F
II
II
EUWS 11
i
2021
Bij het bepalen van de maatregelen denk ik
dat de Nederlandse overheid
(70 procent) ervan overtuigd dat
het kabinet zijn best doet.
De steriele stellingen en percen
tages uit de enquête krijgen geur
en kleur in de media en op straat.
Neem de discussie over Zandvoort
versus de festivals. Een Formule 1-
race met publiek, een nabijgelegen
camping en livemuziek kan door
gaan, maar een feest als Lowlands
niet. Weinigen die het snappen,
ook niet na uitgebreide uitleg van
De Jonge en Rutte over 'gepla-
ceerde' omgevingen en dagelijks
testen. Naar schatting kwamen er
70.000 demonstranten naar
Unmute Us vorige week, een lande
lijk protest tegen de coronaregels
van de festivalsector.
Of zie hoe de KNVB- en Mojo-
topmannen in een zeldzaam dub-
beloptreden hard uithalen naar
het kabinetsbeleid: ,,We snappen
de keuzes niet meer'', vatte Mojo-
topman Ruben Brouwer de teneur
gisteren samen in deze krant. De
Fieldlab-kennis is verwaarloosd,
festivals en evenementen zijn op
één hoop gegooid met discothe
ken, en nu zijn alle sectoren de
dupe van het geblunder van het
kabinet, was de boodschap van de
voetbal- en concertorganisaties.
Zwabberbeleid
Hoogleraar psychologie Paul van
Lange (Vrije Universiteit Amster
dam) denkt dat de 'zeer opmerke
lijke daling' in het vertrouwen ver
oorzaakt wordt door een combina
tie van factoren. ,,De uitkomsten
van de peiling laten heel helder
zien dat mensen een duidelijke
koers missen, sommigen zien het
als zwabberbeleid. Dat ze eerst
dansen met Janssen propageren en
daarna weer op de rem moeten
trappen. Zo'n fout heeft een groot
beklijvend effect.''
Daarbij gingen we deze zomer
ook het land uit, op vakantie zagen
we ook hoe andere landen het aan
pakken. ,,Dan kan je concluderen:
zo goed doen wij het dus helemaal
niet. Die fouten die blijven han
gen, de internationale ver
gelijking en onze
kerheid
de aanpak staat nog altijd een
groot draagvlak voor basisregels
(handen wassen, luchten, thuis
blijven bij klachten) en een vacci
natiebereidheid die zelfs boven de
90 procent uitkomt.
Internationaal presteert Neder
land ook niet belabberd. In de
Bloomberg-index staan we zelfs
op plek twee. Het zakelijke pers
bureau beoordeelt in zijn corona
ranglijst welk land het meest ef
fectief met het virus omgaat zon
der dat restricties economie en
maatschappij te veel lamleggen.
Noorwegen staat op één, daarna
volgt Nederland, voornamelijk
door het lage dodental, snel vacci
neren, het openhouden van gren
zen, activiteiten en het verkeer.
over de komende herfst kunnen
leiden tot een dip in het vertrou
wen'', zegt Van Lange.
Als de koers van het kabinet niet
verandert, zoals betrokkenen be
nadrukken, moeten dan de bood
schappers of de crisismanagers
zelf afgelost worden? Een deel van
de Tweede Kamer wil dat, zo blijkt
uit ingediende moties van wan
trouwen - die het bij lange na niet
halen. De laatste rode kaart van
het parlement werd half juli ge
steund door 26 van de 150 Tweede
Kamerleden, onder meer door Fo
rum, PVV en Groep van Haga.
,,Mensen hebben het gevoel dat ze
Ik denk niet dat
De Jonge naar
voren komt als
beste crisismanager
We doen alles zo goed mogelijk,
en daar leggen we verantwoording
over af, deze hele crisis al.''
Hoogleraar Van Lange denkt dat
een 'fris gezicht' wel kan werken,
maar zelfs dat is geen uitgemaakte
zaak. ,,Je kunt zeggen: een nieuwe
minister begint met een schone
lei, die vertrouwenscijfers kunnen
alleen maar toenemen. Maar deze
crisis toont ook aan dat krediet
snel verspeeld, maar ook weer kan
worden teruggewonnen. Kijk
maar naar de vaccinatiediscussie.
Eerst gingen we traag, nu lopen
we voorop, dat verandert al veel.''
beste crisismanager''
Maar volgens Boin vindt de
meerderheid van de mensen het
allang best. Zij leven de maatrege
len wel na en oordelen tamelijk
mild. ,,Neem de verkiezingsuitslag
van maart, dat is toch de grootste
recente opiniepeiling. De coalitie
behield een meerderheid.''
Het eindoordeel onder experts
zal scherper zijn, vermoedt Boin.
