erin mee. De film werd geen groot
succes. Maar het verhaalidee - een
hotel in het hiernamaals voor over-
leden beroemdheden, waar de
grootte van de kamer afhangt van
de mate waarin iemand nog wordt
herinnerd - spreekt Koch nog
steeds aan.
Ik heb het geschreven
uit een soort
medeleven met de
regisseur
Tijdens het maken zijn er helaas
te veel concessies gedaan, aldus
Koch. ,,Dick Maas, die de film had
geproduceerd, zei achteraf: zonde
dat we niet het oorspronkelijke sce
nario hebben verfilmd." Martin
Koolhoven kon zich dat voorstellen.
,,Ik zou deze film wel willen rema
ken."
Een film met Sophia - over een be
roemde cineast op leeftijd, die voor
zijn laatste film in zee gaat met een
piepjonge actrice - sluit aan op zijn
ervaringen met Wings of fame, zei
Koch. ,,Ik heb het geschreven uit
een soort medeleven met de regis-
seur die de hele tijd op de set denkt:
ik had een briljant idee, maar wat is
er nu uiteindelijk van overgeble
ven?"
Koch verklapte verder dat er vol
gend jaar een nieuw boek van hem
uitkomt. Dat ligt al klaar. ,,Dat
wordt op een dag gelanceerd, zon
der aankondiging. Dat heeft te ma
ken met waar het over gaat. Het is
explosief materiaal." Verder werkt
hij aan een roman over een thriller
auteur die in de gevangenis een
huurmoordenaar ontmoet die over
een enorm schrijftalent blijkt te be
schikken.
Herman Koch werd door regisseur
Martin Koolhoven (Oorlogswinter,
Brimstonegeïnterviewd. Dat was
tenminste de bedoeling. Koolhoven
was vooral zelf aan het woord en gaf
Koch weinig gelegenheid om een
Het was idioot. Er
kwamen enorm veel
studenten op af, maar
ook hardcore Ajax-
hooligans
antwoord af te maken. Toch kwa
men er mooie anekdotes voorbij,
vooral over de Jiskefet-periode.
Koch vertelde onder meer hoe ze in
2010 besloten de Heineken Music
Hall af te huren - een kleinere zaal
was niet beschikbaar - voor een
liveshow van De Lullo's. Dat leidde
tot zeven uitverkochte avonden op
SPOREN IN DE DELTA
Het afdalen van een trap is
een aardige metafoor voor
afdaling in het verleden. In
Sluis zijn beide opties sinds dit jaar
verenigd. 's Zomers kun je op ge
zette tijden onder begeleiding van
een gids de kelders van de West
poort bezoeken. Deze poort
maakte het allemaal mee: de mid-
deleeuwse bloeitijd van Sluis als
handelsstad en de latere periode
van 'Frontier Stadt'. Sluis, gelegen
aan het Zwin, was sinds de 14de
eeuw een voorhaven én concur
rent van Brugge. Vestingwerken
waren noodzakelijk. Aan weerszij
den van de havenmonding verre
zen het Groot en het Klein kasteel.
Ook kwam er een reeks bruggen,
wallen, grachten, stenen muren en
poorten.
Stenen Beer
De meest imposante was de in
1456 voltooide Westpoort of
Brugse poort. De Westpoort heet
in de volksmond meestal Stenen
Beer. Functie van dit onderdeel
was de scheiding van het zoete
grachtwater en het zoute Zwin.
Door verzanding van het Zwin
ging de commerciële bloei van
Sluis al voor 1500 teloor. Haar
nieuwe identiteit als vestingstad
dateert uit de Opstand tegen
Spanje. Sluis werd bij de Unie van
Utrecht (1579) deel van de opstan
dige gewesten. Tijdens de Spaanse
inname in 1587 door het militaire
genie Alexander Farnese raakte de
Westpoort onherstelbaar bescha
digd. Een spectaculaire campagne
van prins Maurits bracht Sluis in
1604 opnieuw aan 'Staatse' zijde.
Er volgden weer ingrijpende wer
ken. Een krans van bastions ont
stond, de Westpoort werd hersteld.
Rond 1700 volgden nieuwe aan
passingen door de beroemde ves-
tingbouwkundige Menno van
Coehoorn.
In de stadswallen sluimerden de
restanten van de Westpoort na
dien voort, mét haar drie kelders
die dienden als soldatenverblijf
met keuken en opslag voor wapens
en kruit. Pas in de jaren 60 volgde
restauratie. Een wankele ladder
bood toegang tot de kelders. Lokaal
erfgoeddeskundige Henk Hen-
drikse verzocht in 2016 de ge
meente Sluis als eigenaar om de
kelders toegankelijker te maken.
Omdat er beschermde vleermui
zen verblijven, waren de reacties
aanvankelijk terughoudend. Hen-
drikse: ,,Pas na bemoeienis van een
lokale politieke partij kwam er
schot in de zaak."
Ook de Rijksdienst voor Cultu
reel Erfgoed kwam kijken en ver
leende toestemming voor aanleg
van een trap, mits vrij opgehangen
in de traptoren. Het resultaat is een
nieuwe metalen wenteltrap die
groepjes bezoekers een letterlijke
afdaling in het verleden verschaft.
woensdag 15 september 2021
'Van een briljant idee blijft
in de film vaak weinig over'
- Herman Koch over Een film met
Sophia
Vlissingen
- Herman Koch over liveshows
van De Lullo's
Als jongen van een jaar of 16
twijfelde Herman Koch: regis
seur of schrijver worden? Het
werd het laatste. En bepaald
niet zonder succes. Met zijn net
verschenen roman, Een film
over Sophia, verenigt hij beide
liefdes. Gisteren was hij te gast
bij Film by the Sea om te praten
over dat boek.
Rolf Bosboom
Een tweewekelijkse rubriek
over Zeeuwse vondsten, histori
sche sporen en verhalen
Jan J.B. Kuipers
Soldatenverblijf in de West
poort. FOTO HENK HENDRIKSE
