Minister doet
niets tegen giftig
jacobskruiskruid
'Het is belangrijk de kennis
over Etty levend te houden'
4
Teler wil aandacht voor scheve marktsituatie: 'Prijzen zijn schandalig laag'
,,Ze mogen weg voor 25 cent per
kilo. Dat is een kwart van de super
marktprijs. Zo heeft de raper een
voordeeltj e en verdien ik er ook nog
iets aan", zegt Uitdewilligen.
Met zijn veldverkoop wil hij de
aandacht vestigen op de 'scheve
marktsituatie in de landbouw'. ,,Ik
heb 750.000 kilo plantuien geoogst
waarvoor ik in de huidige markt
3 tot 4 cent per kilo krijg. Dat is ver
onder de kostprijs van 10 cent per
kilo. Met deze schandalig lage prij
zen lijd ik dus zwaar verlies. Het
gekke is dat een kilo uien in de su
permarkt gemiddeld 1 euro kost,
terwijl de boer moet toeleggen op
de teeltprijs. Dat is oneerlijk."
Minimumprijs
Er moet echt iets veranderen aan
het marktsysteem, zodat boeren
weer een fatsoenlijke boterham
kunnen verdienen, zegt Uitdewil-
ligen. ,,Ik vraag tijdens de raapactie
25 cent per kilo. Dat is een prijs
waarmee een uienteler goed uit de
voeten kan. Voor ons zou dat de mi
nimumprijs moeten worden, wil
len we nog rendabel uien kunnen
telen. Ik ben het zat dat we onze
mooie uien zo ongeveer moeten
weggeven."
Noodkreet
Plantuien zijn vroege uien die di
rect moeten worden verkocht. Ze
zijn minder lang houdbaar dan
zaaiuien, die uitermate geschikt
zijn voor wereldwijde export in
koelcontainers. Uitdewilligen heeft
er 11 hectare van staan. Eerst moet
hij van de berg plantuien af. „Telers
kunnen plantuien niet lang bewa
ren. Ze moeten weg en dat weet de
handel. Dat verklaart mede de bela
chelijk lage prijzen."
Uitdewilligen heeft niet de illusie
dat consumenten hem zaterdag van
750.000 kilo uien afhelpen. ,,Dit is
gewoon een noodkreet. Ik heb
daarna twee keuzes: de plantuien
Ik ben het zat dat we
onze mooie uien zo
ongeveer moeten
weggeven
onderploegen of ze voor een appel
en een ei verkopen aan Poolse afne
mers. Die hebben de capaciteit om
de uien te schillen en te verwerken.
Uien van Poolse bodem zijn van
mindere kwaliteit. Voor hen is onze
belabberde situatie een buiten
kansje. De Polen zijn maar wat blij
met onze afdankertjes."
Peekluts
De teler uit Sint Kruis hoopt dat
Zeeuwen zaterdag massaal komen
rapen op het veld aan de Kerkweg,
pal naast café Zeelandia. Tussen
10.00 en 17.00 uur kunnen rapers er
hun zakken vullen. Betalen kan op
de dam. De uienverkoop is een uit
gelezen kans voor wie goedkoop
een grote pan uiensoep of 'peekluts'
wil maken ,,Ik maak er flink re
clame voor op sociale media. Het
zou mooi zijn als er veel mensen
komen. En misschien heeft het café
ook extra klandizie van rapers."
De Duitse regering steunt de ver
bouwing van het pand tot Etty Hil-
lesum Huis. Dat wordt een plek
voor onderzoek, ontmoeting en de
bat over het werk van de Joodse
schrijfster, de holocaust en het
joods leven in Zeeland. Vanwege de
subsidie brachten Schmid-Drech-
sler en zijn collega Thomas Walter
gisteren een bezoek aan het Etty
Hillesum Huis.
,,Wij steunen wereldwijd projec
ten over de holocaust. Vooral om de
geschiedenis bespreekbaar te ma
ken en jongeren te informeren",
zegt Walter. ,,Zo steunen we ook
het Nationaal Holocaust Museum
in Amsterdam met 4 miljoen euro.
Belangrijk aan het Etty Hillesum
Huis is dat het haar geboortehuis is,
in de stad ligt en een plek voor sa
menkomst biedt."
