Boekentip
zomerhit
ke zin hee
zoveel lading
Bh
Nummer der
nummers
O
8)
O
O
mm
6
Letterlijk hoogtepunt: de luchtwachttoren in
Eede (15 meter) moest Zeeuws-Vlaamse burgers
beschermen als Russische vliegtuigen Nederland
zouden binnenvallen. Ronald de Croock zet zich in
om de toren te behouden én om Eede leefbaar te
houden.
k ij de komende editie van Film by the
|Sea, volgende maand in Vlissingen,
'heeft schrijver Jaap Robben een ge
wichtige taak. Hij is voorzitter van de vakjury,
die de beste nieuwe boekverfilming moet kie
zen. Hij treedt daarmee in de voetsporen van
Rinus Ferdinandusse, Adriaan van Dis en
Stine Jensen.
Robben is vooral bekend door zijn roman
Birk (2014), waarmee hij diverse prijzen in de
wacht sleepte. Iets minder bekend, maar zeker
niet minder goed, is de opvolger die vier jaar
later verscheen. Alleen de
titel is al prachtig: Zomer-
vacht.
De roman, die de long
list van de International
Booker Prize haalde, gaat
over de dertienjarige
Brian. Hij woont met zijn
vader in een caravan op
een groezelig bedrijven
terrein. Zijn lichamelijk
en verstandelijk gehandi
capte broer Lucien ver
blijft in een instelling. Als die ingrijpend
wordt verbouwd, komt Lucien tijdelijk bij zijn
vader en Brian wonen, met alle uitdagingen
en problemen van dien.
Net als Birk doet Zomervacht het goed onder
scholieren. Dat is vooral te danken aan de toe
gankelijke stijl en het directe taalgebruik van
Robben. Tegelijkertijd heeft elke zin zoveel la
ding, dat het boek jong én oud aanspreekt en
dat brede publiek ook verdient. Niets is zo
moeilijk als ogenschijnlijk eenvoudig schrij
ven.
Thunder Road en ik moesten een beetje
aan elkaar wennen. Het was jaren gele
den niet direct liefde op het eerste ge
zicht, maar toch: ik bleef de openingstrack van
Bruce Springsteen's album Born to run luiste
ren.
Ik weet zelf ook niet zo goed waarom, mis
schien door het gevoel dat het oproept: het
houdt het midden tussen melancholie en eu
forie. Het slaan van een hordeur, een broei
erige avond. Rijden over stoffige wegen op
weg naar iets mooiers. Dat werk.
Bruce vertelt een
verhaal met een
stem waar je je aan
kunt warmen, de
mondharmonica
en pingelpiano
doen de rest. Ik ben
stilaan en haast on
gemerkt verknocht
geraakt aan Thun
der Road, het is mijn nummer der nummers.
Het kan altijd en op elk moment maar komt
het allerbeste tot zijn recht in de zomer. Bij
voorkeur 's nachts in de auto, in je eentje.
BRUCE I
SPRINGSTEEN
Eede
f h k ben een echte 'Djeena-
m ore', ons dorp dat ontstaan
I is bij riviertje de Ee, ken ik
I goed", vertelt Ronald de
I Croock (63). Hij is geboren
en getogen in het buitengebied van
Eede. Net als zijn vader die jaren in
het vlas zat, maar overstapte op tuin
bouw toen linnen minder populair
werd. Ronald is zelf procesoperator
in Terneuzen. Als voorzitter van de
Eedese dorpsraad strijdt hij voor be
houd van bijzonder militair erfgoed,
de luchtwachttoren van Eede.
Een wandeling door Eede met De
Croock is ook een reis door de ge
schiedenis. ,,Eede is al tijdens de
Tachtigjarige Oorlog ontstaan, het
groeide uit tot hét vlasdorp van
Zeeuws-Vlaanderen." Hij noemt
trots dat koningin Wilhelmina op 13
maart 1945 in Eede terugkwam uit
ballingschap en toont het monu
ment dat herinnert aan die histori
sche grensovergang. ,,Wist je dat de
Duitsers in 1941 Eede samen met St.
Kruis bij Aardenburg voegden?"
Bij het vieren van 60 jaar 'grens
overgang' in 2005, voerde de Dorps
raad samen met andere dorpsbewo
ners een historisch schouwspel op.
