Klussen
op het lijstje
EUROPA
PER TREIN
8 NIEUWS
Dit jaar is het 700jaar geleden dat de
aartsvader van de Italiaanse taal
overleed: Dante Alighieri (1265-1321), schrijver
van de Divina Commedia, een van de
meesterwerken in de wereldliteratuur. Reden
voor een treinreis in zijn voetsporen.
IN QUARANTAINE
DAG 528
Het regent alweer. Ik kijk naar
buiten en besef dat ik een his
torische kans verloren heb la
ten gaan. Want afgelopen dagen was
het wél even goed droog. Toen had
het moeten gebeuren.
Ik leg het u uit hoor, maar ik denk
dat u het gevoel wel kent. Het gaat
om werk dat zich opstapelt omdat je
het uitstelt, maar dat eigenlijk geen
uitstel kan hebben. Voor de herfst en
de winter invalt, dan moet het ge
beuren. In ieder geval vóór de winter,
want daarna wordt het alleen nog
maar erger.
Er zijn veel van die klussen, aan je
huis, in je huis, in de tuin. Ze staan
niet echt op een papieren lijst, maar
ze gaan soms al jaren mee en je ziet
ze als je er langs loopt. 'Oja, dat moet
nog gebeuren.' Maar van die groep is
altijd één de belangrijkste. Die an
dere zijn feitelijk al afgeschreven. Die
ga je ook deze zomer of herfst niet
meer halen. Hooguit die ene red je
nog.
Afgelopen weekend was het mo
ment waarop de belangrijkste van de
klussen die gedaan moesten worden,
aan de beurt was. Eindelijk scheen de
zon even goed. Perfect weer om de
slechte stukken van de serre te schu
ren en schilderen. De hele serre, dat
ging ik al niet meer redden. De
slechte stukken nu, De rest volgend
jaar. Hopelijk.
Het was perfect weer
om de slechte stukken
van de serre te schuren
en schilderen
Maar ja, u weet misschien hoe dat
gaat. Op vrijdag hadden we een ver
jaardagsfeestje, en toen werd het za
terdagmorgen net iets later dan ge
wenst. Voor ik het wist was het tien
uur en oh shit, ik moest ook nog wer
ken en de oudste moest naar hobby
en dat was mijn taakje. Het was twee
uur in de middag voor we terug wa
ren en wie zou er vandaag koken? Ik.
De zaterdag dat hét zou gebeuren
vloog voorbij zonder dat het ge
beurde. En de zondag werd het ook al
niet, want weer werk natuurlijk en
daar kwam de regen al en 's avonds
ook nog familie te eten. Wat werke
lijk de limit was: aan 't eind van de
zondag begaf de oven het. Niet een
beetje. Totaal! En ineens lag de vraag
op tafel of dan niet de hele keuken
En zo eindigde de historische kans
om een klus van het lijstje te halen in
de toevoeging van een klus aan het
lijstje.
In het donker van de projectie
zaal van het Dante Huis in
Florence prevelt een vrouw
van begin 20 de eerste strofes
van de Divina Commedia
woord voor woord mee. Vier
jaar lang elke week een uur
Dante op het lyceum, vertelt ze. Zoals
bijna elke Italiaan kent ze de Divina
Commedia, een innerlijke reis waarop
Dante Alighieri ons meeneemt van
de hel, via het vagevuur naar het pa
radijs. Drie delen, honderd canti, on
derverdeeld in drieregelige dicht-
strofes met talloze verwijzingen naar
de Bijbel, Griekse en Romeinse my
thologie en de politiek van het Mid-
den-Italië van eind 13de, begin 14de
eeuw.
Een doorwrocht en ingewikkeld li
terair werk dat wordt beschouwd als
het begin van de standaardisering
van het Italiaans. Tot Dante werd li
teratuur in het Latijn geschreven, hij
schreef koppig in de volkstaal. Van de
tweeduizend basiswoorden die het
moderne Italiaans kent, gebruikte de
middeleeuwse Florentijnse dichter
er zestienhonderd.
Dante Alighieri schrijft de Divina
Commedia nadat hij in 1302 uit zijn
geboorteplaats Florence wordt ver
bannen. Hij behoort tot de Guelfi
Bianchi, de Witte Welpen die de
banden met de pausen in Rome wil
len versoepelen, terwijl de Zwarte
Welpen die banden juist strakker
willen aantrekken. De Zwarte
Welpen nemen de macht over in
Florence en Dante wordt ter dood
veroordeeld. De dichter zal nooit
meer een voet zetten in zijn geliefde
stad. Tot aan zijn dood in 1321 zwerft
hij door Midden-Italië.
