Heilige Gerulphuskerk De Graauwse Maria
in Stoppeldijk Hemelvaartskerk
Sint Antonius van
Paduakerk in Sluiskil
Maria Hemelvaartkerk
in Eede
ZEEUWS-VLAANDEREN 5
LEEGSTAND RESTAURANT, B&B OF WINKEL IN VOORMALIG GODSHUIS IS HIP
Ze zijn beeld
bepalend, maar ze
staan leeg, vaak al
jaren. Gloort er nog
een wederop
standing voorde
karakteristieke
gebouwen in
Sluiskil, Graauw,
Stoppeldijk en
Eede?
De kerk van Stoppeldijk (Vogel
waarde) werd door brand ver
woest in 1869 en herbouwd in
1870. Vogelwaarde telt zelfs twee
kerken, in de voormalige dorpen
Boschkapelle en Stoppeldijk die
aan elkaar vast groeiden. De kerk
van Boschkapelle heeft een kapel-
functie gekregen en het godshuis
van Stoppeldijk sloot in 2016, ge
lijk met Graauw, Sint Jansteen en
Terhole. De kerken werden toen
gesloten voor de eredienst. Dat wil
zeggen dat ze niet meer in gebruik
zijn om vieringen te houden. Het
gebouw staat nog steeds te koop.
Het rijksmonumentale kerkge
bouw in Graauw uit 1855 staat
sinds 2016 leeg. En sinds vorig jaar
letterlijk leeg. De kerk werd leeg
gehaald, om vochtschade aan het
interieur te voorkomen. Het dak is
na stormen niet helemaal water
dicht meer en de parochie Heilige
Maria Sterre der Zee heeft de fi
nanciën niet om de kerk volledig
op te knappen. De inventaris ver
huisde naar het bouwdepot van
het bisdom Breda. De kerk ging
vorig jaar echt in de verkoop en
staat nog steeds te koop, laat het
bisdom weten.
NIEUWE FUNCTIE
Als ze konden kijken en praten,
zouden de verlaten Zeeuws-
Vlaamse godshuizen stikjaloers
zijn op hun soortgenoten in plaat
sen als Axel, Sas van Gent, Bier
vliet, Sluis, Westdorpe en Sint
Jansteen. Daar hebben de kerken,
allemaal gesloten en verkocht van
wege het teruglopende aantal
kerkgangers, inmiddels wél al een
nieuwe functie.
In de voormalige katholieke kerk
van Axel is het altijd druk bij res
taurant Family. In de Cuyperskerk
in Sas van Gent zit een markthal,
in de kerk van Biervliet sinds kort
een hotel, in de kerk van Sluis
worden appartementen gemaakt
en de kerk in Westdorpe doet al
een aantal jaren prima dienst als
verenigingsgebouw. En in de kerk
in Sint Jansteen worden sinds 2018
dranken gestookt en gebrouwen.
Een restaurant, hotel of bed
breakfast beginnen in een kerk is
dus hartstikke hip. Maar begin er
maar eens aan, je moet het wel
durven. Deze kerken wachten nog
altijd op een ultiem plan voor
nieuw leven:
De rooms-katholieke kerk (bouw
jaar 1901) in het hart van Sluiskil
ging eind 2012 op slot, vanwege het
teruglopende aantal kerkgangers.
Meerten Dallinga, van het hotel
restaurant tegenover de kerk,
kocht het gebouw in 2013 om er
een hotel met zestien kamers van
te maken. Het kwam er om ver-
schillende redenen niet van, ver
telt Dallinga. ,,De banken deden
toen moeilijk. Op dit moment is er
geen concreet plan voor een invul
ling, maar dat kan elk moment
veranderen. Ondertussen zorgen
we er voor dat de kerk er netjes bij
blijft staan. Het onderhoud gaat
gewoon door.''
Zo'n zeventig (oud-)parochianen
en kerkbestuurders namen begin
2013 afscheid van Onze Lieve
Vrouwe ten Hemelopneming in
Eede. Het gebouw dateert uit de
jaren '50 (het werd heropgebouwd
na twee verwoestingen in de
Tweede Wereldoorlog). Net als de
kerken in Graauw en Stoppeldijk
staat de kerk in Eede nog te koop
bij het bisdom. Er lopen voor alle
drie de kerken gesprekken met
geïnteresseerden, laat een woord
voerder van het bisdom Breda we
ten. ,,Door corona is er evenwel
vertraging gekomen in het maken
van afspraken met de geïnteres
seerde partijen."
vrijdag 3 september 2021
Gemeenten kunnen subsidie
krijgen van het Rijk om een
'kerkvisie' op te stellen.
Zeeuwse kerken worden
vaker voor andere doelen ge
bruikt dan kerken in de rest
van het land. Landelijk heeft
één op de vier kerken een an
dere functie: van de 7110 ker
ken, synagogen, moskeeën en
tempels zijn er 1530 herbe
stemd en 295 staan op het
punt een nieuwe functie te
krijgen.
Kerken wachten op tweede leven
Eén op de drie Zeeuwse ker
ken heeft een andere functie
gekregen. Ze worden ge
bruikt als woonhuis, restau
rant, markthal of kapsalon.
Dat bleek eind vorig jaar uit
een inventarisatie van de
Rijksdienst voor Cultureel Erf
goed (RCE). Stichting Cultu
reel Erfgoed Zeeland (SCEZ)
helpt gemeenten bij het vin
den van een andere functie.
H. Gerulphuskerk in Vogelwaarde. foto anne hana
Maria Hemelvaartskerk in Graauw. foto anne hana
Raymond de Frel en
Sophie Stockman
Sluiskil
Maria Hemelvaartkerk in Eede. foto anne hana
Sint Antonius van Paduakerk in Sluiskil. foto mark nelemans
