I
Zurgen in een zurghotel
9
Hou je fatsoen
en denk
aan de wet
DE NATUUR
i
Streektaal
naast een bak net gedopte erwten.
Gisteren van de akkerrand 'nage
raapt', vertelt de Schouwse. ,,De
rooimachines van een loonbedrijf
reden af en aan om ze te oogsten
van een perceel in Noordgouwe.
De machines missen weleens een
randje en daar kun je dan dus de
overgebleven erwten plukken."
Ze heeft ook al een mandje na-
geraapte uien staan. ,,Het is een
manier van leven. Straks ga ik ook
aardappels rapen. Anders wordt
het ondergeploegd." Respecteer
wel de ongeschreven (fatsoensre
gels: hinder de boer niet, blijf ver
weg van oogstvoertuigen. Vraag
als het even kan toestemming.
Isabel J onker weet overal wel
iets te vinden: moerbeibomen met
sappige bessen, sleedoorns in tra
ditionele Zeeuwse hagen, tamme
kastanjes op Haamstede. Voor de
thee, moerasspirea uit de berm,
klaprozen, duizendblad en ka
mille. Ook champignons plukt ze
zonder aarzelen.
Jonker heeft het paddenstoelen
plukken geleerd van een Zwitserse
vriendin die biologe is. ,,Daar ver
zamelt iedereen paddenstoelen en
hebben mensen er veel verstand
van. Maar je moet wel weten welke
soorten echt veilig zijn. Zoals voor
alles geldt: bij twijfel, afblijven."
Deze zomer heeft ze geregeld
oesters van de Blokkendam ge
raapt, aan de buitenkant van de
Brouwersdam.
In Zeeland liggen de zilte zalig-
heden voor het oprapen. Tien kilo
oesters per persoon mag. Een paar
handjes kokkels uit het zand gra
ven voor eigen consumptie zal ook
geen probleem zijn, maar wie 'in
strumenten' gebruikt zoals een
riek, wordt als stroper gezien.
Vogelpoep
Ko Wagenaar van Eco-Oester (be
ter bekend als 'de Oesterman)
houdt de beste plekken voor zich:
,,Anders gaat men daar massaal
naartoe en schelpdieren zijn in de
eerste plaats voedsel voor vogels.
Zoek langs de kust, op plaatsen
waar eb en vloed sterk zijn, weg
van de havens. Als het hoogtever
schil minder is, zoals langs het
Veerse Meer, heb je kans dat de
schelp- en schaaldieren verontrei
nigd zijn met vogelpoep."
's Zomers, als het massatoerisme
op zijn hoogtepunt is en de tem
peratuur van het water hoger, is
ook de kans het grootst dat de
schelpdieren poepbacteriën of gif
stoffen uit algen bevatten. Ko Wa
genaar neemt geregeld groepen
mee voor een 'Oesterexperience'.
„Wij zijn aangesloten bij de offici
ële instanties, zoals het Mossel
kantoor, die aangeven waar de wa
terkwaliteit goed is. Vaak staan er
borden op de dijk om de mensen
te waarschuwen, bijvoorbeeld in
het oostelijk deel van de Ooster-
schelde." Hoe kouder het water,
hoe minder risico: ,,Als de mensen
met Pasen kreukels rapen is het
water nog een beetje kouder. Dan
komen er minder algen voor", zegt
hij. Ook het Noordzeewater is
kouder. Pluk daarom rustig mos
selen van de paalhoofden in plaat
sen als Westkapelle en Domburg.
Ko is regelmatig te vinden op de
slikken, schorren en dijken om zee
wieren te oogsten. Ko: ,,Niet met
wortel en al uittrekken, maar knip
pen! Dan kunnen ze doorgroeien."
Er zijn veel soorten, zoals bessen-
wier, roodhoorntjeswier, zeesla,
visdraadwier en Japans bessenwier
en wakamé. Zeegroenten als lam
soor of zeeaster (maart tot juli) en
zeekraal (half mei tot begin sep
tember) mogen alleen met een ver
gunning gesneden worden. Zee
kool is beschermd.
Ie dochte da me het wè konde
waoge, een butenlanse reis.
De huus aode onze testbe-
wiezen moeiteloos op onze mo
biel gezet. Angemoedigd deu de lief-
desverklaering van Vlamingen, die
een 'huwelijk' tussen Nederland en
Vlaenderen wè zaehe zitte, konde
me, voruutlopend op wat komme
kan, zeie da me in eihen land bleve,
toen me drie dagen Vlaamse Arden
nen boekte.
