4
AFGHANISTAN TALIBAN
Evacuatie onder druk
De lijst met mensen die weg willen uit
Afghanistan groeit nog elk uur. In het
crisiscentrum van Buitenlandse Zaken
wordt 24 uur per dag gewerkt iedereen te
evacueren. Het is een race tegen de klok.
Al meer dan een week proberen
duizenden mensen via het vlieg
veld van de hoofdstad Kaboel het
regime van de taliban te ontvluch
ten. Er zouden op dit moment
zo'n 20.000 mensen wachten op
een vlucht en daar komen er
steeds meer bij. Velen zitten uren
lang vast, zonder water of eten.
Vanwege de beperkte capaciteit
van het vliegveld, de chaos met
uitreisvisa, het gedrang aan de
poorten en het toenemende ge
weld schiet 'een van de grootste
evacuaties ooit (aldus de Ameri
kaanse president Joe Biden)' niet
zo snel op als iedereen zou willen.
Er zijn ook al dodelijke slachtof
fers gevallen, al is onduidelijk
hoeveel precies. De meldingen lo
pen uiteen van zeven tot twintig
doden. Gisterochtend viel er vol
gens een Duitse legerwoordvoer-
der één dode bij schermutselin
gen. Volgens het Witte Huis heb
ben de Verenigde Staten sinds 14
augustus, toen de taliban op het
punt stonden Kaboel in te nemen,
37.000 mensen geëvacueerd. Dat
gaat niet alleen om Amerikanen
(vaak van Afghaanse afkomst),
maar ook om burgers van andere
landen. Omdat er zo veel mensen
weg willen, hebben de Amerika
nen de hulp verordonneerd van de
burgerlijke luchtvaart. Het gaat
om achttien vliegtuigen van zes
Amerikaanse maatschappijen, die
vanaf bases in het Midden-Oosten
de vluchtelingen verder vervoe
ren. Deze toestellen mogen niet
zelf in Kaboel landen, maar kun
nen zo wel de militaire lucht
macht ontlasten. De Amerikanen
meldden gisteren dat ze in 24 uur
10.000 mensen hebben meegeno
men. Nog eens 5900 mensen zou
den zijn geëvacueerd door in to-
taal 61 vliegtuigen van de coalitie
die troepen heeft of had in Afgha
nistan. Gisterochtend vertrok een
tiende Nederlandse vlucht uit Ka
boel, met 94 passagiers aan
boord.
Troepen
Toch ziet het er niet naar uit dat de
deadline van 31 augustus gehaald
wordt. President Biden heeft eer
der gezegd dat hij wil dat voor die
tijd alle Amerikaanse troepen weg
zijn uit Afghanistan. De rest van
de internationale troepenmacht
houdt die datum ook aan, omdat
niemand zonder hulp van de VS
wil achterblijven. De Britse pre
mier Boris Johnson gaat er echter
vandaag bij een speciale G7-top
over Afghanistan op aandringen
dat er meer tijd wordt genomen.
De zeven belangrijkste industrie
landen en de EU vergaderen van
middag over de situatie.
De taliban willen echter van
geen wijken weten. Zij noemen
elke dag na 31 augustus een 'dui
delijke schending' van de afspra
ken die er gemaakt zijn. Voor hen
is die datum een 'rode lijn' die niet
gepasseerd mag worden. Het zou
een 'verlenging van de bezetting'
betekenen. Wat ze precies gaan
doen als het toch zo ver komt, is
niet duidelijk. Het is niet aanne
melijk dat ze een gevecht zullen
aangaan met Amerikaanse solda
ten, die nu nog de controle heb
ben over het vliegveld. Er worden
inmiddels op verschillende ni
veaus en door verschillende par
tijen gesprekken gevoerd met de
taliban. Qatar zou bemiddelen.
