MEDIA CULTUUR 25
Lisa Loeb
in het kort
,,Ik heb het geluk dat ik een brede
kennis én een goed geheugen heb.
Maar de winst was echt geen 'kat in
het bakkie'. Ik was superzenuwach-
tig en heb vooraf heel vaak het bord
spel van De slimste mens gespeeld met
mijn ouders en man. Ook wist ik dat
ik twee goede tegenstanders had
(dichter Joost Oomen en PowNed-
verslaggever Bram Douwes, red.).
Toen er werd gehint op een broeder
schap tussen die twee, waar ik als
vrouw tussen moest zien te komen,
werd ik nóg fanatieker. Dat zie je
ook aan mijn blik: héél gefocust.
Het was ook best spannend om
mezelf op tv te zien. Soms
dacht ik: oeh, Lisa Loeb, wat
zeg je nu weer? Ik praat
eerst en denk pas
daarna."
„Als kind
stond ik zonder
filter in het leven.
Ik was de hele dag aan
het zingen. Daar kon juf
Martha niet mee omgaan. Ze
dacht niet 'wat een creatief kind,
dat moet ik stimuleren'. Nee, ik
kreeg een zangverbod. Ik wist al op
mijn 4de dat ik cabaretier wilde wor
den. Mijn ouders namen mij mee
naar een show van Brigitte Kaan
dorp. Daar zag ik dat je geen knappe
mevrouw hoeft te zijn die een mooi
balletstuk danst, om het publiek te
vermaken. Je kunt ook verhalen ver
tellen, gekke bekken trekken en lied
jes zingen. Ik ging op zang- en piano
les en ging bij het jeugdtheater. Ik
nam als een spons alles op. Ik was
een eigengereid, zelfverzekerd kind,
dat niet bij kliekjes hoefde te horen.
Dat zorgde er ook voor dat ik op de
basisschool werd gepest. Juf Martha
legde die pesterijen terug bij mij. 'Ik
moest normaal doen of me niet op de
kast laten jagen.' Mensen willen je
soms klein houden in het leven, en
dat moet je niet toestaan. Als ze nog
leeft, zou ik tegen haar zeggen: 'Look
at me know!'"
,,In 2011, op mijn 22ste, kreeg ik voor
het eerst een paniekaanval. Ik zat bij
een theatervoorstelling, ontspannen
tussen het publiek, en had plots het
gevoel dat ik mijn tong zou inslikken.
Ik ging ervan hyperventileren en
zweten. Die momenten kwamen
steeds vaker terug. De ene keer
voelde ik een steek in mijn hart
streek en dacht dat ik zou overlijden,
de andere keer was ik bang dat mijn
rechterarm zomaar uit de kom zou
schieten. Ik ging destijds in therapie,
maar kreeg in 2017 alsnog een zware
depressie. Ik kon niks meer, moest
mijn tour afzeggen. Ik had constant
hoofdpijn, voelde steken in mijn
borst, zag vlekken voor mijn ogen en
kon niet naar het einde van de straat
lopen zonder de angst om flauw te
vallen. Inmiddels slik ik al vier jaar
medicijnen en kan ik goed met deze
angsten leven, al ligt een terugval al
tijd op de loer. Ik ben er open over,
niet alleen bij De slimste mens, maar
ook tijdens mijn voorstelling Extase.
Ik vind het belangrijk dat er meer
over mentale gezondheid wordt ge
sproken. Zelf kreeg ik te maken met
veel onbegrip. Mensen snappen niet
wat er aan de hand is, durven er niet
over te praten, of zeggen juist dingen
als 'jij moet eens lekker op vakantie
gaan' of 'we hebben allemaal wel
eens een dipje'. Ik zie het als mijn
taak het taboe te doorbreken.''
,,Of dat je bebloede tampons door de
brievenbus van Thierry Baudet
duwt. Dat is het dus niet. Feminisme
is een geloof in gelijke kansen voor
mannen en vrouwen en alles wat er
tussen en daarbuiten valt. Waar dat
sterke gevoel vandaan komt? Dat zit
gewoon in me. Mijn ouders hadden
Moed is in mijn ogen
geen gebrek aan angst,
maar het overwinnen
van de angst
vroeger een uitgeverij waar ze bei
den evenveel uur werkten. Ook de
opvoeding deden ze fiftyfifty, even
als hun vrienden. Ik leefde in een fe
ministische bubbel in Amsterdam.
Pas toen ik ouder werd en ging stu
deren, zag ik de verschillende behan
deling van genders. Ik merk het bij
voorbeeld in mijn werk. 'Vrouwen
hebben toch geen humor', hoor ik re
gelmatig. Hmm, omdat ik een baar
moeder heb, kan ik dus geen grappen
maken? Of: vrouwen zouden minder
slim zijn dan mannen? Nou, het te
gendeel heb ik wel bewezen.''
Loeb schiet in de lach. ,,Deze uit
spraak gaat over mijn ex-vriendje
(sportjournalist Milan van Dongen,
red.), die mijn uitdager was in een
van de uitzendingen. De redactie
wist niet dat we tien jaar geleden een
korte relatie hebben gehad. Het weer
zien werd een beetje opgeblazen
door de media. Het zou awkward zijn,
maar dat vond ik helemaal niet. Het
was een grappig toeval. Toen Milan
het uitmaakte - hij ging reizen door
Thailand en wilde geen vriendinne
tje - was ik 21 jaar en heel erg verliefd.
