MEDIA CULTUUR 25
Geregeld grijpt Jules van Hessen in,
legt de repetitie stil om aanwijzingen
te geven. Beckand begon drie jaar
terug met een koptelefoon in de huis
kamer ('Luisterde ik op Spotify'), re
peteerde tweemaal per maand in
Amsterdam met twee vleugelpianis
ten en daarna individueel met Van
Hessen. ,,Dan zong hij de muziek: pa-
dam, padam, padam, pam, pam, pam,
pSm, pam", doet Beckand hem na. ,,Je
moet een levend iets dirigeren."
Machine
Daarna kwamen de orkestleden. ,,Ze
zijn op elkaar ingespeeld, maar heb
ben de dirigent nodig", vertelt Van
Hessen. ,,Om de machine aan de
praat te houden. Dit is een stuk met
veel tempowisselingen. Dan moet de
dirigent snel schakelen, maar als je
achter de feiten aanloopt, schiet je in
eigen doel."
Dat doel is 8 en 9 oktober in Amare
optreden in de nieuwe muziekzaal
van het Residentie Orkest. ,,Een jon
gensdroom. Alsof je in een vol sta
dion debuteert in het eerste van
ADO", vindt Beckand. Zo ver is het
nog niet. Hij heeft nog een paar we
ken. Die kan hij goed gebruiken. Te
gen het einde van de repetitie gooit
hij van frustratie zijn stokje weg. Zijn
gezicht staat op onweer. ,,Ik wist even
niet waar ik was, moest schakelen",
verzucht de leerling even later. ,,Ik
heb al die puntjes in onzichtbare laat
jes in mijn hoofd, maar ik kon er zo
snel even niet bij."
Wouter Vossen met een geruststel
lende glimlach. ,,Het wordt span
nend, maar we hebben nog even en
het gaat heus lukken.'
coachen. Maand na maand, drie jaar
lang. ,,Tijl leest geen noten, doet alles
uit zijn hoofd. Hij heeft zich vastge
beten in het stuk en hij doet het fan
tastisch."
Geboortejaar
Tijl Beckand maakt al jaren televisie
programma's over klassieke muziek,
waarvan hij in zijn jeugd - naast
theater en voetbal - in vervoering
raakte. Hij deed de Tiende van Tijl,
liep de Bach-route. ,,En in 2017 dacht
ik: straks in 2020 is het 250ste geboor
tejaar van Beethoven, daar moet ik
iets mee. Ik wist ook dat het Residen
tie Orkest een nieuw muziekpaleis
zou krijgen, Amare in Den Haag. Hoe
gaaf zou het zijn als ik dat zou combi
neren? Het publiek vangen door de
Negende Symfonie van Beethoven te
dirigeren? Door iemand zoals ik, die
geen noten leest en gewoon een baan
heeft, maar drie jaar lang zijn tijd en
energie in dit project steekt."
AvroTros zag het optreden als het
sluitstuk van een docuserie over
Beethoven die aan het einde van dit
jaar wordt uitgezonden. Daarin reist
Beckand naar Tokio, Wenen, Berlijn,
Bonn en Mechelen. Corona duwde
het project een jaar vooruit. ,,Elk na
deel heeft z'n voordeel: kon ik nog
iets langer repeteren", gniffelt hij.
De Negende van Beethoven - Tijl
Beckand praat erover alsof het zijn
eerste vriendinnetje was, zijn eerste
succes met de Lama's of dat ene doel
punt in de B-jeugd van ADO. ,,Ik was
15 toen ik het stuk voor het eerst
hoorde. In een trailer van Die Hard
van Bruce Willis. Ik ben gaan zoeken
en vond het stuk in de bibliotheek.
Vanaf dat moment heb ik het denk ik
wel duizend keer beluisterd."
Ruim drie decennia later staat
Beckand in het voormalige gebouw
van ROC Mondriaan in Den Haag
voor de aanvoerders van de strijkers:
concertmeester Wouter Vossen, vio
list Justyna Briefjes, altviolist Han
nah Strijbos, cellist Justa de Jong en
Frank Dolman met de contrabas.
Stuk voor stuk laten zij hun blikken
huppelen: van hun eigen instrumen
ten, de bladmuziek op de standaard
naar het 'moeilijke' gezicht van Tijl
Beckand, hun gelegenheidsdirigent.
Hij geeft Wouter Vossen tijdens het
stuk een vette knipoog. „Precies op
het juiste moment. Een gebaar, een
blik, een knipoog, ze geven het ge
voel: nu moet jij", verduidelijkt Vos
sen. ,,Wat Tijl doet, tón eigenlijk niet.
Nu zijn we met z'n vijven, maar
straks staat hij voor 85 musici. Plus
een koor. En allemaal kijken we naar
hém. Allemaal zijn we gewend de
dirigent te volgen. Die moet weten:
daar komen de hoorns binnen, hier
moet ik de tweede violen helpen en
dat is een inzet van de contrabas. Het
is bizar hoe knap Tijl dat doet."
Nieuwe dingen
Beckand: ,,Ik heb heel vaak gedacht:
waar ben ik aan begonnen? De Ne
gende, het belangrijkste muzikale
stuk uit de geschiedenis. Ik dacht dat
ik het goed kende, maar gaandeweg,
noot na noot, maat na maat, kwam ik
Alsof je
iemand zonder
benen de
marathon
laat lopen
music
donderdag 9 september 2021
erachter dat dat niet zo was. Ik ont
dekte er wel driehonderd nieuwe
dingen in."
Voor info over het concert van Tijl
Beckand en het Residentie Orkest
op 8 en 9 oktober: www.amare.nl
Tijl Beckand oefent
de Negende van Beet
hoven met leden van
het Residentie Orkest.
Rechtsboven zijn
mentor, dirigent Jules
van Hessen.
FOTO'S GUUS SCHOONEWILLE
44
—Jules van Hessen, de
dirigent die Tijl Beckand
coacht
Voor meer informatie check Qmusic.nl of de Qmusic app.
