Taliban 2.0: 'Vrouwen mogen studeren, maar wel apart'
Aarde wacht met smart op gruis van proefboringen: was er leven op rode planeet?
8
Stukje bij beetje ontrafelen wij aardbewoners de
geheimen van planeet Mars. Een Marsverkenner
verzamelde vorige week twee nieuwe monsters.
Die geven over een jaar of tien mogelijk antwoord
op de vraag of er ooit leven was op de planeet.
Rondlopen op Mars,
dat gaat (nog) niet.
Daarvoor is er te
weinig zuurstof,
de lucht bestaat er
voor 95 procent uit kooldioxide.
Maar zouden we een eindje op
de rode planeet kunnen wande
len - wetenschappers moeten
dan een manier vinden om die
kooldioxide om te zetten in
zuurstof- wat zien we dan?
,,Je moet je een heel droog,
bergachtig gebied voorstellen
met veel rotsen, hier en daar
zandduinen", zegt Inge Loes
ten Kate, Marskenner en uni
versitair hoofddocent aan de
Universiteit Utrecht. „Plekken
op de aarde die je er een beetje
mee kunt vergelijken zijn de
Atacama-woestijn in Chili, heel
droge delen van de Amerikaan
se staat Utah, stukken van Ant
arctica. Al is daar natuurlijk wel
stromend water, en op Mars
niet.''
Vorige week boorde de Mars
verkenner Perseverance Rover
twee monsters uit een stuk
rots, die volgens de Amerikaan
se ruimtevaartorganisatie Nasa
'waarschijnlijk vulkanisch'
was, met 'hints van zouten die
oud water kunnen bevatten'.
Ten Kate: ,,Dat het vulkaange
steente is, verbaast me niet heel
erg. Het zoutgehalte zou wel
interessant kunnen zijn.''
Het is een flinke uitdaging,
materiaal verzamelen op een
planeet waar geen mensen
kunnen komen, en dat materi
aal vervolgens ook nog eens
nauwkeurig analyseren. ,,Op
zich weten we mede dankzij
beelden al heel veel van Mars'',
stelt Ten Kate. ,,We weten zo'n
beetje wat de condities daar
zijn. We weten dat er ooit stro
mend water moet zijn geweest,
we krijgen een idee van de mi
neralen die op Mars aanwezig
zouden kunnen zijn. Maar als
we het materiaal hier op aarde
echt gedetailleerd kunnen on
derzoeken, zouden we in een
klein monster veel meer kun
nen ontdekken.''
Robot
Of er een robot naar Mars ge
stuurd zou worden die deze
monsters zou kunnen maken,
was nog een hele discussie,
weet Ten Kate, die eerder be
trokken was bij de voorganger
van de Perseverance Rover, Cu
riosity. ,,Een andere optie was
om een robot te sturen die daar
méér kan doen, maar die geen
monsters zou nemen die naar
de aarde gebracht kunnen wor
den.''
Op die monsters, Montdenier
en Montagnac geheten, moeten
we nog wel een tijdje wachten.
De verwachting is dat het nog
een jaar of tien duurt voordat
een nieuwe missie de contai
nerbuisjes met het materiaal
ophaalt. ,,Tot die tijd liggen de
Als we
organismen
aantreffen,
hoe zien die
e
precies uit?
samples daar gewoon'', zegt
Marskenner Ten Kate.
Leven
Het materiaal zou uiteindelijk
meer moeten vertellen over die
ene buitengewoon interessante
kwestie: was er ooit leven op
Mars, wanneer dan, en wat pre
cies? Nasa wil met de Perseve
rance bewijs vinden dat er mi
croben (organismen die te klein
zijn om met het blote oog te
kunnen zien) hebben geleefd
op de rode planeet, die een
stukje kleiner is dan de aarde.
