Saskia Noort
Ooit waren feiten
nog gewoon feiten
Dierenmens
De zeearend van de prins
Op een oude
foto zien we de
prins voldaan
rondkijken
12
Saskia Noort schrijft op deze plek
wekelijks over nieuws dat haar raakt.
Op social media heb ik steeds vaker discussies over de waarheid.
Dat gaat meestal zo: iemand post dat de politie heeft bevestigd
dat er eigenlijk 250.000 mensen in Amsterdam liepen te de
monstreren tegen de coronamaatregelen, maar dat de main
stream media dit weigeren af te drukken. Ik reageer dan met
mijn eigen observatie als grachtengordelgleuf zijnde, namelijk dat het er
inderdaad veel waren, maar zeker geen 250.000. Niet dat ik ze stuk voor
stuk geteld heb, maar de hele stad was ontwricht ware het er 250.000 ge
weest. Bovendien, waarom zouden de mainstream media dat niet vermel
den en waar is die bevestiging door de politie precies? Het antwoord is
voorspelbaar. 'Tja, jij hebt jouw waarheid, en ik de mijne. Ik hoop voor je
dat je op een dag ook wakker wordt.'
Dat verdomde coronavirus heeft ook een pandemie aan dooddoeners
veroorzaakt. Zijn er van de waarheid twee, drie of wie weet ontelbaar veel
versies? Nee natuurlijk niet. Het is godsonmogelijk dat er zowel 20.000 als
250.000 demonstranten door Amsterdam lopen. Of dat corona wel én niet
bestaat. Dat het vaccin levens redt en de enige uitweg uit deze crisis is én
vele doden en onvruchtbaren veroorzaakt plus een 5g-chip in je aderen zet.
Klimaatverandering kan niet zowel echt als nep zijn.
'Maar wie bepaalt jouw waarheid?' vragen de Facebookwijzen, want zij
die in de alternatieve waarheid geloven zijn er meestal als de kippen bij,
alsof ze nooit iets anders te doen hebben dan op comments reageren. Dit is
waar het gaslighten begint. Tornen aan de waar
heid die ik ken, die gebaseerd is op feiten. Maar
wie heeft dan deze feiten bepaald? Wetenschap
pers, artsen, journalisten, statistieken, waarheids
vinders, rechters, de politie? Tot voor kort waren
feiten gewoon feiten, en statistieken statistieken.
Inmiddels wantrouwt een groeiende groep men
sen alles wat aan de basis van onze democratie
staat, en ook aan onze democratie zelf. De feiten
zijn dat we mogen stemmen, mogen schrijven en
zeggen wat we willen, mogen demonstreren ook,
de spot mogen drijven met de Jodenvervolging,
gratis bescherming tegen het coronavirus mogen
weigeren. Ongevaccineerd verplegend personeel mag mensen met een zeer
kwetsbare gezondheid verplegen, waar deze kwetsbare patiënt niet mag
weten of zijn/haar verzorger gevaccineerd is.
En toch, in hun waarheid zuchten we onder een dictatuur en staan ze al
met een been in het wappie-concentratiekamp. Hele families en vrienden
groepen vallen uit elkaar door de op angst gebaseerde wanen die gezien
worden als 'kritisch denken' en 'ontwaken'. Kinderen laten zich stiekem
vaccineren, en worden bij ontdekking de deur uitgezet. Liever nemen deze
vrijheidsstrijders het levensgevaarlijke ivermectine, een middel dat para
sieten bij dieren bestrijdt, of het hartritmestoornissen veroorzakende
hydroxychloroquine. Dat de ernstig zieken op de ic nu vooral bestaan uit de
wakkeren onder ons, maakt het allemaal ontzettend verdrietig. Want een
maal daar, in de kunstmatige coma aan de beademing, wordt pas duidelijk
dat er maar een waarheid is, gebaseerd op feiten, en dat je leven gered moet
worden door de schapen die je zo hartgrondig bestrijdt.
Meestal gaat de krant over mensen. Annemarie Haverkamp schrijft over
dieren met een verhaal.
Ruim dertig jaar later staat
Bernards adelaar nog altijd
in het Natuurmuseum op
de Holterberg. Een bijzon
dere vogel zonder verhaal,
want een verhaal is er niet
echt. Behalve dan dat ZKH
het exotische dier liet op
sturen naar de Sallandse
Heuvelrug nadat hij daar
ter gelegenheid van het
vijftigjarig bestaan een
nieuw diorama had ge
opend.
Wat een diorama is? Een
soort kijkkast, een vitrine
zo je wilt. Of een stilleven,
maar dan met opgezette
dieren erin. Het museum
in Holten begon in 1938 in
een schuur als een verza
meling diorama's, gemaakt
door natuurkenner Piet
Bos. Mensen konden er ko
men kijken naar de
schoonheid van de natuur.
