GEZOND
Ook mijn leven wordt
beheerst door angsten
Operatie lang niet altijd nodig voor mannen
20
René Diekstra
Mannen kunnen net zo goed als
vrouwen last krijgen van urinever-
lies. Uroloog Eveline Broers (40)
van Maxima MC in Eindhoven over
wat je eraan kunt doen.
Boxershorts
met extra
laagjes in
het kruis
a anderhalfjaar zijn
de gezamenlijke
repetities van mijn
koor gelukkig weer
begonnen. Ik heb
het oefenen en uitvoeren erg
gemist. Toch voelde het wat
onwennig - zo niet ongemak
kelijk - toen ik de zaal in
kwam met tientallen andere
koorleden, al zaten we netjes
op 1,5 meter afstand en werd er
denk ik voldoende geventi
leerd. Dat gevoel werd ver
sterkt toen de koorleider met
adem- en stemoefeningen be
gon. In mijn verbeelding zag
ik uit tal van monden concen
traties virusdeeltjes de zaal in
'In mijn verbeelding
zag ik uit tal van
monden allemaal
virusdeeltjes de
zaal in vliegen'
vliegen. Ik probeerde me ge
rust te stellen met de gedachte
dat ik gevaccineerd ben en dus
weinig te vrezen heb. Dat
hielp even.
Maar angst laat zich niet zo
gemakkelijk het zwijgen op
leggen. Zo was er al snel een
stemmetje in mijn hoofd dat
zich afvroeg of Pfizer wel vol
doende weerstand zou bieden
tegen de deltavariant. Zouden
m'n medekoorleden met
soortgelijke gedachten spelen?
Ik kon het niet aan hun ge
zichten zien, dus besloot ik
maar voluit mee te doen met
de repetitie.
René Diekstra is voor het
eerst weer bij een repetitie
avond van het koor. Hij
geniet ervan, maar heeft
ook last van angstige
gedachten.
Drie kwartier later, toen de
pauze aanbrak, was mijn angst
verdwenen. Ik vroeg me zelfs
af waarom ik me zo druk had
gemaakt. Ik leef nog, heb geen
Covid-symptomen, ben rede
lijk beschermd en ik geniet
van deze avond.
Toen ik later naar huis reed,
merkte ik hoezeer mijn leven,
en naar ik veronderstel dat van
veel mensen, wordt beheerst
door angsten. Angsten voor
pandemieën, ziekten, klimaat
rampen, ongelukken, geweld,
onveiligheid, armoede, afwij
zing, vereenzaming, verlies
van dierbaren, de dood, enzo
voorts.
Begrijpelijk dat we een groot
verlangen hebben naar een
angstvrij bestaan. Maar bestaat
zoiets? Nee, zegt de inmiddels
overleden dichter W.H. Auden
die de Pulitzerprijs voor poë
zie kreeg voor zijn gedicht The
Age of Anxiety, vertaald is dat
'het tijdperk van de angst'. Hij
begon aan het gedicht tijdens
de Tweede Wereldoorlog,
maar voltooide het pas jaren
daarna. Die waanzinnige oor
log was dan wel over, maar de
angst was niet weg. Mogelijk
was die zelfs toegenomen,
want die had andere bronnen
volgens Auden. Zoals het niet
meer te verdringen bewust
zijn hoe beïnvloedbaar en
kwetsbaar wij mensen zijn en
hoe verschrikkelijk we ons ten
opzichte van elkaar kunnen
gedragen.
Anders gesteld, onze be
staansangst komt niet zozeer
voort uit het denken over hoe
de toekomst eruit kan zien, als
wel uit de twijfel of we daar
invloed op hebben.
,,De belangrijkste
groep met serieuze
klachten zijn de mannen die een
prostaatoperatie hebben gehad, met
name een prostaatkankeroperatie.
Dat kan leiden tot zoveel urineverlies
dat het probleem operatief moeten
worden verholpen. Dat is een vorm
van stressincontinentie, wat inhoudt
dat de sluitspier niet meer goed
werkt, bijvoorbeeld bij springen,
hoesten, sporten of andere drukver-
hogende momenten.
Dan is er nog een groep mannen
met urge (Engels voor 'drang') incon
tinent, dat is urineverlies bij aan
drang: je haalt het toilet vaak nét niet.
Dat komt bij zowel mannen als vrou
wen voor, en meer bij mensen met
een neurologische aandoening, zoals
MS, parkinson of na een beroerte.
En dan heb je nog overloopinconti-
nentie. Als je niet goed leegplast - bij
een vergrote prostaat - kan een man
last krijgen van urineverlies zónder
dat hij aandrang voelt omdat de blaas
simpelweg te vol raakt en overloopt.
