7
schuilen. ,,Dit is ook een bijzondere
plek voor mij", zegt hij, wijzend naar
de okergele muren. ,,Hier stond vroe
ger de gevangenis. Ik heb onderzoek
gedaan naar Jan de Prenteknipper die
hier, op deze plek, gevangen heeft ge
zeten. Hier heeft hij ook zijn vrien
din ontmoet, Constantia du Prée. In
die tijd waren alle cellen op de bin
nenplaats gericht, zodat de gevangen
het konden zien als iemand terecht
werd gesteld. Jan en Constantia zaten
hier tegelijkertijd, dus ze moeten el
kaar wel gezien hebben. Na hun ge
vangenschap zijn ze allebei naar Ter-
neuzen gereisd en werden ze een
stelletje. Dat vind ik een mooi ver
haal. Ook een verhaal van veel ar
moede en treurnis, maar ook met
veel levendigheid."
Terwijl de regen onverstoorbaar plas
sen op de straat vormt en onze broe
ken aan onze benen laat plakken, lo
pen we naar het Abdijplein. ,,Kijk, er
is bijna niemand te zien. Heel bijzon-
der, vind ik. Het ligt in het centrum
van de stad, maar het is altijd een re
latief rustige plek. Er wordt hier vaak
geskateboard en dan zie je dat ze ge
bruikmaken van de stad op een ma
nier waar de stad niet voor gemaakt
is. Dat is tof om te zien. Er zit ook een
kauwenkolonie en 's avonds zitten er
enorm veel kauwtjes. Ik loop hier
weleens 's avonds om te luisteren
naar de geluiden die ze maken.
Prachtig.''Als we midden op het plein
staan, zien we de Lange Jan boven het
dak van de Abdij uitsteken. ,,Wist je
dat er een slechtvalk bovenop de
Lange Jan zit? Schitterend toch? Die
kunnen in hun duikvlucht een snel
heid van 350 kilometer per uur berei
ken. Da's snel hoor.'' Nu we hier toch
zijn, wandelen we de kloostergangen
van de abdij in. ,,Oude gebouwen zijn
fantastisch om in te zingen vanwege
de akoestiek. Ik heb hier wel eens op
names gemaakt en ik loop nu rond
met het idee om hier een opname te
maken met een lopend koor, zodat je
het gezang eerst hoort aanzwellen en
Geschiedenis
is razend
interessant,
hetgaatover
taal, dialect,
religie,
armoede
daarna af hoort nemen. Dat lijkt me
prachtig.''
Als we de kloostergangen verlaten is
het gestage regenbuitje van een
kwartier geleden veranderd in een
stromende regenbui. We schuilen
onder de poort bij de ingang van het
Zeeuws Museum en Tonnie wijst
naar Het Zeeuws Slavernijmonu-
ment, een verticaal object dat bestaat
uit vier granieten zuilen.,,Dat vind ik
ook een belangrijke plek in Middel
burg. De slavernij is een heel groot
onderdeel van de geschiedenis van
Middelburg. Er wordt nog steeds een
beetje angstig over gedaan, maar ik
vind het goed om te zien dat er toch
steeds meer aandacht voor komt. De
kunstenares Liesbeth Labeur is veel
bezig met dit onderwerp. Ze heeft ja
ren terug een project gedaan, omdat
ze geleerd had dat er evenveel kin
derkopjes liggen als er slaven verhan
deld zijn in Middelburg. Om dat te
onderzoeken ging ze alle kinderkop
jes tellen. Ze zat op haar knieën in de
stad om de kinderkopjes te numme
ren. Dat vond ik supertof en heel be
wonderenswaardig.''
Het Zeeuws Archief ligt vlak bij het
monument en dat komt goed uit,
want dit is een van Tonnie's favoriete
plekken. Hier kom ik echt heel
graag'', beaamt hij. „Geschiedenis is
razend interessant, het gaat over taal,
dialect, religie, armoede.Het kan
iets zeggen over hoe wij ons leven le
ven. Op dit moment doe ik onder
zoek naar Johan de Vries, een Ter-
neuzense folklorist die het boek Het
spookte in Zeeuws Vlaanderen heeft
geschreven. Voor zulk soort onder
zoek is Het Zeeuws Archief echt een
toffe plek. Instellingen zijn soms wat
traag, maar het Zeeuws Archief is
heel toegankelijk en meewerkend én
er werken hier mensen die enthou
siast worden van geschiedenis. Daar
geniet ik van.''
zaterdag 28 augustus 2021
On**
Ann er
Tonnie Dieleman in het Zeeuws
Archief
▲Op de brug waar vroeger de
oude gevangenis was.
In de kloostergangen van de
Abdij.
◄Op het perron van
het station in Middel
burg.
In de kloostertuin
van het Abdijcomplex.
FOTO'S BOAZ TIMMERMANS/FOS
FOTOGRAFIE
4. Abdijplein
-Tonnie Dieleman
5. Zeeuws Slavernijmonument Ba
lans
6. Zeeuws Archief Hofplein 16