Laten we eerlijk zijn,
Bernhards arend is niet het
fraaiste stuk uit de collec
tie. En eigenlijk is het een
vreemde vogel, want het
museum exposeert alleen
Europese soorten. ,,Zijn
witte kop is een beetje ge
lig'', zegt conservator An
ton van Beek als hij hem op
een tafel zet. ,,En hier tus
sen de veren op de borst zit
een kale plek.'' Maar een
gegeven Afrikaanse zee
arend kun je niet in de bek
kijken. Die zet je netjes in
het depot en haal je tevoor
schijn als het zo uitkomt.
Over de opgezette vogel
is niets bekend. Hoe kwam
Bernhard eraan? Misschien
kreeg hij hem zelf ooit als
relatiegeschenk, of nam hij
hem mee van een van zijn
vele reizen. De in 2004
overleden prins-gemaal
vloog vaak naar het Afri
kaanse continent om er te
jagen. In 1961 was hij een
BERNARDS
ADELAAR
van de oprichters van het
World Wildlife Fund
(WWF) en tot zijn dood
bleef hij voorzitter van de
Nederlandse tak, het We
reld Natuur Fonds. Niet zo
wonderlijk dus dat hij een
Afrikaanse adelaar in zijn
bezit had. Misschien heeft
hij hem speciaal voor het
museum laten opzetten,
kan ook.
Conservator Van Beek
strijkt met een ganzenveer
over het verenkleed van de
zeearend. ,,Zo doen we
dat", zegt hij, ,,als we een
vogel een beetje willen fat
soeneren.'' Hij blaast wat
stof tussen de poten van
daan. De Afrikaanse zee
arend is een achterneef van
de beroemde bald eagle,
sinds 1782 het patriottisti
sche symbool van de Ver
enigde Staten. Het Afri
kaanse familielid is de
luidruchtigste van alle zee
arenden en roeptfwie-jaa
jo-jo-jo als hij zich laat drij
ven op de wind. Hij komt
voor in het zuiden van
Afrika, en dus als muse
umstuk in het Neder
landse Holten sinds 1988.
Bernhards verdwaalde
roofvogel is vooral een
mooie kapstok voor een
charmant en succesvol
museum. Zoals gezegd be
gon natuurkenner Piet Bos,
die ook met een uitklap
bare kist vol opgezette die
ren door het land reisde,
ermee in 1938. Hij maakte
vier levensechte wildtafe-
relen die hij achter glas
plaatste en openstelde voor
publiek. Vader Piet droeg
zijn liefde voor de natuur
over op zoon Kees, die hij
als kleine jongen al in een
rugzak meedroeg over de
Holterberg. Hij leerde zijn
kinderen op de grond te
liggen tussen de bomen en
het bos te ruiken. Kees, die
het museum in 1963 over
nam, herkende alle wilde
reeën er aan hun gezicht.
Hij timmerde een stoel in
een boom van waaruit hij
duizenden uren filmde.
Kees prepareerde alle op
gezette dieren zelf door het
skelet in een houding te
zetten, er dan de contouren
van het beest omheen te
kleien, daar een gipsafdruk
van te maken en die dan te
bekleden met de gelooide
huid. Kees had kunstaca
demie gedaan, dus schil
derde hij ook alle achter
gronden van de diorama's
zelf. Hij breidde het mu
seum - zonder een cent
subsidie - uit met nieuwe
zalen en collecties. Voor
het jubileum nodigde hij
hoogstpersoonlijk prins
Bernhard uit. En hij kwam
nog ook! De prins opende
een diorama van 'Holter-
berg 15.000 jaar geleden',
toen hier nog rendieren en
sneeuwhoenders voor
kwamen. Waarschijnlijk
moest hij een knop in
drukken waarmee het licht
aanging, dat weet Anton
van Beek niet helemaal ze
ker omdat hij hier toen nog
niet werkte. Op een oude
krantenfoto zien we de
prins - anjer op het revers
en de handen in de zakken
- voldaan rondkijken. Mis
schien dacht hij op dat mo
ment wel aan die Afri
kaanse zeearend die hij
thuis nog ergens op de
schoorsteenmantel had
staan.
ft
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 2021 GO
De opgezette Afrikaanse
zeearend arriveerde in
een houten kist. Op het
bijgevoegde briefje stond
alleen 'met vriendelijke
groet, Zijne Koninklijke
Hoogheid Prins Bernhard'.
Daar moesten ze het maar
mee doen.
Soort:
Afrikaanse zeearend
Woonplaats:
Holten
Bijzonderheid:
staat in een depot
Heeft u een suggestie
voor een dier met een ver
haal? Mail annemarie.haver-
kamp@persgroep. ne t
