Aanslag draagt kenmerk
van Afghaans IS-filiaal
I
5
l€SS€N
uitstappen. Dat vroegen ze in eerste
instantie nog vriendelijk. Maar toen
sommige passagiers treuzelden,
dreigden ze dat het gewelddadig
kon worden. Niet met geweren of
zo, maar mensen werden wel bij de
arm gepakt.''
De andere passagiers, ook Zerka,
vragen de talibanstrijders in het Af-
ghaans of ze niemand willen slaan.
,,We zijn geen barbaren'', kregen ze
als reactie.
,,'Maar als we deze zes mensen nu
in de bus laten, krijgt de hele groep
straks een probleem bij het binnen
komen van het vliegveld. Dat wil
len jullie toch niet?' Ik voelde geen
Wij mochten door
lopen, want de taliban
mogen vrouwen
niet aanraken
angst voor deze strijders, die ik al
dagenlang tegenkwam op de markt,
maar was vooral moe. We waren al
zolang onderweg. En ik had mede
lijden met de medepassagiers die-
toch moesten uitstappen.''
Uiteindelijk diep in de nacht,
rond 02.30 uur, lukt het de bussen
toch om bij de belangrijkste toe
gangspoort te komen en toegelaten
te worden tot het vliegveld. ,,Ie-
mand van de taliban had onze pas
poorten in handen en op volgorde
mochten we doorlopen. Onze tas
sen werden vervolgens gecontro
leerd, maar bij vrouwen slechts
heel oppervlakkig. Toen werden
mannen en vrouwen gescheiden en
de mannen gefouilleerd. Wij
mochten doorlopen, want de tali
ban mogen vrouwen niet aanra
ken.''
Zerka is gistermiddag, na weer
een halve dag wachten, vertrokken
op een vlucht naar Islamabad, de
hoofdstad van Pakistan. Van daar
uit wordt doorgevlogen naar Ne
derland. Ze is blij dat ze zover is ge
komen. ,,Ik moet echt bekennen dat
ik op een bepaald moment dacht:
'Ze gaan ons er niet doorlaten, het
gaat niet lukken'. Verder zijn we ge
woon nuchter gebleven tijdens de
evacuatie en hebben we steeds be
oordeeld of het nog wel verant
woord was. Want we gingen na
tuurlijk niet ons leven riskeren om
hier weg te kunnen komen.''
door zijn hoofd geschoten. Ik hoor
ook dat sommigen hun toevlucht
zoeken buiten Kaboel. Maar dat is
ook riskant. Op het platteland val
len ze meer op dan in een grote
stad.''
De advocaat is nu alternatieve
scenario's aan het bedenken om
mensen weg te krijgen, zegt hij.
,,Ik heb inmiddels genoeg contact
personen in Kaboel die iets kun
nen regelen. Ik denk bijvoorbeeld
aan particuliere beveiligingsbe
drijven. Die hebben de kennis en
de ervaring die nodig is in dit
soort situaties. Misschien kunnen
ze mensen per auto de grens over
smokkelen naar een naburig land.
Dat kost wel wat, ja. Maar als het
zover komt, ga ik die verhalen bij
de Nederlandse overheid. Ze heeft
nog steeds een zorgplicht. Die
houdt niet op bij vertrek van haar
vertegenwoordigers uit Kaboel.''
Visa
Ruperti hoopt dat het ook na de
terugtrekking van de Amerikaanse
troepen die het vliegveld bewaken
nog lukt om mensen weg te krij
gen. ,,Dat zou dan met commerci
ële vluchten moeten. En in dat ge
val kan het nog weken duren. Maar
het is natuurlijk nog maar de vraag
of de taliban visa gaan verstrek
ken.''
Terreurgroep
De dreiging van een aanslag op de
wachtenden bij het vliegveld van
Kaboel hing in de lucht en was
volgens westerse veiligheidsdien
sten zelfs 'imminent'. Ook een
woordvoerder van de taliban had
vooraf tegen CNN gezegd dat er
meldingen waren over een op
handen zijnde aanslag door
'kwaadwillenden'. De waarschu
wing was 'op militair niveau' uit
gewisseld met verschillende lan
den, waaronder ook Nederland.
Er werd rekening gehouden met
een zelfmoordaanslag. Volgens
Amerikaanse bronnen zou het
imminente gevaar verband hou
den met de recente ontsnapping
van enige honderden hardcore IS-
K extremisten uit twee gevange
nissen in de buurt van Kaboel.