De blaas kan soms wel meer dan een
liter urine bevatten zonder dat je het
doorhebt.''
Vanaf welke leeftijd beginnen de
problemen?
,,De meeste mannen die een pros
taatoperatie ondergaan zijn 50-plus-
sers. Ik denk dat in de totale bevol
king zo'n 20 procent van de mannen
boven de 60 jaar last heeft van enige
mate van urineverlies. Urge inconti
nentie kan al optreden op jongere
leeftijd. Er is een grote groep die last
heeft van licht urineverlies of na-
druppelen. Die groep zien we niet
vaak op ons spreekuur, vanwege
schaamte of omdat de klacht niet zo
ernstig is dat de patiënt behandeling
overweegt.
Veel mannen accepteren het en
doen er verder niets aan; soms ver
vangen ze vaker hun onderbroek, of
zelfs dat niet, hoor ik weleens van
partners. De stap naar een inleg-
'Als je een wandeling
maakt, kun je een con-
doomkatheter omdoen
die vocht opvangt'
kruisje of andere middelen is vaak
groot; dat is immers toegeven dat er
iets aan de hand is.''
Bovendien worden inlegkruisjes als
iets vrouwelijks beschouwd.
,,Dat klopt. Vrouwen zijn vanwege
hun menstruatie gewend inlegmate-
riaal te gebruiken, voor mannen ligt
dat gevoeliger. En er zijn ook prakti
sche bezwaren. Op de mannenpoli in
Veldhoven komen mannen die flink
incontinent zijn na een prostaatkan-
keroperatie, en zij vertellen dat er op
mannentoiletten meestal niet van
zelfsprekend een prullenbak staat,
zoals bij vrouwenwc's.
Ik heb weleens een man op het
spreekuur gehad die vertelde: 'Ik
vroeg bij de bar of ik misschien een
prullenbakje kon meenemen naar
het toilet, en de barman zei: 'Lever
het maar gewoon hier in'. Alsofje
tegen een vrouw zegt: 'Kom je ge
bruikte tampon maar direct achter de
bar brengen'. Dat wil je toch niet?''
„Jazeker. Na een prostaatoperatie is
de kans op urineverlies in de eerste
weken tot maanden hoog en wordt
zo snel mogelijk begonnen met bek-
kenbodemfysiotherapie. Na twaalf
maanden is het overgrote deel van de
patiënten niet meer incontinent; on
geveer 26 procent van de mannen
heeft na twaalf tot vijftien maanden
nog pads nodig. Dat is enkele drup
pels verlies.
Als het ernstiger is, wordt verder
gekeken, bijvoorbeeld naar de moge
lijkheden van een operatieve correc
tie, zoals een sluitspierprothese. Dat
is een driedelig systeem van een
manchet om de plasbuis, een ballon
netje in de onderbuik en een pompje
dat in de balzak wordt geplaatst en
het mogelijk maakt om te plassen.
Dit is de meest ingrijpende behande
ling, maar ook een heel effectieve.
Voor mannen met een nog redelijke
sluitspierfunctie is ondersteuning
van alleen een bandje bij de plasbuis
vaak al voldoende.''
,,Ja, zoals een condoomkatheter: een
condoom met een zakje eraan die het
vocht opvangt. Die kun je omdoen
als je een lange wandeling gaat ma
ken, dan hoefje niet met verband
materialen rond te lopen. Sommige
mensen zijn heel tevreden met een
penisklem; een bandje dat de penis
r- l-J
DINSDAG 14 SEPTEMBER 2021 GO
c Reageren?
rene.diekstra@dpgmedia.nl
Als-ie maar blijft
VIVIAN DE GIER
^aardoor krijgen man
nen last van inconti-
nentieklachten?
- EVELINE BROERS
Zijn er behandelingen?
Zijn er ook alternatieven zónder
operatie?
Janneke Schellekens
ontwerpt lingerie die
inlegmateriaal overbo
dig maakt. Dat deed ze
al voor vrouwen, nu is
er ook een lijn voor
mannen. ,,Voor mannen
is het een nog groter
taboe om inlegkruisjes
of incontinentiemateri-
aal te dragen dan voor
vrouwen, heb ik ge
merkt. Daar kan onder
goed bij helpen. De
bamboe herenboxers
die ik heb ontworpen
zijn zwart en hebben,
net als het dameson
dergoed, meerdere
laagjes bamboe in het
kruis, die zowel anti-
allergeen zijn als be
schermen tegen natte
plekjes. Deze bescher
ming is onzichtbaar in
het herenondergoed
verwerkt.''
De eerste collectie
Pavone Men bestaat
uit drie modellen.