Nederland was hlad vol vo een 'op
het leste moment reisje' en dideu
kwaeme me di terecht. Twi echtpae-
ren, vier old-timers, hienge proeve
van de glooiende wegen. Nae wat
zoekwerk konde me nog, via het we-
reldbekende 'booking.com' over
nachte mee ontbijt in Ronse, in een
zurghotel! Een zurghotel en hliek een
toeristische anbieding? Een telefoon
tje leerde ons, da ze d'r van aole mar
ten tuus bin. Ze zurge vo mensen die
eêl vee zurg nodig ebbe, mè ook vo
mensen die een stuuitje hin uus
aode, huus die in de zeumer een
weekje jeugdkamp ieuwe en ook nog
mensen zoas ons; rustzoekers mee
een elektrische fiets! Eerdere bezoe
kers preze het Prinsenhof d'n emel
in; nette kaemers, vriendelijk perso-
neêl, uutstekend ontbijt en nog wat
van die dingen. Een anraoier!
Onderwehe ebbe me eest nog een
fietstocht gemaekt in de buurte. Ze
aode prima weer afgeheve, mè die
êne buuë viel net boven Lede wie
weet nie wi dat leit..). Tegen d'n ae-
ven meldde me ons. Toen wier het
pas zurgelijk in 't zurghotel. Ze aode
een overboeking en vo ons waere d'r
hin twi kaemers mi vrie. Eên echt-
paer kon bie mekaore de nacht deu-
brienge, het andere kreeg twi eên-
persoons kaemers, aode ze bedocht!
Nou dat was nie ons plan. Ook het al-
tenatief mee twi vrouwen bie meka-
ore en de mannen ieder op een aparte
kaemer wier nie eêns in 'de groep'
besproke. Me mochte het wè annu-
lere, mè wi moest je nè toe? Ten
einde krehe me toch een twidde ka
mer angebooie, mè die ao wat man
kementjes. Een zurgkaemer in een
zurghotel dus. De tillevisie dee't nie,
di stoenge nog hin stoelen, stopcon
tacten waere nog nie klaergemaekt
en het keukenblok was kael. Me ebbe
't genome en 's aevens las ik nog even
wat booking.com over Prinsenhof
schreef.Zaete ons in dat 'perfecte'
verbluuf?
Me ebbe op redelijk goeie bedden
geslaope. De volgenden ochen krehe
me een ontbijt wi je goed van oenger
tot genoeg kon ete. En vriendelijk
waere ze zeker. In de eetzaal aode me
gezelschap van twi groepjes kleine
huus op jeugdkamp. Nostalgie vo
mien! Onze vrienden in de andere
kaemer aode overigens nie vee meer
luxe, dus wier de gedeêlde smart alve
smart. Excuses kwaeme d'r zat. Het
weer was drie daehen goed en vee
dingen wenne! Mè wat ze van boo-
king.com schrieve moe je mee een
wagonlaeding zout neme!
woensdag 25 augustus 2021
GO
n liggen hier voor het oprapen
Isabel Jonker met erwten en uien die ze heeft nageraapt. ,,Het is een manier van leven.'' foto marieke mandemaker
De Oosterschelde is Natura
2000 gebied: alles daarbin
nen is beschermd. Zolang je
alleen een maaltje oogst en je
fatsoen houdt, wordt het
veelal gedoogd. Wildplukken
valt onder de Wet Natuurbe
scherming. Wat in de natuur
groeit, is allereerst voor de
vogels, insecten en andere
dieren. Bovendien kan het
voortbestaan van een soort
bedreigd worden, als er te
veel weggenomen wordt.
Sommige soorten staan op de
rode lijst van beschermde
planten: daar moet je echt van
afblijven.
Als het om algemene soorten
gaat, en je niet meer mee
neemt dan een bakje bessen
of paddenstoelen, knijpen
boswachters over het alge
meen een oogje toe. Strikt ge
nomen kunnen grondeigena
ren - overheid, provincie, par
ticulieren - je beboeten voor
wildplukken. Pluk struiken en
bomen dus niet leeg.
Frans van der Heijde
In deze rubriek
belichten we
wekelijks een
Zeeuws dialect.
Deze keer een
verhaal van Frans
van der Heijde in
het Walchers.
Beluister de ge
sproken rubriek op
pzc.nl/streektaal.