Curiosity trof al organisch
materiaal aan. In de Jezero-kra-
ter, waar de zeswielige Perseve
rance nu is, zijn de omstandig
heden voor leven volgens de
onderzoekers gunstiger, wat de
kans op een belangrijke vondst
vergroot. Mogelijk mondde er
lang, lang geleden een rivier uit
in een meer. ,,Dat wordt na
tuurlijk heel spannend'', blikt
Ten Kate alvast tien jaar voor
uit. ,,Als we micro-organismen
aantreffen, hoe zien die er dan
precies uit?''
Het materiaal op Mars kan
volgens haar niet alleen veel
vertellen over de historie van
die planeet, maar ook over onze
eigen aarde. ,,We weten heel
weinig van de vroegste historie
van onze eigen planeet. 3,5 mil
jard jaar geleden, toen er op
aarde leven ontstond, was er op
Mars waarschijnlijk veel water.
Op aarde is het leven zich sinds
die tijd alsmaar blijven ontwik
kelen, op Mars is dat veel vroe
ger gestopt. Dat maakt het ma
teriaal ook voor onze eigen pla
neet heel interessant.''
Dat heeft de minister voor Hoger
Onderwijs van de nieuwe taliban-
regering gisteren bekendgemaakt
op een persconferentie. Minister
Abdul Baqi Haqqani legde het
nieuwe beleid uit, enkele dagen na
dat de nieuwe heersers van Afgha
nistan een regering hadden ge
vormd die volledig uit mannen be
staat. Vooral de westerse wereld wil
weten in hoeverre de taliban nu an
ders gaan handelen dan de eerste
keer dat ze de macht hadden, eind
jaren 90. Toen mochten meisjes en
vrouwen geen onderwijs krijgen en
werden ze goeddeels uitgesloten
van het openbare leven.
De taliban hebben meerdere ke
ren gesuggereerd dat ze zijn veran
derd, ook in hun houding ten op
zichte van vrouwen. Ze hebben de
afgelopen dagen echter geweld ge
bruikt tegen vrouwelijke demon
stranten die gelijke rechten eisen.
Minister Haqqani zei dat de taliban
de klok niet twintig jaar terug wil
len draaien. ,,We zullen beginnen
voort te bouwen op wat er vandaag
bestaat.''
Vrouwelijke universitaire stu
denten zullen echter te maken krij
gen met beperkingen onder de tali
ban, waaronder een verplichte
dresscode. Haqqani zei dat hijabs
verplicht zullen zijn, maar specifi
ceerde niet of dit verplichte hoofd
doeken of ook verplichte gezichts
bedekkingen betekent. ,,We zullen
niet toestaan dat jongens en meisjes
samen studeren'', zei hij. ,,We zul
len geen gemengd onderwijs toe
staan.''
Vakken
Haqqani zei verder dat de vakken
die aan universiteiten worden on
derwezen ook zullen worden her
zien, maar wilde daarover niet ver
der uitweiden. De taliban, die een
harde interpretatie van de islam on-
derschrijven, hadden muziek en
kunst verboden tijdens hun vorige
regeringsperiode.
De uitspraken van de nieuwe
heersers worden zeker niet voor
waar aangenomen. ,,De taliban lie-
gen en Frankrijk zal geen enkele re
latie aanknopen met hun nieuw ge
vormde regering'', zei de Franse
minister van Buitenlandse Zaken
Jean-Yves Le Drian zaterdag al.
- Bob van Huët
v-T 1
MAANDAG 13 SEPTEMBER 2021 GO
Over tien jaar komen de
monsters van Mars
Chris van Mersbergen
Utrecht
Inge Lops'
ten Kate,
Marskenner
E De Perseve
rance speurt
op Mars naar
mogelijk bewijs
van leven. foto afp
KABOEL
Vrouwelijke studenten in Afgha
nistan kunnen blijven studeren
aan universiteiten, ook op post
doctoraal niveau. Wel gebeurt
dit in aparte klaslokalen en isla
mitische kleding is verplicht.
Meisjes
lopen in
Kaboel de
trap op in
hun school
gebouw, op
weg naar de
les. FOTO AP
