nationale
vacaturebank
15
INTERVIEW
GYNAECOLOOG GUNILLA KLEIVERDA
Gunilla Kleiverda werkte dertig jaar in het Flevoziekenhuis en
twintig jaar voor Women on Waves. Nu gaat de gynaecoloog-
met-een-missie met pensioen. Hoe is het anno 2021 met 'baas
in eigen buik'? ,,Het moet een reguliere medische behandeling
worden. De vrouw beslist, de abortuspil bij de drogist.''
Het erkennen van de autonomie
van vrouwen kan nog altijd beter vol
gens Gunilla Kleiverda (1955). „Vrou
wen geven via sociale media met
#genoeggezwegen aan dat zij niet
altijd een keus hebben. Ze mógen
niet thuis bevallen of de bevalling
móét worden ingeleid, ze móéten aan
het CTG (hartfilmpje van het kind,
red.) en krijgen een knip zonder dat
het hen wordt gevraagd. Onderzoek
en behandeling kunnen echter alleen
met toestemming van vrouwen. Zij
hebben een basaal recht om ja of nee
te zeggen. Dat is ook het standpunt
van artsenfederatie KNMG.''
Kleiverda verzet zich tegen onno
dige medicalisering. ,,Natuurlijk is
het een vooruitgang dat we met
echo's in een vroeg stadium ontdek
ken dat de foetus een open ruggetje
heeft. Maar standaardgebruik van het
CTG door gynaecologen bij een be
valling kent ook nadelen, zoals meer
kans op een kunstverlossing of kei
zersnede. In Nederland krijgt 46 pro
cent van de vrouwen tijdens de eer
ste bevalling een knip. In Denemar
ken is dat 7 procent en in Zweden
6 procent. Als vrouwen laten weten
geen knip te willen, mag je die als
zorgverlener niet zetten, ook al maak
je je zorgen over het kind. Als in
spoedsituaties ingrijpen nodig is,
moet het nog steeds in overleg, met
goede informatie, instemming en
respect voor de autonomie van vrou
wen.''
Zelf leerde Kleiverda tijdens haar
opleiding niet vrouwen om toestem
ming te vragen. Als opleider in het
Flevoziekenhuis vertelt zij jonge
arts-assistenten en verloskundigen
dat achter elke barende vrouw een
compleet mens zit, met een voorge
schiedenis en wensen. „Jargon als
'Verloskamer 6 moet om 12.00 uur
getoucheerd' kon bij mij niet door de
beugel.''
Plichtlijnen
Zorgverleners hebben volgens haar
het beste voor met vrouw en kind,
maar realiseren zich niet altijd dat
voor hen gewone handelingen voor
zwangeren en barenden niet vanzelf
sprekend zijn. ,,Zij vergeten vrouwen
te informeren en ervaren richtlijnen
te vaak als plichtlijnen.'' Zo hebben
we in Nederland de richtlijn dat de
gynaecoloog tijdens de bevalling elke
twee uur inwendig onderzoek doet.
De WHO raadt om de vier uur aan.
,,Geef vrouwen de tijd en grijp niet
onnodig in.''
Net zo belangrijk als zelfbeschik
king bij zwangerschap en bevalling,
vindt Gunilla Kleiverda autonomie
van vrouwen in de abortuszorg. ,,Niet
elke zwangerschap is gewenst. De
morning-afterpil haal je zonder re
cept bij de apotheek. Ben je een paar
dagen over tijd, dan zouden vrouwen
niet zelf mogen beslissen en beschik
ken over een medicamenteuze zwan
gerschapsafbreking als de overtijd
behandeling (tot zes weken zwanger,
red.)?''
Ze wil ook hier de wens van vrou
wen respecteren. ,,Zij beslissen over
het voorkomen van zwangerschap
door anticonceptie en, als dat niet
lukt, over niet zwanger willen zijn.
Meestal omdat ze overtuigd zijn dat
ze een toekomstig kind niet kunnen
geven wat ze zouden willen.''
Het afbreken van een zwanger
schap na zes weken valt in Nederland
onder de abortuswet (1984). Huis
artsen mogen geen Mifepriston voor
zwangerschapsafbreking tot negen
weken verstrekken. Vrouwen moeten
daarvoor naar een abortuskliniek.
Kleiverda: „Gynaecologen en huis
artsen gebruiken Mifepriston echter
ook bij een spontane miskraam. Een
curettage in het ziekenhuis is dan
niet nodig. Het middel is zelfs de
beste behandeling. Toch zit deze pil
niet in het basispakket, curettage wel.
Bij een miskraam begeleid door de
huisarts, moeten vrouwen Mife-
priston zelf betalen. De politiek wil
niet dat met deze pil bij miskramen
onbedoeld ook de zogenoemde abor
tuspil wordt vergoed.''
Een wetsvoorstel van GroenLinks
en PvdA over verstrekking van de
abortuspil door huisartsen wacht op
behandeling in de Tweede Kamer.
D66 stelt voor de vijf dagen bedenk-
Als vrouwen
laten weten
geen knip te
willen, mag
je die als
zorgverlener
niet zetten
tijd voor zwangerschapsafbreking af
te schaffen. Kleiverda steunt beide
voorstellen, als tussenstappen.
„Abortus moet helemaal uit het
strafrecht, het moet een reguliere
medische behandeling worden. De
vrouw beslist, de abortuspil bij de
drogist. De abortuspil is veilig en
moet toegankelijk zijn en vergoed
worden voor zowel miskramen als
een vroege abortus. Dan kunnen
vrouwen daadwerkelijk baas in eigen
buik zijn.''
Abortusboot
Vanaf het begin in 1999 is Kleiverda
als gynaecoloog betrokken bij Wo
men on Waves. Deze stichting geeft
informatie, trainingen en workshops
en biedt veilige abortus buiten de
territoriale wateren in landen waar
abortus illegaal is, op de 'abortus
boot'. Sinds 2005 kunnen vrouwen,
na een digitaal consult, bij Women
on Waves Mifepriston bestellen.
Daarmee kunnen zij zelf een abortus
opwekken als zij niet langer dan ne
gen weken zwanger zijn. Complica
ties zijn dan zeldzaam.
,,Onze medicamenteuze abor
tushulpverlening online betekent
veel voor vrouwen over de hele we
reld. Het biedt een alternatief voor
illegale abortussen, waar zovelen aan
overlijden. Nu met Covid-19 zien
we dat online verstrekking van de
abortuspil in veel landen reguliere
zorg is.''
Je vindt je nieuwe baan op nationalevacaturebank.nl
ik ben die
ZORGVULDIGE
STYLIST
die jullie
team komt
versterken.
wie je
ook bent,
wat je ook
wil worden,
GO DINSDAG 14 SEPTEMBER 2021
'Abortus moet
helemaal uit
het strafrecht'
Annemiek Onstenk
Almere
Gunilla Kleiverda:
„Jargon als 'Verlos
kamer 6 moet om
12.00 uur getou
cheerd' kon bij mij
niet door de beugel.''
FOTO MARCO OKHUIZEN
- Gunilla Kleiverda
O
