Op bezoek bij Hannah Goslar, hartsvriendin van Anne Frank
Mijn moeder zei dat altijd
mooi: God weet alles, maar
Anne weet alles beter'
13
Ze was de beste
vriendin van Anne
Frank, met wie ze
grote overeen
komsten had. Het
voornaamste
verschil: Hannah
Goslar (92)
overleefde de
oorlog wel. Nu er
deze week een film
over hen uitkomt,
vertelt ze over hun
jeugd.
ALEXANDER VAN EENENNAAM
Ze zaten samen in de zandbak. Ze
kochten ijsjes, hielden van touw
tjespringen en spanden een netje
over de tafel om te kunnen tafel
tennissen. Anne en Hanne, zoals
ze bekend stonden, smulden met
oud en nieuw van de oliebollen
die Annes moeder had gebakken.
Op regenachtige dagen trokken ze
zich na schooltijd met andere
vriendinnen terug in een van hun
huizen aan het Merwedeplein in
Amsterdam. Twee heel normale
meisjes, opgroeiend in de grote
stad. Alleen waren ze van joodse
komaf.
Hannah Goslar - haar moeder
zei altijd Hanneli - wordt in no
vember 93. Ze verloor bijna haar
hele familie, maar overleefde met
haar twaalf jaar jongere zus Gabi
het concentratiekamp. Sinds vier
jaar woont ze in een piepklein ap
partement in Jeruzalem, op de be
gane grond. Trappen lopen is te
zwaar geworden. Haar dochter,
die een etage hoger woont, kan de
dertig treden nog wel aan. Han
nah's kleindochter komt elke dag
kijken hoe het met oma gaat.
Veel zorgen hoeft zij zich om haar
grootmoeder niet te maken. Zij
stond in haar bestaan voor grotere
uitdagingen dan zich in leven te
houden in een van alle gemakken
voorziene woning. Goslar (1928)
verloor als tiener in de oorlog haar
ouders en grootouders en zag
Westerbork en Bergen-Belsen van
binnen. In dat laatste kamp in
Noord-Duitsland trof ze Anne
Frank, in volstrekt andere om
standigheden dan daarvoor in de
Amsterdamse Rivierenbuurt.
Wanneer Goslar erover praat,
doet ze dat vrij helder en gedetail
leerd. Emotioneert het haar te
veel, dan laat ze stiltes vallen,
meestal gevolgd door een berus
tend 'tja'. Zelfs wanneer ze die
aangrijpende herinneringen op
haalt, bevatten haar ogen hoog
stens een spoortje vocht. Ze heeft
de verhalen te vaak verteld om
nog te breken.
Hoewel ze onzeker is over haar
Nederlands, beheerst ze de taal
nog steeds. Het Nederlands voert
haar gedachten automatisch naar
haar jeugd. ,,Ik herinner me dat ik
Anne voor het eerst zag. We wa
ren net nieuw in Amsterdam, in
de eerste week nam mijn moeder
me mee naar een kruidenierswin
kel. Daar ontmoette ze mevrouw
Frank met haar dochter. Ze spra
ken nog geen Nederlands, dus
praatten ze in het Duits met el
kaar. Anne ik keken naar elkaar, ik
herinner me niet of we iets heb
ben gezegd.''
Belletjes
Amper een paar dagen later trof
fen de meisjes elkaar opnieuw op
hun eerste dag op de kleuter
school. ,,Ik kwam binnen en zag
Anne op de rug. Ze had belletjes
vast waarmee ze muziek maakte.
Toen ze zich omdraaide en mij
zag, rende ze in mijn armen. We
waren nieuw en spraken alleen
Duits, we waren direct vriendin
netjes.''
Anne en Hanne, zoals de meis
jes in de buurt werden genoemd,
hadden veel gemeen. Ze scheel
den een half jaar (Hannah was de
oudste) en verkasten in 1933 als
kleuter met hun ouders vanuit
Duitsland naar Amsterdam van
wege de dreigende opkomst van
Adolf Hitler. Op het Amsterdamse
Merwedeplein grensden de por
tieken van hun woningen aan el
kaar. ,,Anne was een pittig
meisje'', zegt Goslar. ,,Mijn moe
der zei dat altijd mooi: God weet
alles, maar Anne weet alles beter.''
Hanne en Anne vormden met
drie andere meisjes uit de buurt
een hecht vriendinnenclubje, op
gericht om te tafeltennissen en
vooral veel te kletsen. ,,We deden
heel normale dingen. Touwtje
springen, over jongens praten. We
zaten ook bij elkaar in de klas.
Anne en ik waren onafscheidelijk,
sommigen zagen ons als een twee
eenheid.''
Toen Anne op een dag plotseling
verdween om onder te duiken in
het achterhuis ('wij dachten dat de
hele familie Frank naar familie in
Zwitserland was'), was de schok
bij Hanne dan ook groot. Het
vriendinnenclubje bleef geampu
teerd achter. Van Anne zelf hoorde
Hanne drie jaar later dat ze ver
LEES VERDER OP PAGINA 4
GO ZATERDAG 4 SEPTEMBER 2021
'Anne en ik waren een
onafscheidelijk duo'