De raad besloot dat jaar ook de lucht-
wachttoren op te knappen. Die toren
is gebouwd in 1954 en stamt uit de
tijd van Koude Oorlog.
De Russen
In heel Nederland zijn er nog maar
negentien luchtwachttorens, waar
van drie in Zeeuws-Vlaanderen. In
de jaren '50 stonden er 130 van die
torens door het hele land.
De ranke, hoge betonnen bouw
sels lijken een beetje op torens van
houten balkjes uit spelletjes als Ka-
pla of Jenga. Maar de wachttorens
zijn gebouwd uit betonnen elemen
ten, alleen de trappen binnenin zijn
van hout. De speels ogende torens
waren gebouwd met een uiterst seri
eus doel.
Vanaf de luchtwachttorens moes
ten vrijwilligers 'de Russen' in de
gaten houden. Op bestaande gebou
wen waren er ook nog eens 146 uit-
kijkpunten. Ook daar waren vrijwil
ligers van de Bescherming Bevolking
(BB) alert op vijandelijke vliegtuigen.
De luchtwachttoren in Eede is in
1954 gebouwd en inclusief onder
bouw is die toren ruim 15 meter
hoog.
Adoptie was win-win
De Stichting Militair Erfgoed had in
teresse in de luchtwachttoren in de
Brieverstraat in Eede en kocht hem
in 2005. Restauratie van de toren zou
ruim een ton in euro's kosten, ver
wachtte de stichting. ,,Dat vonden
wij als Dorpsraad wel heel veel geld.
We hebben de toren toen geadop
teerd en beloofd dat wij hem zouden
opknappen."
De adoptie ging door. Het opknap
pen bleek nog een heel project: de
vloer moest vernieuwd, beschadigde
betonelementen vervangen en de
houten trappen waren in erg slechte
staat. De renovatie van de trappen
was de eerste klus die de dorpsraad
aanpakte.
,,Onze voorzitter van de dorpsraad
toen, Johan Rootsaert, zat in de trap
pen, hij wilde wel bouwtekeningen
maken en tips geven. Als Dorpsraad
kochten wij hout en leerlingen van
Bouwopleiding Zeeland maakten de
trappen, het was een 'win-win situa
tie.' De leerlingen leerden veel en
onze toren kreeg weer prima trap
pen."
Geen Rus gezien
,,Radarinstallaties vertrouwden ze in
de jaren '50 nog niet helemaal; 'de
vijand' zou onder de radar kunnen
vliegen en Nederland binnendrin
gen", vertelt De Croock. Het was de
tijd van de Koude Oorlog, en de vij
and, dat waren de Russen natuurlijk.
Het Korps Luchtwachtdienst had
als motto 'kijken, luisteren, doorge
ven'. Vrijwilligers konden een oplei
ding krijgen in vliegtuigherkenning.
Eén van de luchtwachten in Eede
was Clement Rootsaert. Na een op
leiding vliegtuigherkenning werd hij
vrijwilliger bij bescherming bevol
king.
,,In zeven jaar heeft hij alles bij el
kaar 200 uur op wacht gestaan, maar
hij heeft nooit een Russische vlieg
tuig gezien", weet De Croock. Cle-
We hebben
de toren
geadopteerd
en beloofd
dat wij hem
zouden
opknappen
dinsdag 24 augustus 2021
Vakantie: tijd voor boeken en zomerse
muziek! Onze redactieleden geven elke
dag tips voor boeken en muziek. Deze
week geeft verslaggever Rolf Bosboom
een inkijkje in zijn boekenkast. Verslagge
ver Sophie Stockman kiest zomerhits uit.
BORN 10 RUN
'Als er onraad
was, ging er
een alarm af
GO
Arie Westeneng
8)
<U
Ronald de Croock
laat de toren zien.
De luchtwachttoren
is 15 meter hoog.
De Croock laat
zien hoe het richtsys-
teem wordt gebruikt.
Nadine Baer
(rechts) probeert het
geluid van haar trom
pet uit voor het jubi
leum.
FOTO'S CAMILE SCHELSTRAETE
- Ronald de Croock,
voorzitter dorpsraad
Eede
