drukken op Nederland'
V.
17
het Duitse model dat het met een ouderwetse
industrie toch zo goed deed in Azië en China.
Daar werden inderdaad heel veel Duitse auto's
verkocht. Maar de laatste jaren, zeg maar vóór
corona, zagen we Duitsland al achterop raken,
aldus Brzeski.
Voorsprong
Op het gebied van techniek hebben niet Duit
sers, maar Nederlanders de voorsprong uit de
dwepende reclameslogan van Audi ('voor
sprong door techniek'). Brzeski: ,,En nu wordt
het heel belangrijk of Duitsland die grote in
vesteringen gaat doen in meer innovatie. Dan
moet je kijken naar structurele veranderingen
van de Duitse automobielindustrie naar
groene auto's, naar investeringen in digitalise
ring en naar wat Duitsland allemaal gaat doen
met klimaatverandering." Want vanwege de
verwachte grote schaal waarop dat allemaal
kan gebeuren, wordt Duitsland bijna vanzelf
een motor voor het toekomstige groene Eu
ropa. Fijn voor ons, want dan kunnen we als
het slimme buurjongetje mooi aanhaken bij
aanstaande miljardeninvesteringen.
„Duitsland is het belangrijkste land in
de Europese Unie'', zegt Jürgens nog
maar eens voor de zekerheid. Wie Merkel ook
opvolgt, die persoon gaat ook een stempel
drukken op Nederland.
Op de Rheinuferpromenade klaart het op
die middag. En het is er oergezellig. Hier kun
je dus zonder afspraak Nederlanders tegenko
men. En stuk voor stuk hebben die het enorm
naar hun zin in Duitsland. ,,De gemütlichkeit,
zo herkenbaar. En het eten is heerlijk. Wat ik
ook mooi vind is dat het verenigingsleven hier
nog zo leeft", zegt Johan Michorius uit Gro
ningen bewonderend. Gerrit en Jo Oosterveld
staan op het punt nog even de stad in de fiet
sen. Düsseldorf is de laatste etappe van hun
grote campingcar-tour door, uiteraard, Duits
land. ,,Wij komen uit Salland en daar is het net
zo gemoedelijk als hier. Het is herkenbaar, al
denk ik wel dat Duitsland verder weg ligt als je
het vanuit de Randstad bekijkt."
Moeten we het bij zulk warme gedachten
nog over de oorlog hebben? Gek genoeg is dat
ook iets wat Nederland en Duitsland verbindt:
het niet vergeten van de zwartste periode in
onze recente geschiedenis. In Amsterdam
wordt later deze maand het Holocaust Na
menmonument onthuld van architect Daniel
Libeskind, dezelfde die in Berlijn het indruk
wekkende Joodse Museum bouwde.
Langzamerhand wordt de geschiedenis
minder beladen, reageert Youri Mulder desge
vraagd vanuit de auto. De oud-international
en voetbalanalist zit tegenwoordig in de Raad
van Toezicht van zijn tweede liefde, voetbal
club Schalke 04. ,,Als ik een grapje maakte
over een gestolen fiets of zo zag ik leef
tijdgenoten nog wel eens dichtklap
pen. Die waren opgevoed om schuld
bewust te zijn. Maar de nieuwe gene
ratie, de 20-ers en 30-ers, die hebben
dat niet meer."
En verder, botert het een beetje tus
sen Nederlanders en Duitsers? Mulder
lacht: ,,Ach, het is natuurlijk een cliché,
maar zij vinden ons echt locker, wat
losser en flexibeler dan zij zelf zijn." ,O
jawel, er blijven natuurlijk cultuurver
schilletjes maar eigenlijk klikt het
wonderwel met de grote buurman, vindt hij.
Na wat gesleten frustraties over die 'gestolen'
WK-finale van 1974 voeren anno 2021 toch
vooral vriendschap en wederzijdse waarde
ring de boventoon, voelt ook Mulder. Wij zijn
dol op hun Schwarzwald, zij op hun beurt op
onze kust.
Meer en meer
Het lijkt ook of de landen meer en meer op el
kaar gaan lijken. Ook Duitsland kan inmiddels
niet zonder coalitiekabinetten en populisti
sche partijen heb je aan beide kanten van de
grens. Duitse supermarkten gooien je dood
met bioproducten. Ook in Duitsland wordt al
tijd wel getwijfeld of we überhaupt aan mili
taire missies moeten meedoen. En de VVD en
FDP (Freie Demokratische Partei) zouden ge
zamenlijk een verkiezingsprogramma kunnen
schrijven. En in een wat joliger context is de
Duitse carnavalscultuur niet te onderscheiden
van die in Limburg en Brabant en André Rieu
is van ons allemaal. Hanco Jürgens: ,,En toch is
het alsof veel mensen in Nederland zich liever
identificeren met die andere cultuur, de En
gelse. Op twee dingen na dan: Berlijn en An
gela Merkel. Zij is wel iemand die heel erg leeft
in Nederland. En Berlijn is de hoofdstad waar
veel jongeren heen gaan al was het alleen maar
omdat het bier zo goedkoop is."
Nena
In plaats van elk item over Duitsland op televi
sie steeds weer op te pimpen met Nena en
haar grijsgedraaide 99 Luftballons zou het pas
sender zijn eens Ich Bin Wie Du op te zetten
van Marianne Rosenberg. 'Wir sind wie Sand
und Meer. Und darum brauch ich dich so
sehr', zingt ze. De huidige relatie tussen Ne
derland en Duitsland in twee zinnen.
Afscheid uit Düsseldorf kan natuurlijk niet
zonder een dun glaasje Altbier. Overigens had
het weinig gescheeld of deze hele gemoede
lijke Altstadt was in 1945 volledig met de grond
gelijk gemaakt. Kort voor het einde van de
Tweede Wereldoorlog kwam een groep Düs-
seldorfse burgers in opstand tegen de nazi's.
Sommigen bekochten dat verzet met de dood,
maar daaruit voortvloeiende onderhandelin
gen met de Amerikanen om het historische
centrum te sparen hadden succes. Düsseldorf
werd niet nog meer beschadigd en vrijwel
zonder gevechten ingenomen door de gealli
eerden.
GO ZATERDAG 4 SEPTEMBER 2021
is ook ónze toekomst
600 Nederlandse
bedrijven hebben
in Düsseldorf een
vestiging of een
hoofdkantoor.