Zevenhonderd jaar later staat op
perron 15 van Firenze Santa Maria
Novella de Treno di Dante te wach
ten op enkele tientallen passagiers.
Deze speciale trein rijdt de hele zo
mer elk weekend in de voetsporen
van Dante naar de Adriatische kust
en doet stadjes aan die in de Divina
Commedia, soms zeer cryptisch, be
schreven staan of waarvan bekend is
dat de dichter er verbleef. Voorna
melijk oudere Italianen zoeken een
plekje op de houten bankjes in de
antieke treinstellen. ,,Toen ik in 1962
in dienst zat, reisde ik in deze wa
gons'', zegt een man terwijl hij zijn
rugzak in het rek legt. Hij komt uit
Florence en is met zijn vrouw op een
nostalgische weekend, Dante en een
historische trein. De wagons, bijge
naamd '100 Porte', vanwege de vele
deuren, waren in mijnheers dienst
tijd al meer dan dertig jaar in gebruik
en zouden dat blijven tot 1980.
De spoorlijn Florence-Faenza
werd in 1893 geopend, is de eerste
west-oost verbinding in Italië en
verbindt Toscane met Emilia-
Romagna. 136 Kilometer van
de Ionische kust dwars door
de Apennijnen naar de
Adriatische kust.
De Ferrovia Faentina
werd in gebruik geno
men ruim vijftig jaar
nadat de eerste trein op
het Italiaanse schierei
land reed. Al in 1839 liet
Ferdinand II, de Bour-
bonse koning van het Ko
ninkrijk der Twee Siciliën,
de eerste spoorlijn aanleggen
van de hoofdstad Napels naar
zijn buitenverblijf in Portici. Be
gin twintigste eeuw werd de lijn Fl(
rence-Faenza doorgetrokken naar
Ravenna, de stad aan de Adriatische
zee waar Dante de laatste jaren van
zijn leven doorbracht.
Met een grote dieselwalm trekt de
bijna vijftig jaar oude locomotief de
historische trein Florence uit, de
Apennijnen in. Al snel wordt het
landschap heuvelachtig. Olijfgaarden
en wijngaarden schuiven voorbij,
her en der overzien vanaf bergtop
pen herenhuizen de landerijen. In de
trein luisteren de passagiers naar de
verhalen over Dante en over de in to-
taal zes stadjes die de trein aandoet.
Over enkelspoor en door smalle
tunnels klimt de trein langzaam naar
het hoogste punt van reis, zo'n 578
meter boven zeeniveau. Bij de
tweede halte, het dorp Marradi, is de
daling alweer voorzichtig ingezet.
Bij het geel gepleisterde sta
tion uit het begin van de
20ste eeuw wordt gewacht
op een tegemoetkomende
trein. Sinds de spoorlijn
in 1893 in gebruik werd
genomen, is het traject
wel aan de moderne vei-
Mari'no ligheidseisen aangepast,
maar nooit meer ver
breed. „Dat is hier heel
astig", zegt de conduc-
ur. „Het is hier groten
Is kleigrond, er zijn
e passen, bruggen en tun-
rbelspoor kan hier alleen
gelegd als het traject vijf,
zes jaar dicht gaat." Geen optie dus.
Langzaam hobbelt de trein voort
naar de volgende halte; Brisighella,
een middeleeuws dorp in de heuvels
aan oostkant van de Apennijnen, net
in Emilia-Romagna.
Brisighella is een juweel. Een knus
dorp met kleurige huizen omgeven
door een bergkam, met op de drie
hoogste punten een klooster, een
middeleeuws kasteel en een klok
kentoren. Het meest bijzondere is
wel het overdekte ezelpad dat, ver
borgen achter in pasteltinten gepleis-
*De trein
klimt door
smalle
tunnels
langzaam
naar het
hoogste
punt
dinsdag 24 augustus 2021
Frank
Poorthuis
Frank Poorthuis schrijft dagelijks
over het gezinsleven tijdens co
rona.
Reageren:
frankpoorthuis@dpgmdia.nl
GO
Modena
Boloi
Brisighella
Marradi
Angelo van Schaik
Florence
Op het midden van ons
levenspad gekomen,
Kwam ik bij zinnen in een
donker woud,
Want ik had niet de rechte
weg genomen
(Hel. Canto 1; 1 - 3)
Langs de
route van
Dante
De Treno di
Dante op het sta
tion van Marradi.