De Wereldgezondheidsorgani
satie WHO sloeg gisteren alarm
om een ander probleem. Nu het
vliegveld alleen maar gebruikt
mag worden voor evacuaties door
militaire toestellen, blijven hulp
goederen voor de bevolking ste
ken in de omringende landen.
Volgens de WHO staat er 500 ton
aan medische hulpgoederen klaar.
,,Zelfs al vóór de gebeurtenissen
van de afgelopen weken was er in
Afghanistan een van de grootste
humanitaire operaties van dit mo
ment aan de gang. Meer dan 18
miljoen mensen hebben dringend
hulp nodig'', aldus de organisatie.
ZOUT IN DE WONDEN
op langer evacuatievluchten mo
gelijk te maken. De Amerikaanse
president Biden zou dat overwe
gen, maar de taliban was duidelijk:
op 1 september moeten alle bui
tenlandse militairen het land heb
ben verlaten. ,,We moeten onze
mensen dan al weg hebben voor
het vliegveld sluit", zegt Van
Rijnsoever. ,,We kijken al hoe we
de mensen die er daarna nog zijn
zo goed mogelijk kunnen begelei
den bij hun vertrek."
De operatie wordt bemoeilijkt
omdat er mensen 'zich nog voort
durend aanmelden'. Over aantal
len wordt niet gesproken. Het
overgrote deel van de evacués is al
in Kaboel, maar er zitten ook men
sen in andere delen van het land.
,,Om vanuit andere plekken naar
Kaboel te komen is echt heel erg
ingewikkeld", zegt de topambte
naar.
Motie
De lijst groeit vooral door de mo
tie die de Tweede Kamer vorige
week woensdag aannam die regelt
dat ook Afghanen geëvacueerd
moeten worden die voor Neder
landse missies hebben gewerkt als
bijvoorbeeld kok of chauffeur - of
mensenrechtenverdedigers of
journalisten die gevaar lopen. ,,We
p de gang ligt
een stapeltje
lege pizzado
zen, in het keu
kentje liggen
sandwiches
verpakt in pa
pier. Op de muur van de ene ka
mer hangt een plattegrond van het
vliegveld in Kaboel, in een andere
hangen vluchtschema's van eva-
cuatievluchten. Het crisiscentrum
van het ministerie van Buiten
landse Zaken is geen grote ruimte
waarin tientallen mensen turen
op schermen en landkaarten. De
ambtenaren werken - vanwege
corona - verspreid over zo'n acht
kamertjes op de zesde verdieping
van het ministerie.
Hun taak, zegt topambtenaar
Carola van Rijnsoever, de plaats
vervangend secretaris-generaal op
het departement: ,,In de dagen die
ons resten zo veel mogelijk men
sen terughalen." Tot 31 augustus
zouden de Amerikanen het vlieg
veld open houden, maar die da
tum is nog ongewis.
Demissionair minister Sigrid
Kaag van Buitenlandse Zaken riep
de VS samen met andere landen
dinsdag 24 augustus 2021
GO
Taliban gunnen
VS geen dag
langer respijt
De chaos op het vliegveld van
Kaboel duurt onverminderd
voort. De taliban weigeren ver
zoeken om de evacuatieperi
ode te verlengen tot na 31 au
gustus. Dat is wat hen betreft
een 'rode lijn'.
Mark van Assen
Rotterdam
«JM
De Amerikanen hebben in
24 uur 10.000 mensen meege
nomen.
Een speciale commando-een
heid van de taliban heeft een
foto in scène gezet die een
kopie voorstelt van de iconi
sche foto van het planten van
een Amerikaanse vlag op Iwo
Jima in 1945. Met de foto van
de elite-eenheid Badri 313 in
Afghanistan strooien de taliban
extra zout in de Amerikaanse
wond tijdens de chaotische af
tocht. De commando's zijn ook
nog eens bewapend met ach
tergelaten Amerikaanse wa
pens. foto's brunopress, ap
Buffelen om
Hanneke Keultjes
Den Haag
