ZEELAND GEBOEKT
Tussen wijd
water en
harde koppen
n
7
Komend najaar kunnen we weer echt in gesprek gaan met schrijvers, groot
en groter, beroemd en nog beroemder. In samenwerking met de Grote Kerk Veere
organiseren de PZC en de Middelburgse boekhandel De Drvkkery de serie 'Literaire
Gesprekken in de Grote Kerk van Veere' met Annejet van der Zijl, David Van
Reybrouck, Freek de Jonge en Coen Verbraak.
Annejet van der Zijl (1962) staat nu in de
schijnwerpers met haar actuele historische ro
man Fortuna's kinderen. Ze maakte naam als
schrijfster van het spannende levensverhaal.
Haar biografie over Annie M.G. Schmidt won
in 2003 de Zeeuwse Boekenprijs. In het we
reldwijd vertaalde en bekroonde Sonny Boy
(2004) vertelt ze het waargebeurde liefdesver
haal van de Surinaamse student Waldemar
Nods en de gescheiden Rika van der Lans in
vooroorlogs Den Haag. Vorig jaar schreef ze
het boekenweekgeschenk Leon Juliette.
Daarin lezen we hoe de in 1818 naar Amerika
geëmigreerde avonturier Leon Herckenrath
zijn hart verliest aan het slavenmeisje Juliette,
met haar trouwt en zijn leven waagt om haar
met hun kinderen naar Nederland over te
brengen. Het pas verschenen Fortuna's kinde
ren borduurt voort op het boekenweekge
schenk: we volgen Leons en Juliettes oudste
dochter Fortuna en haar Hollandse man tij
dens de Goldrush in Californië.
PZC-verslaggever Jan van Damme interviewt
de schrijfster. De avond wordt omlijst met
muziek van het Middelburgse trio Sunshine
Cleaners met Jacqueline Heijmans, Sjef Her
mans en Geert de Heer.
Vlaming David Van Reybrouck (1971) is cul
tuurhistoricus, archeoloog en schrijver van ro
mans, toneelteksten, columns en essays.
Afrika en in het bijzonder Congo zijn belang
rijke thema's in zijn werk. Voor zijn in 2010
verschenen studie over de door de Belgische
koning Leopold II uitgebuite kolonie Congo
won hij de AKO Literatuurprijs en de Libris
Geschiedenisprijs. In 2014 ontving hij de Gou
den Ganzenveer voor 'zijn veelzijdigheid en
bezielende wijze van schrijven'. In Veere geeft
hij een lezing naar aanleiding van zijn vorig
jaar gepubliceerde Revolusi, een geschiedenis
van de Nederlandse kolonisatie van Indonesië.
Van Reybrouck is, zo laat hij in interviews we
ten, geschrokken van het 'wegkijken en weg
moffelen' van Nederlanders als het over het
koloniale verleden gaat. Hij werkte vijfjaar
lang aan zijn monumentale Revolusi, waarvoor
hij zo'n tweehonderd nog levende ooggetui
gen van de onafhankelijkheidsstrijd inter
viewde: Indonesiërs, Indo's, Nederlanders, Ja
panners. Het online geschiedenismagazine
Historiek 'Revolusi is een indrukwekkende
wetenschappelijke prestatie: niet alleen is het
een prachtig en goed leesbaar overzichtswerk
over de Nederlands-Indonesische geschiede
nis, maar het boek voegt, door de talloze inter
views en het benadrukken van de globale con
text, ook nieuwe perspectieven toe aan de be
staande geschiedschrijving.'
Het eerste deel van de memoires van cabare
tier Freek de Jonge (1944) verschijnt 14 okto
ber. De titel is Kom verder! Het zal niet verba
zen dat de schrijver en theatermaker een
hinkstapsprong maakt. Deel 2 van zijn me
moires verscheen al in 2017 onder de titel Reik
halzend verlangen. Daarin had hij zijn debuut
roman Zaansch Veem uit 1987 opgenomen. In
het nu gepubliceerde eerste deel duikt de
theatermaker in zijn jongste levensjaren en
geeft daarbij een beeld van het leven van zijn
grootouders en ouders. Het verhaal begint in
de zomer van 1900 als de 14-jarige grootvader
tijdens het koeien hoeden op Schouwen-
Duiveland een 'Roeping' krijgt waarin hij
wordt gevraagd voortaan aan God te gehoor
zamen. In die lijn wordt vader Andries vijftien
jaar later voorbestemd tot predikant. Freek de
Jonge woonde van 1962 tot 1965 in Kloetinge,
zijn vader was in die jaren godsdienstleraar
op het Christelijk Lyceum voor Zeeland in
Goes.
