Griezelen
op Sicilië
Het decor van de Bijbel
Graffitikunst
IN DE CATACOMBEN van de Santa Maria della Pace
kerk in Palermo liggen, hangen en staan de skelet
ten en gemummificeerde lichamen van ongeveer
2000 overleden mensen. Wat in 1534 begon met een
crypte voor gestorven paters, is uitgegroeid tot één
van de meest bizarre bezienswaardigheden ter
wereld. Waar je in de beroemde catacomben van
Parijs vooral wordt overrompeld door de hoeveel
heid schedels en botten (naar verluidt liggen er
zo'n 6 miljoen Parijzenaren begraven), verbaast in
Palermo vooral de uitzonderlijk goede staat van de
lichamen. In de onderaardse gangen, grotten en
kapellen loop je langs de stoffelijke resten van pries
ters in bruine habijt, notabelen in driedelig pak en
vrouwen in hun mooiste jurk. Ze zijn keurig gerang
schikt op stand, beroep en geslacht. Er is zelfs een
aparte kapel voor maagden. In 1880 gingen de cata
comben officieel dicht als begraafplaats. Toch werd
er in 1920 nog een meisje bijgezet dat op 2-jarige
leeftijd was overleden: Rosalia Lombardo.
palermocatacombs.com
NIET IEDEREEN WEET dat het grootste deel van de
Klaagmuur (of Westmuur) zich niet bóven maar ónder de
grond bevindt. Toen de Romeinen de stad in 70 na Chris
tus platbrandden, verdween de muur van het tempel
complex grotendeels onder het puin, waar later huizen en
andere gebouwen op zijn gezet. Slechts 57 van in totaal
488 meter is boven de grond zichtbaar. Eind 19de eeuw
ontdekten archeologen de rest van de muur, net als onder
meer zuilen, pilaren, trappen, baden en een poort. Als
bezoeker loop je er dwars door het decor van de Bijbel.
De tunnel is nu één van de hoogtepunten van een bezoek
aan Jeruzalem, maar niet onomstreden. Bewoners van de
islamitische wijk klagen over schade aan huizen door
graafwerkzaamheden. Toen in 1996 bij de Via Dolorosa
een nieuwe uitgang werd gemaakt veroorzaakte dat
hevige protesten van de Palestijnen waarbij, afeankelijk
van de bron, 68 tot 120 doden vielen. Elke opgraving in
Jeruzalem ligt gevoelig omdat de stad
voor zowel christenen als moslims een
ICDH7AI cu belangrijke historische plek is.
thekotel.org
IN LONDEN IS ONDER DE GROND veel te
bekijken. Van 's werelds eerste ondergrondse
trein (the underground) tot de Churchill War
Rooms, het zenuwcentrum van de Britten
tijdens de Tweede Wereldoorlog. Eigentijds zijn
The Vaults, onder Waterloo Station. Ooit werden de
tunnels gebruikt als opslagruimte voor doodskisten.
Nadat Banksy er een tunnel beschilderde en er een
James Bond-film werd opgenomen, groeide de plek
uit tot een centrum voor alternatieve kunst, muziek
en theater. Ook zijn er bars die 's avonds tot leven
komen. Overdag is de Leake Street tunnel een
'gewone' voetgangerstunnel. Het is de enige plek
in de stad waar graffiti wordt aangemoedigd.
thevaults.london
28
PALERMO.
CATACOMBE DEI
CAPPUCCINI
TUNNEL
LONDEN,
WATERLOO
VAULTS
