NIEUWS 15
Vrouw en dochter Paul Rusesabagina weten zeker dat hij wordt veroordeeld
Ooit redde hij meer dan 1200 levens, met gevaar voor
eigen leven en dat van zijn gezin. Nu zit Paul Rusesabagina,
de 'held van Rwanda', al bijna een jaar in een Rwandese cel op
verdenking van terreur. Vandaag hoort hij zijn vonnis.
vrijdag 20 augustus 2021
in Rwanda handen te schudden
met Kagame. Veel duidelijker 'jul
lie kunnen mijn rug op' zeggen is
onmogelijk."
Erfenis
Tussen Paul Kagame, de Tutsilei-
der die in 1994 de genocide beëin
digde en sindsdien de sterke man
in de regering is (sinds 2000 als
president), en Rusesabagina komt
het nooit meer goed. Rusesaba-
gina noemde Kagame eerder in
deze krant 'een massamoordenaar
die zijn tegenstanders in stukken
snijdt'. „Letterlijk: het hoofd eraf
en dan het lichaam in vieren.''
Dochter Carine: ,,Papa bedreigt
zijn erfenis. Hij wil de waarheid
over wie de genocide ontketende.
Als dat dezelfde zou blijken te zijn
als degene die claimt haar te heb
ben beëindigd (wat ook de ver
denking is van een Franse onder
zoeksrechter, red.), dan gaan zijn
politieke erfenis en zijn over
25 jaar zorgvuldig opgebouwde,
maar op leugens gebaseerde
imago, lelijk onderuit.''
Aan echtgenote Tatiana de vraag
of ze parallellen ziet met voorjaar
1994, toen ze met haar gezin in
hun belegerde hotel elke minuut
kon worden afgeslacht. Met voch
tige ogen (ze verloor toen haar ou
ders, broer en vier neven en nich
ten): ,,Ik denk vaak aan die tijd.
Maar toen vochten we samen. Als
ik de kans had nu naar Rwanda te
gaan en me bij mijn man te laten
opsluiten om weer samen de strijd
aan te gaan, dan deed ik het - on
middellijk.''
Paul Rusesa
bagina in de
rechtszaal in
februari. foto afp
M Met zijn vrouw
Tatiana in 2004.
Frans Boogaard
Brussel
Thuis in Brussel
koesteren Tati-
ana, de vrouw
van Paul Rusesa-
bagina, en
(stief)dochter
Carine geen en
kele illusie. ,,Zijn proces was één
groot theater. Er is geen enkel ma
terieel bewijs, de enige twee ge
tuigen waren een gevangene en ie
mand die zogenaamd voor papa
had gewerkt in Amerika, maar in
realiteit in dienst was van de
Rwandese overheid.''
En dan waren er nog medebe
schuldigden van terreur en gewa
pende oppositie tegen het regime
die op straffe van mishandeling
moesten bevestigen dat 'papa' met
hen had samengewerkt. ,,Het hele
proces is gestreamd, we hebben al
les gevolgd: geen van hen heeft
iets in zijn nadeel gezegd. Maar de
griffier is 'vergeten' hun getuige
nis op te nemen in zijn samenvat
ting'', fulmineert dochter Carine.
,,Hij wordt hoe dan ook veroor
deeld. Dat stond van tevoren vast.''
Paul Rusesabagina (67) is in zijn
thuisland Rwanda een volksheld.
Tijdens de genocide van 1994, die
bijna een miljoen Tutsi's en gema
tigde Hutu's het leven kostte, ver
borgen hij en Tatiana 1268 mensen
in hun hotel Mille Collines in de
hoofdstad Kigali. Een prijswin
nende Hollywoodfilm daarover in
2004, Hotel Rwanda, maakte hem
wereldberoemd.
Een jaar later speldde president
Bush jr. hem de prestigieuze Medal
of Freedom op. Sindsdien is presi
dent Paul Kagame zijn aartsvijand.
Rusesabagina had in Brussel al te
maken met flink wat intimidatie,
hij werd van de weg gereden, vier
keer werd bij hem ingebroken. Vo
rig jaar augustus zou hij vanuit
Dubai naar Burundi vliegen voor
een lezing, maar nog maar net op
gestegen werd hij geboeid en ge
blinddoekt en naar Rwanda gevlo
gen. De priester die hem had uit
genodigd speelde een dubbelrol,
het Griekse bedrijf dat de privéjet
leverde, was omgekocht.
Medicijnen
Carine: ,,Dat hij was ontvoerd en
in Rwanda zat ontdekten we vier
dagen later, toen hij in gevange
nisplunje op tv verscheen. De da
gen ervoor was hij mishandeld en
mocht hij geen moment zijn boei
en en blinddoek afdoen.'' Tatiana:
,,Hij is mentaal ongelooflijk sterk,
ook in de gevangenis houdt hij
goede moed én zijn humor. Maar
ik ben erg ongerust. Al een jaar
krijgt hij zijn medicijnen niet.''
Carine: ,,Buitenlandse Zaken in
België heeft ze naar daar gebracht
en door ambassadepersoneel bij
de gevangenis laten afleveren.
Maar zodra die hun rug keren,
worden ze weggegooid. Wat ze
hem nu geven, weten we niet.
Papa krijgt ook geen inzage in zijn
dossier en geen eigen advocaat. Hij
moet het doen met een raadsman
van het regime. Sindsdien weigert
hij deelname aan zijn proces.''
Met hun man en vader over in
houdelijke kwesties praten kun
nen Tatiana en Carine niet. Hij
mag wel elke vrijdag bellen - Tati-
ana: ,,Op onze kosten!'' - maar daar
zit altijd iemand bij. Carine: ,,Vo-
rige maand ontdekte Amnesty In
ternational dat zelfs mijn smart-
phone al zeker een half jaar wordt
afgeluisterd, met de peperdure
Israëlische spionagesoftware Pe
gasus. Alles wat ik heb onderno
men om mijn vader vrij te krijgen,
kan zijn onderschept.'' In de Brus
selse krant Le Soir wees Rwanda
elke betrokkenheid af. ,,Laster, die
deel uitmaakt van een perma
nente campagne om spanningen
tussen Rwanda en andere landen
uit te lokken'', aldus buitenland
minister Biruta.
Rusesabagina kan vandaag le
venslang krijgen. Als dat gebeurt,
zullen Tatiana en Carine daar zon
der veel emotie kennis van nemen.
,,Wij vechten op een ander front'',
zegt Carine. ,,De druk op Rwanda
via politiek en media zo groot ma
ken dat ze op een bepaald moment
niet anders kunnen dan hem vrij
laten.'' Ze heeft al de steun van
een Europese advocatenorde en
41 Amerikaanse Congresleden, er
zijn contacten met parlementsle
den in Nederland en België, het
Europese Parlement nam in fe
bruari een resolutie aan.
Alleen met de regeringsleiders
wil het niet erg lukken. Carine:
„Voorzitter Charles Michel, een
Belg, heeft ons zelfs nooit geant
woord. Wel stond hij kort na de re
solutie in het Europese Parlement
Alles wat
ik heb
ondernomen
om mijn vader
vrij te krijgen,
kan zijn
onderschept
-Carine, dochter
-Tatiana, echtgenote
Als ik me bij
mijn man kon
laten opsluiten
om samen de
strijd aan te
gaan, dan deed
ik het
FOTO WIREIMAGE