Als de verantwoordelijkheid
van IS-K wordt bevestigd, is het
niet de eerste aanslag van die or
ganisatie. Alleen al dit jaar heeft
de organisatie 77 aanslagen op
geëist in Afghanistan waarbij
honderden doden vielen. In 2020
waren er 21 aanslagen. De ge
bruikte strategie is vaak dezelfde:
een zelfmoordaanslag door een
met explosieven behangen 'mar
telaar' of een met explosieven
volgepakte vrachtwagen die
wordt opgeblazen op een plek
waar veel mensen samenkomen.
In het verleden waren Afghaanse
politiebureaus of sjiitische Afgha-
nen van de Hazara-stam vaak
doelwit van Is-K. Bij een aanslag
op een meisjesschool in Kaboel
kwamen in mei tachtig meisjes
om het leven. Een relatief gemak
kelijk doelwit was voor de terro
risten te vinden bij het vliegveld
van Kaboel waar duizenden Af-
ghanen nog proberen weg te ko
men vóór 31 augustus, wanneer
het Amerikaanse leger definitief
zijn biezen pakt. Ooggetuigen
zeiden tegen het Duitse persbu
reau DPA dat de drukte bij het
vliegveld van Kaboel gisteren al
leen maar toenam, ondanks de
adviezen daar weg te blijven.
Mensen stonden zo dicht op el
kaar 'dat het net een muur lijkt',
aldus een getuige.
»IS-veteranen
van het verslagen
kalifaat hebben zich
gehergroepeerd
Er zijn weinig organisaties in de
wereld die de taliban een stel af
vallige softies vinden. Maar IS-K
is die mening wel toegedaan.
Maar Islamitische Staat was toch
van de kaart geveegd door de
Amerikanen en was - volgens
Donald Trump - toch definitief
verslagen? Niet helemaal. Vetera
nen van het kalifaat hebben zich
gehergroepeerd in verschillende
delen van Afrika en Azië. Ook in
Afghanistan, dat door een Ameri
kaanse expert recent werd om
schreven als 'het Las Vegas van
terroristen, extremisten en radi
calen'. De Verenigde Naties schat
ten onlangs dat er een kleine
tweeduizend IS-K'ers in het land
actief zijn, de helft minder dan in
2016 toen de Amerikaanse lucht
macht IS-stellingen bombardeer
den. Binnen IS-K is de roep om
wraak daarvoor groot. Daarbij
zou de nieuwe leider, Shabab al-
Muhajir, een voormalig comman
dant van al-Qaeda in het grensge
bied van Pakistan, de organisatie
tot verzamelclub maken voor on
tevreden talibanstrijders.
Profileren
Al-Muhajir zou zich nu vooral
willen profileren en dat kan in de
visie van IS-K het beste met een
aanslag in Kaboel, de stad waarop
nu de ogen van de wereld zijn ge
richt.
De dreiging door IS-K illus
treert meteen het hardnekkige
probleem dat Afghanistan - on
danks geruststellende woorden
van de taliban - wel degelijk de
thuishaven is van diverse terreur
organisaties. Sommige zijn aan
elkaar gelinkt door ideologie of
familiebanden. Een aantal com
mandanten van al-Qaeda is bij
voorbeeld uitgehuwelijkt aan
vrouwen uit talibanfamilies. De
taliban zijn ook weer verbonden
met het beruchte Haqqani-net-
werk, een andere clan die door de
Verenigde Staten als terroristi
sche organisatie is aangemerkt.
Volgens de Amerikaanse expert
terrorismebestrijding, Colin P.
Clarke, functioneren de taliban,
het Haqqani-netwerk en al-
Qaeda als een 'driemanschap'.
Volgens Clark doen ze hand- en
spandiensten voor elkaar waarbij
de taliban een binnenlandse
agenda heeft en al-Qaeda nog
steeds een soort jihadistische in
ternationale voor ogen heeft. Isla
mitische Staat zit ook op die lijn
en is daarmee een concurrent van
al-Qaeda.
sb ga
vrijdag 27 augustus 2021
GO
Boxel
242 800
o
*TWT33#
door ate
- Zerka, evacué
De aanslag van gisteren op het
vliegveld van Kaboel doet sterk
denken aan de terreur van Isla
mitische Staat-Khorasan (IS-
K). Dat is het Afghaanse filiaal
van de beruchte terreurorgani
satie die zeven jaar geleden
nog een kalifaat bestuurde in
delen van Syrië en Irak.
Bob van Huët
Rotterdam/Kaboel
-
Bij een aanslag op de universiteit in Kaboel kwamen vorig jaar tientallen studenten om. foto afp
