Rode Kruis helpt met dammen en geulen overstromingen tegen te gaan
7
Een maand na de
verwoestende
dubbelslag van een
aardbeving met een
kracht van 7.2 en de
tropische storm Grace
maakt Haïti nog
steeds de balans op.
En het is wachten
op de volgende
natuurramp in dit
seismologisch
kwetsbare gebied.
Tenminste 2248 doden
zijn nu geregistreerd
en het aantal gewon
den is opgelopen tot
meer dan 12.000. Maar
liefst 137.000 gebouwen op het ei
land zijn onbewoonbaar gewor
den of zwaar beschadigd. Unicef
schat dat meer dan een half mil
joen kinderen lijden in de nasleep
van de gebeurtenissen. Het uitge
stelde schooljaar begint nu waar
schijnlijk eind van deze maand. En
dit nadat vorig schooljaar werd ge
teisterd door de pandemie en door
gewapende groepen die kinderen
of leraren ontvoeren om losgeld te
krijgen.
En nog altijd verkeert het land
in een politieke crisis door de
moord op president Jovenel Moïse,
nog maar twee maanden geleden.
Geweld, wanbeleid en corruptie
zijn aan de orde van de dag, ook
hulpdiensten hebben daar last
van. ,,Ramp na ramp treft Haïti.
Het is alsof de hemel ons op het
hoofd valt", zei een medewerker
van een hulpdienst tegen persbu
reau Reuters.
Dammen
Moeilijk in al die ellende een beé-
tje hoop te vinden. En toch is die
er, meldt Naomi Nolte, woord
voerder van het Rode Kruis Ne
derland vanaf de zuidkant van het
eiland. Daar, nabij het dorp Les
Anglais, 250 kilometer westelijk
van de hoofdstad Port-au-Prince,
heeft een Nederlands preventie
project van dammetjes en geulen
het in ieder geval gehouden.
Les Angles ligt aan zee, onder
aan een heuvel. In het verleden
werd het dorp regelmatig bescha
digd door orkanen en tropische
stormen en de hevige regenval die
deze meebrachten. Huizen spoel
den weg en - net zo erg - complete
oogsten werden vernietigd.
Deze keer niet, vertelt Nolte aan
de telefoon terwijl ze het gebied
bezoekt. ,,Er zijn op de berg geulen
gegraven die het water afvoerden.
Een rij bomen die was geplant
heeft de stroom water die vanaf de
berg omlaag kwam, gebroken.
Onderaan hebben we samen
met dorpsbewoners van keien
dammen gebouwd en ook die heb
ben het gehouden. Het is een ge
meenschappelijk project."
Het preventieplan werd gefi
nancierd door het Nederlandse
Rode Kruis in samenwerking met
het Prinses Margriet Fonds. In een
video van het Rode Kruis zegt een
Berichten over
geweld zorgden
ervoordatde
hulpverlening trager
op gang is gekomen
dankbare bewoonster uit de regio
wat het scheelde: de beschadiging
viel mee, de oogst spoelde niet
weg. Sterker, door een systeem
van irrigatie met de geultjes en
dammetjes was de oogst de voor
gaande jaren beter dan normaal.
Aan het sediment dat nog tegen
de dammen aan ligt, kun je zien
hoe hoog het water heeft gestaan,
aldus Nolte. ,,Een orkaan houd je
niet tegen, maar je kunt wel zor
gen dat de bewoners beschermd
worden. Preventie is nog steeds de
meest humanitaire vorm van
hulpverlening." Elke euro geïnves
teerd in het gebied scheelt zeven
euro aan noodhulp.
Er zijn meer lessen getrokken op
Haïti. De vele voorlichting die daar
mede door het Rode Kruis is gege
ven, heeft ook gewerkt. Anders
dan in 2010, toen 230.000 mensen
omkwamen bij een lichtere aard
beving, zijn mensen deze keer niet
gaan schuilen in onveilig gewor
den gebouwen. Door naschokken
stortten vele daarvan alsnog in. Nu
waren ze nadrukkelijk gewaar
schuwd uit de buurt te blijven.
Groot verschil met de ramp van
2010 is wel dat het epicentrum
deze keer verder van het dichtbe
volkte Port-au-Prince lag.
Orkanen
Klimaatverandering helpt niet.
Juist dit gebied zal volgens experts
vaker worden bezocht door orka
nen en zwaardere stormen. ,,Het is
al een arm land. Mensen zijn erg
afhankelijk van landbouw en vis
serij, sectoren die juist kwetsbaar
zijn bij dit soort rampen'', zegt
Nolte. ,,Op Grace waren we voor
bereid, maar op de aardbeving
twee dagen ervoor niet. Natuurlijk
verlenen we noodhulp, maar we
proberen tegelijk te focussen op
langetermijnprojecten. We zitten
nog maar aan het begin van het or
kaanseizoen. We kunnen de klok
erop gelijkzetten dat er nog een
storm of een orkaan over dit ge
bied gaat razen. Hoe zorgen we dat
mensen dan zo goed mogelijk be-
schermd zijn, terwijl sommigen
nu nog zonder onderdak zitten?
Dat zijn lastige vraagstukken."
Een van de problemen die erbij
is gekomen, is het toegenomen ge
weld. Bendes maken het land on
veilig. Er zijn berovingen geweest
van hulpkonvooien. Volgens Uni
cef is het aantal slachtoffers van
gewapende aanvallen door crimi
nele bendes dit jaar aanzienlijk
toegenomen. Dat varieert van
moorden en verkrachtingen tot
ontvoeringen. De meeste hulpver
leners komen 's avonds niet meer
op straat. ,,De veiligheidssituatie is
gecompliceerd. Het was al onrus
tig voordat de aardbeving er kwam
en dit heeft er niet aan bijgedra
gen. Die berichtgeving over ge
weld is een van de redenen ge
weest dat de hulpverlening trager
op gang is gekomen dan we zou
den willen. We hebben heel veel
hulpgoederen ingevlogen via de
hoofdstad en het was moeilijk die
ter plaatse te krijgen. We kijken
naar opties van vervoer per heli
kopter en per boot.''
Gehoopt wordt dat het land
weer wat stabiliteit krijgt als er
weer een president is. Volgens de
plannen zouden er over twee
maanden presidentsverkiezingen
zijn.
GO DINSDAG 14 SEPTEMBER 2021
Een bescheiden Nederlands
lichtpuntje in geteisterd Haïti
Bob van Huët
Rotterdam/Port-au-Prince
- Naomi Nolte, Rode Kruis
Bij Déjoie zijn samen met lo
kale partijen dammetjes aange
legd die de omgeving moeten
beschermen tegen overstro
ming. foto rode kruis
G Naomi Nolte bij bomen die zijn
aangeplant om erosie tegen te
gaan. De regio wordt door aard
bevingen én overstromingen ge
plaagd. fotos rode kruis, getty images