Coen Verbraak (1965) is journalist en pro
grammamaker. Begin dit jaar verscheen van
zijn hand De Molukkers, een vergeten geschiede
nis. Tussen eind maart en eind juni 1951 kwa
men er twaalf schepen aan in de havens van
Rotterdam en Amsterdam met in totaal 12.500
Molukkers. Of 'Ambonezen' zoals ze toen
werden genoemd. Verbraak maakte over de
'onvrijwillige ballingschap' ook een vierdelige
televisiedocumentaire die afgelopen mei en
juni werd uitgezonden. In zijn boek vertelt hij
de levensverhalen van drie generaties Moluk-
kers in Nederland aan de hand van veertien
interviews. Het gaat over de rol van Molukkers
in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger,
de loze beloftes en hoe ze daarna werden be
handeld. Coen Verbraak staat bekend als één
van de meest spraakmakende interviewers
van Nederland. Hij publiceerde in 2020 Oor
logskinderen, gesprekken met mensen die als
kind de oorlog hebben meegemaakt. Zijn tv-
serie Kijken in de ziel werd bekroond met de
Zilveren Nipkowschijf en de Sonja Barend
Award. Eerder maakte hij de series Wij willen
leven! over de Molukse kapingen en 'Onze jon
gens op Java'.
PZC-journalist Jan van Damme interviewt de
schrijver. De Molukse gitarist Rudy de Quel-
joe, die speelde in bands als Dragonfly, Brain-
box en Massada, verzorgt de muziek.
Korting
Abonnees van de PZC krijgen korting op de
kaarten voor de lezingen, ze betalen 10 in
plaats van 15 euro. Via de sites drukkerijmid-
delburg.nl en grotekerkveere.nl kunnen kaar
ten worden besteld. Voor de korting voor
PZC-abonnees moet een code worden inge
voerd, toegespitst op de lezing: PZC-vander-
zijl, PZC-vanreybrouck, PZC-dejonge en PZC-
verbraak. Per persoon kunnen maximaal twee
kaarten met korting worden gekocht.
Zeeuwse schrijvers
Zo kon het ook, en zo wilde
ik het ook. Zo onbeteugeld
en tegelijk zo indringend
schrijven als Bert Schierbeek in
Het boek Ik. Dat boek uit 1951 was
inmiddels al lang literatuurge
schiedenis, maar voor mij was het
een kwart eeuw later helemaal
nieuw. Vandaar de schok en van
daar mijn pogingen tot navolging.
Zelfs tijdens het eindexamen, de
stelopdracht Nederlands, speelde
ik Schierbeekje. De zilvervisjes,
de papiervernietigers, de brand
stapels hebben hopelijk inmiddels
hun werk gedaan.
Bert Schierbeek, zijn naam is
voor altijd verbonden met Het boek
Ik. Nu ik de roman weer opsla,
krijg ik gelukkig niet opnieuw het
zo-ga-ik-het-ook-doen gevoel,
maar de woordenstroom blijft
overrompelend. De reden om te
gaan herlezen is het pas uitgeko
men Niemand is waterdicht, de
mooie biografie door Graa
Boomsma.
Schierbeek blijkt een Zeeuwse
schrijver in zich te hebben. De bi
ografische feiten wijzen nauwe
lijks in die richting: hij werd in
1918 geboren te Glanerbrug
en overleed in 1996 te Amsterdam.
Maar er bestaat ook zoiets als ge
droomde biografie. Zie zijn
tweede roman, nog in traditionele
stijl geschreven, Gebroken Hori
zon (1946). In dat boek geeft de au
teur zijn dubbelganger Rob van
Vierhouten een tweede jeugd: 'Ik
werd uitbesteed bij een oude tante
in Zeeland. Tussen wijd water en
harde koppen
ben ik groot
gebracht'.
We gaan
ook naar Zee
land in Het
boek Ik, naar
mijnheer Bol-
man, groot
handelaar in
fïetsen en naar
diens dochter die een kind ver
wacht van een Noorse matroos. Ik
doorgrond de regels waarin het al
lemaal wordt beschreven nog
steeds niet, regels als 'Drink oude
heer Bolman en vergeet het ver
driet van de fietsen en gros in
Middelburg plat'. De dochter komt
met verzuchtingen als 'de lange
Jan is mij nooit te veel geweest' en
'o de tuinen van middelburg de
walcherse walgtuinen van de ogen
mijn ouders ze waren er achter
voor ik het wist'.
Wat een alarmerend proza, of is
het toch ratelende poëzie? Een
nieuwe taal voor een oud gevoel.
Schrijven als het leven, schrijven
om te overleven.
maandag 13 september 2021
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
tii
Annejet van der Zijl, Freek de Jonge,
Coen Verbraak en David Van Reybrouck
(vlnr). foto's anp en illias teirlinck
Schrijvers in de Grote Kerk
Vrijdag 29 oktober om 20.00 uur: Annejet
van der Zijl
Zaterdag 6 november om 20.00 uur: David
Van Reybrouck
Zondag 14 november om 16.00 uur: Freek
de Jonge
Vrijdag 19 november om 20.00 uur: Coen
Verbraak
Mario Molegraaf
Graa Boomsma: Niemand is wa
terdicht De biografie van Bert
Schierbeek - Uitgeverij De Bezige
Bij, 672 pagina's, gebonden,
39,99 euro.
NIE
WATE