Dagboek vertaald
Net als in Nederland wordt Etty
Hillesum in Duitsland iets over
schaduwd door de veel bekendere
Anne Frank, zegt Schmid-Drech
sler. ,,Maar haar dagboek is in de ja
ren 80 ook in het Duits vertaald en
je kunt het overal kopen. We vin
den het belangrijk de kennis over
Etty levend te houden."
De verbouwing van Hillesums
geboortehuis aan het Molenwater
begint in oktober. Caroline Diepe-
veen van het Etty Hillesum Huis
hoopt dat de opening in januari kan
plaatsvinden. De verbouwing kost
75.000 euro. Die kan doorgaan
dankzij de Duitse subsidie van
14.000 euro, zegt Diepeveen. ,,Dat
gaf de doorslag." Voor de inrichting
van het pand en de expositie is nog
eens 50.000 euro nodig.
Dit jaar is er sprake van een explo
sieve groei van het jacobskruis-
kruid. Dat zorgt voor risico's. Gra
zende dieren laten het kruid door
gaans links liggen vanwege de bit
tere smaak, maar via gekuild gras
en hooi kunnen ze het toch bin
nenkrijgen.
Dat kan leiden tot leverfalen en
soms zelfs tot de dood bij vooral
paarden. Zo verloor boerin Bertie
Steur uit Renesse dit jaar vier
paarden aan het kruid. Land
bouworganisatie ZLTO sloeg
alarm en heeft aangedrongen op
een landelijke aanpak.
Minister Schouten ziet dat niet
zitten, antwoordt zij op schrifte
lijke vragen van de VVD-Kamer-
leden Peter Valstar en Thom van
Campen. Volgens de bewinds
vrouw is er weinig bekend over
het daadwerkelijk aantal dieren
dat ziek is geworden of overleden.
Er zijn in elk geval weinig beves
tigde gevallen.
Voedsel voor insecten
Mogelijk gaat het om 'enkele tien
tallen' paarden per jaar die ziek
worden of overlijden. ,,Dat be
treur ik, maar dit vormt geen aan
leiding om hier beleid voor op te
stellen." Een verplichte bestrij
ding vindt ze ongewenst, ook om-
Het is aan andere
overheden om de
verspreiding van het
kruid tegen te gaan
dat het kruid 'zeer waardevol' is
voor de biodiversiteit. Zo'n 150 in
sectensoorten gebruiken het als
voedsel.
Schouten wijst erop dat het ja-
cobskruiskruid zich vooral ver
spreidt via wegbermen. Het is dan
ook aan Rijkswaterstaat, provin
cies en gemeenten om eventueel
maatregelen te nemen. Volgens de
minister is verspreiding van het
kruid goed te voorkomen.
woensdag 15 september 2021
Boer Marijn kan uien niet kwijt
Wie voordelig uien wil inslaan,
kan ze zaterdag rapen in Sint
Kruis. Omdat de marktprijzen
voor plantuien bedroevend laag
zijn, verkoopt teler Marijn Uitde-
willigen ze liever voor een
schijntje aan consumenten. Di
rect vanaf het land.
Frank Balkenende
Sint Kruis
- Marijn Uitdewilligen, uienteler
Het geboortehuis van Etty Hille
sum in Middelburg is 'een au
thentiek ankerpunt in de ge
schiedenis'. En daarom zeer be
langrijk om te behouden, zegt
Moritz Schmid-Drechsler, cultu
reel attaché van de Duitse am
bassade in Nederland.
Maurits Sep
Middelburg
j Kijk op de site
s bij /video
Minister Carola Schouten is
niet van plan maatregelen te
nemen tegen jacobskruiskruid.
Een verplichte bestrijding van
de giftige plant, zoals de boe
ren willen, vindt zij veel te ver
gaan.
Rolf Bosboom
Vlissingen
Bertie Steur in een wei vol jacobskruiskruid. Vier van haar
paarden overleden aan het kruid. foto marieke mandemaker
Caroline Diepeveen (Etty Hillesum Huis) en Martin Stoetzel (architect) geven uitleg over de verbou
wing van het Etty Hillesum Huis aan Thomas Walter (tweede van rechts) en Moritz Schmid-Drechsler
(geheel rechts) van de Duitse ambassade. foto boaz timmermans