De Onderzoeksraad voor Veilig
heid (OVV) komt naar verwach
ting nog dit jaar met een eerste
rapport over de overheidsaanpak
van de pandemie. ,,Vanuit crisis-
managementperspectief is er te
traag gereageerd, was het vaak in
consistent, ook in de communica
tie. Zandvoort is maar een van de
Als in het najaar de
boel open kan, zal er
waarschijnlijk weinig
onvrede blijven
tig voorbeelden, neem ook de
mondkapjes of de avondklok. Maar
als straks in het najaar de boel ver
der open kan, zal er waarschijnlijk
weinig onvrede blijven.''
Deze constatering is ook terug
te vinden in dezelfde RIVM-
enqüete: tegenover het af
kalvende vertrou
wen in
Euforie
Veel aanleiding voor euforie heeft
het kabinet niet. De nieuwste ver-
trouwensdip komt op een precair
moment. Komend najaar liggen er
heikele dilemma's op tafel rond
lockdownregels, zorgcapaciteit en
drang en dwang bij vaccinaties.
Een van de grote vragen waar
Rutte en De Jonge een antwoord
op zoeken is dan: kun je een grote
groep gevaccineerde mensen res
tricties opleggen omdat er een te
grote groep ongevaccineerden nog
gevaar loopt in het ziekenhuis te
belanden en de zorg over te belas
ten? Kun je mensen dwingen te
betalen voor een coronatest als ze
niet gevaccineerd zijn? Experts
worden geconsulteerd, beleidsma
kers weten hoe brandbaar de poli
tieke discussies hierover zijn.
En een kabinet dat zich over
zulke dilemma's moet buigen
steunt liever op hogere vertrou-
wenspercentages, weten Haagse
ingewijden. ,,We zitten nu in een
schemerzone'', zegt een bron op
het ministerie van Volksgezond
heid. ,,Mensen zitten met het ge
voel dat ze gedaan hebben wat
moesten doen - vaccineren - en
dat dit niet voor opheffen van alle
maatregelen zorgt. Dat geeft on
duidelijkheid en onzekerheid
en dan daalt het vertrouwen.
Dus weten we dat we nog
beter ons best moeten
doen." Maar daar ligt
het voor de meeste
mensen dus niet
alles gedaan hebben wat van ze ge
vraagd werd, zoals vaccineren'',
zegt PVV-Kamerlid Fleur Agema.
,,En dan krijgen ze toch die vrij
heid niet helemaal terug. Dat voelt
oneerlijk.''
Een wisseling van de wacht zit
er niet in. De Jonge zelf is 'bereid
en beschikbaar' om in een even
tueel nieuw kabinet door te gaan,
zei hij. De Jonge wil het vertrou
wen herwinnen door 'te doen wat
nodig is, wat we altijd doen: uit
leggen wat wel en niet kan', zei hij
gistermiddag op vragen hierover.
,,Ik begrijp heel goed dat mensen
klaar zijn met het virus en de cri
sis, maar gelukkig zien we wel dat
de vaccinatiegraad hoog is.''
Wat de demissionair minister
precies gaat doen om meer steun
voor zijn aanpak te verdienen,
wilde hij niet zeggen. ,,Ik ga hier
niet op vrijdagmiddag
eventjes een volle
dige crisisevalua
tie met u
doorne
Schokeffect
Ook hoogleraar openbaar bestuur
en crisismanagementexpert Arjen
Boin (Universiteit Leiden) gelooft
niet zo in het positieve schokeffect
van nieuwe bestuurders: ,,Zoals in
het voetbal wel gebeurt. Je gooit er
een nieuwe trainer voor en dan
forceer je iets. Nee, dat heeft bij
crisismanagement alléén zin als
het beleid niet meer legitiem is, als
mensen zich totaal niet meer ge
dragen naar de regels en afspraken.
En het opmerkelijke is: critici, wij
als experts, journalisten: die kun
nen heel scherp zijn en oordelen.
Ik doe dat ook. Zo'n waarschuwing
aan voetbalsupporters terwijl je
zelf ook niet op je kont zit, en het
gebrek aan echte visie over deze
crisis: ik denk niet dat De Jonge
naar voren komt als de
aan.
zaterdag 28 augustus 2021
vertrouwen corona-aanpak
BRON: RIVM
leen duidelijke koers vaart
haar best doet het goed te doen
Helemaal
mee eens
Mee eens
bereid is om verkeerde beslissingen te corrigeren
de lasten van de coronacrisis eerlijk verdeelt over de samenleving
de ju
lop c
de juiste voorwaarden gebruikt om te versoepelen
op de juiste momenten maatregelen instelt of versoepelt
0% 20% 40%
Meting 14, 28 juli - 1 augustus
60%
80% 100%
BRON: RIVM
-Arjen Boin, hoogleraar en
crisismanagementexpert
-Arjen Boin, hoogleraar en
crisismanagementexpert
men.
auaustus seDtember November december februari maart mei iuni iuli