Natuurlijk was dat een tienerdrama,
maar achteraf gezien pasten we niet
bij elkaar. We zijn inmiddels beiden
gelukkig getrouwd met een ander.''
,,De redactie van De slimste mens had
vooraf een vragenlijst gestuurd en
vroeg me onder andere of ik iets raars
had meegemaakt op vakantie. Ja dus.
Ik was 6 en op vakantie op Sicilië.
Mijn ouders houden niet van toeristi
sche plekken en wilden naar een
klassieke Italiaanse trattoria. Die von
den ze in het plaatsje Corleone, wat
toch - als je The Godfather hebt gezien
- een veeg teken moet zijn geweest.
Voor de deur stonden drie gepant
serde SUV's en een man met een re
volver aan zijn broekriem. Mijn ou
ders voelden dat ze niet meer konden
omkeren. Het restaurant bleek leeg,
op één tafel na. Daar zat de grootste
maffiabaas van Sicilië te lunchen,
omringd door bodyguards. De 'don'
wilde dat ik aan zijn tafel kwam zit
ten en vroeg wat mijn lievelingseten
was. Hij liet tien vanille-ijsjes met
chocoladesaus aanrukken uit de keu
ken. Mijn ouders keken gespannen en
zwijgend toe. Na een tijdje was mijn
moeder het zat en riep: 'Basta.' Haar
dochter had genoeg ijs op. Je kon een
speld horen vallen, waarna de maffia
baas begon te lachen en riep 'Respetto
per la mamma' (respect voor mama).
Het liep met een sisser af.''
,,Het blijft een raar fenomeen: wan
neer je op televisie meedoet aan een
spelletje, moet je je voorbereiden op
onlinehaat. Ik werd na de eerste uit
zending uitgescholden op sociale
media voor 'paardenbek'. Kennelijk
deed ik niet mee aan een kennisquiz,
maar aan een missverkiezing. Ik heb
nooit een beugel gehad of gewild. Die
scheve tanden horen bij mij. Als
mensen onaardige berichten achter
laten op mijn Instagram, verwijder ik
ze. Laatst stuurde iemand 'ik kan niet
naar je kijken, je gebit is zo eng'. Kom
op, schrijf dat lekker in je dagboek.''
,,Voor mijn cabaretvoorstelling heb ik
onderzoek gedaan naar mijn familie
geschiedenis. Aan mijn vaders kant
vocht mijn half-Joodse opa tegen
SS'ers. En aan mijn moeders kant
stam ik af van Fran^ois-Jean Lefebvre
de La Barre, een Fransman die zich in
de 18de eeuw openlijk verzette tegen
het christendom. Toen er een kerke
lijk beeld beschadigd raakte in zijn
dorp - overigens niet door zijn toe
doen - was hij de zondebok. Zijn
tong werd afgesneden, zijn rechter
hand en hoofd zijn afgehakt en hij is
in de fik gestoken. Zijn sterfdag is de
dag van het atheïsme geworden in
Frankrijk. Kortom, terwijl ik met al
die angsten kamp, kom ik dus uit een
familie vol helden. In mijn show gaat
het over dat contrast; en over moed.
Moed is in mijn ogen niet het gebrek
aan angst, maar het overwinnen van
de angst.''
zaterdag 28 augustus 2021
GO
'Ik praat eerst en
denk pas daarna'
Hanneke van Houwelingen
'Als je dingen weet van de Kardas-
hians, komedieserie Hannah Mon
tana of de moslimbeweging Nation
of Islam, kan je heel ver komen.'
'In groep 5
kreeg ik een
zangverbod
van juf Mar
tha.'
'Ik heb een terugkerende angst dat
mijn rechterarm uit de kom schiet.'
'Ik ben een enorme feminist. Veel
mensen denken dat je dan kilome
terlang okselhaar hebt en je bh in
de fik steekt.'
44
—Lisa Loeb, cabaretier
Kleine kans dat u
haar voor De
slimste mens al
kende, want ze was
nog niet doorge
broken bij het
grote publiek. Toch
heeft cabaretier
Lisa Loeb (32) al
veel gedaan. Ze stu
deerde cum laude
af aan het conser
vatorium van Am
sterdam en was ja
renlang de helft van
het cabaretduo Ma-
troesjka. Vanaf sep
tember staat ze met
haar eerste solo
voorstelling Extase
in het theater,
waarin ze openhar
tig vertelt over haar
depressie en ang
sten. Met haar lied
Mijn Odyssee, dat
over deze donkere
periode gaat, werd
ze in 2020 genomi
neerd voor de Annie
M.G. Schmidtprijs.
Binnenkort krijgt ze
een komische ru
briek in talkshow
Khalid Sophie op
NPO1. Loeb groeide
op in Amsterdam
als enig kind, is ge
trouwd en wordt re
gelmatig verward
met haar naamge
noot in Amerika, die
toevallig ook zange
res is.
Lisa Loeb met de hoofdprijs tussen de twee andere finalisten, Joost
Oomen (links) en Bram Douwes. foto kro ncrv
'Het duurde een half jaartje, maar
voelde als een eeuwigheid.'
"Basta' riep mijn moeder tegen de
allergrootste maffiabaas van Sici
lië.'
'Onbekenden sturen mij haatbe-
richtjes dat ik een beugel moet ne
men'
'De tong van mijn voorouder werd
afgesneden'
