ZEELAND 11
donderdag 19 augustus 2021
OPINIE LARS MORATIS EN FRANS MELISSEN
Na het nieuwe
klimaatrapport van
de VN zou je meer
dadendrang
verwachten. Kom op,
overheid en
bedrijfsleven, zeggen
wetenschappers Lars
Moratis en Frans
Melissen, kom met een
écht antwoord op het
klimaatprobleem.
Vorige week verscheen
na acht jaar het
nieuwe assessment re
port van het IPCC, het
klimaatpanel van de
Verenigde Naties. Het rapport ba
seert zich op de meest recente we
tenschappelijke inzichten op het
gebied van klimaatverandering,
om een beeld te schetsen van wat
er nu gaande is en wat we kunnen
verwachten.
Ondanks dat de boodschap we
derom niet mals is, staat er in feite
weinig nieuws in het rapport. Wel
is het opmerkelijk dat sommige
waarschijnlijkheden zekerheden
zijn geworden ('Het is overduide
lijk dat het klimaat is opgewarmd
door de mens') en dat het worst-
casescenario nóg omineuzer uit
valt: er is een kans op een gemid
delde opwarming van 5,7 graden
Celsius aan het eind van deze
eeuw.
Rillingen
Als u zich bedenkt dat toonaange
vende wetenschappers zich nau
welijks een idee kunnen vormen
over wat ons bij een opwarming
van 4 graden te wachten staat, hoe
de belangrijkste ecosystemen op
aarde elkaar zullen beïnvloeden
als ze instabiel worden en op
welke manieren samenlevingen
ontwricht zullen raken, zouden de
rillingen over uw rug moeten lo
pen.
Tegelijkertijd zou je bij het lezen
van de belangrijkste beleidssa-
menvattingen van het IPCC-rap-
port bijna vergeten dat ons geen
klimaatcrisis te wachten staat,
maar dat we er al middenin zitten.
Iedereen kan dat zien. We zijn de
laatste maanden getuige van ver
nietigende overstromingen, voort
woekerende bosbranden en tem
peraturen op de normaal gespro-
ken koudste delen van onze pla
neet die in de wildste fantasieën
ondenkbaar leken. Bovendien zijn
de vooruitzichten - we winden er
maar geen doekjes om - vreselijk:
diverse gevolgen van klimaatver
andering zijn op een termijn van
eeuwen en millennia onomkeer
baar.
Je zou denken dat het ombou
wen van de huidige fossiele econo
mie naar een koolstofarme econo
mie topprioriteit voor een land als
Nederland is. Maar voor het de
missionaire kabinet is het vooral
van belang dat het tegengaan van
klimaatverandering 'haalbaar en
betaalbaar' blijft.
Dat een deel van de
compensatiebossen
letterlijk in vlammen
opgaat, is de
ironie voorbij
De eerste reactie van het kabinet
op het IPCC-rapport was - u leest
het goed - dat het andere landen
wil stimuleren hun klimaatambi
ties aan te scherpen. Een overheid
die zo'n grote broek aantrekt ter
wijl het jaar na jaar weigert serieus
gevolg te geven aan rechterlijke
klimaatvonnissen, kun je niet an
ders dan lachwekkend kwalifice
ren. Vrijheid is binnen het neoli
berale dogma gereduceerd tot de
mogelijkheid om lekker te kunnen
blijven barbecueën, om met Mark
Rutte te spreken.
Geen serieus antwoord
Ondertussen tieren de CO2-ambi-
ties welig binnen het internatio
nale bedrijfsleven: meer dan 20
procent van 's werelds grootste
ondernemingen is een zogeheten
net zero commitment aangegaan.
Het is belangrijk om te beseffen
dat de kern van deze commit
ments bestaat uit een rekenme
thode waarbij werkelijke CO2-uit-
stoot op papier teniet worden ge
daan door 'negatieve emissies'. Die
negatieve emissies bestaan dan
bijvoorbeeld uit CO2-opname via
de aanplant van bossen, het aan
kopen van CO2-emissierechten en
zelfs vermeden CO2-uitstoot door
het inzetten van nieuwe produc
tiemethoden of technologieën.
Dergelijke greenwashing is ui
teraard geen serieus antwoord op
klimaatverandering - het is een
doorzichtige poging van zulke be
drijven om te kunnen blijven
doen wat ze altijd al deden. Dat
een deel van de CO2-compensa-
tiebossen momenteel letterlijk in
vlammen opgaat, is de ironie
voorbij.
De deelnemers aan de aanko
mende klimaattop in Glasgow
staat een opdracht van Hercule-
aanse proporties te wachten. Wat
gaat de sleutel zijn om regerings
leiders zich te laten committeren
aan échte maatregelen op de korte
termijn? Op welke manier kun
nen de grootvervuilers binnen
het bedrijfsleven eindelijk beteu
geld worden?
Zeker is in ieder geval dat die
opdracht nog lastiger is geworden
door het beschadigde vertrouwen
Vrijheid is binnen het
neoliberale dogma
gereduceerd tot de
mogelijkheid om
lekker te kunnen
blijven barbecueën
tussen westerse en niet-westerse
landen als gevolg van de ongelijke
verdeling van coronavaccins.
Wellicht vraagt u zich af of er
dan geen lichtpuntjes zijn. Die
zijn er zeker - nationaal en inter
nationaal. Het vonnis in de Ur-
genda-klimaatzaak is hoe dan ook
een lichtpuntje. En denk bijvoor
beeld aan de burgerberaden die er
in Frankrijk voor hebben gezorgd
dat het nationale klimaatbeleid
wordt aangescherpt.
Steun voor activisten
Denk aan het succes dat Follow
This boekte met klimaatresoluties
op de aandeelhoudersvergadering
bij de Amerikaanse oliereus Che
vron. Of aan de internationaal al
maar toenemende steun voor de
eisen van de klimaatactivisten van
Extinction Rebellion. Zij, samen
met vele anderen initiatieven met
vergelijkbare agenda's, plaveien de
weg voorwaarts.
Willen we rampen en maat
schappelijke ontwrichting voor
komen, de ecocide die in naam van
het neoliberalisme wordt gepleegd
stoppen en toekomstige generaties
een leefbare wereld geven, dan is
het nu tijd om aan de juiste kant
van de geschiedenis te gaan staan.
Niemand kan meer zeggen dat-ie
het niet wist.
Lars Moratis en Frans Melissen zijn
lector Duurzaamheid aan de Breda
University of Applied Sciences
(BUas)
GO
De op deze pagina geplaatste opinie
stukken vindt u ook op onze website
onder het kopje Opinie
Stop met greenwashing, neem
nu échte klimaatmaatregelen
De vele bosbranden zijn volgens veel deskundigen een direct voelbaar gevolg van klimaatverandering. foto istock/thinkstock
